T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
WEB SİTESİ GİZLİLİK VE ÇEREZ POLİTİKASI
Web sitemizi ziyaret edenlerin kişisel verilerini 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca işlemekte ve gizliliğini korumaktayız. Bu Web Sitesi Gizlilik ve Çerez Politikası ile ziyaretçilerin kişisel verilerinin işlenmesi, çerez politikası ve internet sitesi gizlilik ilkeleri belirlenmektedir.
Çerezler (cookies), küçük bilgileri saklayan küçük metin dosyalarıdır. Çerezler, ziyaret ettiğiniz internet siteleri tarafından, tarayıcılar aracılığıyla cihazınıza veya ağ sunucusuna depolanır. İnternet sitesi tarayıcınıza yüklendiğinde çerezler cihazınızda saklanır. Çerezler, internet sitesinin düzgün çalışmasını, daha güvenli hale getirilmesini, daha iyi kullanıcı deneyimi sunmasını sağlar. Oturum ve yerel depolama alanları da çerezlerle aynı amaç için kullanılır. İnternet sitemizde çerez bulunmamakta, oturum ve yerel depolama alanları çalışmaktadır.
Web sitemizin ziyaretçiler tarafından en verimli şekilde faydalanılması için çerezler kullanılmaktadır. Çerezler tercih edilmemesi halinde tarayıcı ayarlarından silinebilir ya da engellenebilir. Ancak bu web sitemizin performansını olumsuz etkileyebilir. Ziyaretçi tarayıcıdan çerez ayarlarını değiştirmediği sürece bu sitede çerez kullanımını kabul ettiği varsayılır.
Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz aşağıda sıralanan amaçlarla T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Kanun’un 5. ve 6. maddelerine uygun olarak işlenmektedir:
Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz, kişisel verilerinizin işlenme amaçları doğrultusunda, iş ortaklarımıza, tedarikçilerimize kanunen yetkili kamu kurumlarına ve özel kişilere Kanun’un 8. ve 9. maddelerinde belirtilen kişisel veri işleme şartları ve amaçları kapsamında aktarılabilmektedir.
Çerezler, ziyaret edilen internet siteleri tarafından tarayıcılar aracılığıyla cihaza veya ağ sunucusuna depolanan küçük metin dosyalarıdır. Web sitemiz ziyaret edildiğinde, kişisel verilerin saklanması için herhangi bir çerez kullanılmamaktadır.
Web sitemiz birinci ve üçüncü taraf çerezleri kullanır. Birinci taraf çerezleri çoğunlukla web sitesinin doğru şekilde çalışması için gereklidir, kişisel verilerinizi tutmazlar. Üçüncü taraf çerezleri, web sitemizin performansını, etkileşimini, güvenliğini, reklamları ve sonucunda daha iyi bir hizmet sunmak için kullanılır. Kullanıcı deneyimi ve web sitemizle gelecekteki etkileşimleri hızlandırmaya yardımcı olur. Bu kapsamda çerezler;
İşlevsel: Bunlar, web sitemizdeki bazı önemli olmayan işlevlere yardımcı olan çerezlerdir. Bu işlevler arasında videolar gibi içerik yerleştirme veya web sitesindeki içerikleri sosyal medya platformlarında paylaşma yer alır.
Oturum Çerezleri (Session Cookies) |
Oturum çerezleri ziyaretçilerimizin web sitemizi ziyaretleri süresince kullanılan, tarayıcı kapatıldıktan sonra silinen geçici çerezlerdir. Amacı ziyaretiniz süresince İnternet Sitesinin düzgün bir biçimde çalışmasının teminini sağlamaktır. |
Web sitemizde çerez kullanılmasının başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır:
Farklı tarayıcılar web siteleri tarafından kullanılan çerezleri engellemek ve silmek için farklı yöntemler sunar. Çerezleri engellemek / silmek için tarayıcı ayarları değiştirilmelidir. Tanımlama bilgilerinin nasıl yönetileceği ve silineceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için www.allaboutcookies.org adresi ziyaret edilebilir. Ziyaretçi, tarayıcı ayarlarını değiştirerek çerezlere ilişkin tercihlerini kişiselleştirme imkânına sahiptir.
Kanunun ilgili kişinin haklarını düzenleyen 11 inci maddesi kapsamındaki talepleri, Politika’da düzenlendiği şekilde, ayrıntısını Bakanlığımıza ileterek yapabilir. Talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde başvuruları ücretsiz olarak sonuçlandırılır; ancak işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi halinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından belirlenecek tarifeye göre ücret talep edilebilir.
İL ÖZEL İDARESİ BÜTÇE VE MUHASEBE USULÜ YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete Tarihi: 01/10/1995
Resmi Gazete Sayısı: 22421 Mük.
İçişleri Bakanlığından:
BİRİNCİ KISIM : GENEL HÜKÜMLER
Amaç :
Madde 1 - Bu yönetmeliğin amacı, program bütçe esasına göre il özel idarelerinin gider ve gelir bütçesinin hazırlanması, bütçe kesin hesabının çıkartılması, yetkili kurullarda görüşülmesi, muhasebe sistemlerinin düzenlenmesi ile il özel idaresinin bütün ayni ve nakdi mal varlığı hakkındaki kayıt ve işlemleri belirlemektir.
Kapsam :
Madde 2 - Bu yönetmelik hükümleri; il özel idarelerinin bütçe ve muhasebesini kapsar.
Hukuki Dayanak :
Madde 3 - Bu yönetmelik, İl Özel İdaresi Kanunu'nun 3360 sayılı Kanunla değişik 84' üncü ve 101' inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar :
Madde 4 - Bu yönetmelikte geçen deyimlerden;
Bakan : İçişleri Bakanını,
Bakanlık : İçişleri Bakanlığını,
Bütçe : İl Özel İdaresi Bütçesini
Yetkili Kurullar : İl Daimi Encümeni ve İl Genel Meclisini,
Sayman : İl Özel İdaresi bütçesi ve mallarından sorumlu İl Özel İdare müdürünü,
Sayman Mutemedi : İlçe özel idare müdürü, veznedar, tahsil memuru, tahsildar, ambar memuru ve tevzi memuru gibi ünvanlarla sayman adına ve hesabına geçici olarak değerleri almaya ve sarf etmeye mezun olan memurlarını,
Tertip : Program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kalemi birleşimini,
Birim : İl Özel İdaresine bağlı; ana hizmet, yardımcı hizmet, danışma ve denetim birimlerini,
Encümen : İl Daimi Encümenini,
Meclis : İl Genel Meclisini,
ifade eder.
İKİNCİ KISIM : İL ÖZEL İDARESİ BÜTÇESİ
BİRİNCİ BÖLÜM : BÜTÇE HAKKINDA GENEL ESASLAR
Bütçe :
Madde 5 - Bütçe yılı takvim yılıdır. İl özel idaresi bütçesi, yıl başından sonuna kadar bir yıla ait gelir ve gider tahminlerini gösteren, il özel idarelerinin gelirlerinin toplanmasına, hizmetlerin yapılmasına ve harcamalara izin veren bir meclis kararıdır. Bütçeler, il özel idaresinin kalkınma plan ve programlarının gerekleri ile fayda ve maliyet unsurları göz önünde tutularak verimlilik ve tutumluluk ilkelerine göre hazırlanır, uygulanır.
İl özel idaresi bütçesi program bütçe ilkesine uygun olarak hazırlanır ve gider bütçesi ile gelir bütçesini gösteren iki kısımdan oluşur.
İl Özel İdaresi Gider Bütçesi :
Madde 6 - İl özel idaresi gider bütçesi; program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kalemi şeklinde kodlanır ve sınıflandırılır.İl özel idaresi, bütçeleri bu yönetmelik eki bütçe formundaki şekle ve esaslara uygun olarak hazırlanır.Bütçe formunda yapılacak değişiklikler Bakanlık onayına tabidir.
Program :
Madde 7 - Program; il özel idarelerinin yürüttükleri ana hizmet kümelerini ifade eder. İl özel idaresi hizmetlerini ana hizmet gruplarına ayırmak,program sınıflandırılmasının, dolayısıyla program bütçenin esasını teşkil eder. İl özel idaresinin gördükleri ana hizmet grupları üç basamaklı rakam ile kodlanır.
İl özel idaresinin hizmet grupları ile kod numaraları aşağıda gösterilmiştir.
101 - Genel Yönetim ve Destek Hizmetleri
111 - Bayındırlık Hizmetleri
112 - Sağlık, Çevreyi Koruma ve Sosyal Yardım Hizmetleri
113 - Ulaştırma Hizmetleri
114 - Tarım, Orman ve Veteriner Hizmetleri
115 - Eğitim, Kültür,Spor, Turizm ve Tanıtma Hizmetleri
116 - Ekonomik Hizmetler
117 - Genel İdareye İlişkin Yatırım Hizmetleri
İl özel idarelerinin bu hizmet gruplarından hiç birine girmeyen faaliyetleri, nitelik itibarı ile en yakın olan gruba dahil edilir. Yeni hizmet grupları ile kod numaraları Maliye Bakanlığı'nın uygun görüşü alındıktan sonra Bakanlık onayı ile değiştirilir veya yeniden belirlenir.
Programlama Esasları :
Madde 8 - Programlama sınıflandırılması yapılırken aşağıda belirtilen esaslara uyulması gereklidir.
a) İl özel idareleri belirli hizmetleri görmek ve belirli amaçlara ulaşmakla yükümlüdürler.Program sınıflandırılmasında hizmetin yöneldiği temel amaçlardan her biri ayrı bir program olarak ele alınır.
b) Her programın anlamlı bir son ürünü olmalıdır.Bu ürün aynı zamanda diğer programlardan bağımsız olmalıdır.
c) Program sınıflandırılmasının kuruluş şemasına uygun olması gerekli değildir.Önemli olan bu programları yürütmekle sorumlu birimler arasında bir uyum bulunmasıdır.Bu da sonuç itibariyle kuruluş şemalarının, program sınıflandırılmasına uygun biçimde değişmesini zorunlu kılar.Kısaca hizmet sınıflandırılması yapılırken kuruluş şemasına uymak gerekli değildir.Ancak kuruluş şemasının, program sorumlularının belirli olmasını sağlamak açısından hizmet sınıflandırılması doğrultusunda değişmesi zorunludur.
d) Programlar, amaca uygun olarak yürütülen hizmetlerin tümünü kapsamalı ve bir hizmet sadece bir program içinde yer almalıdır.
e) Bütçe harcamalarında rasyonelliğin ve etkin kaynak kullanımının sağlanması amacıyla hizmet tanımlarının açık ve net bir şekilde yapılması ve hizmetlerde tekrardan kaçınılması gereklidir.
f) Sürekliliği veya önemi kısmen veya tamamen kaybolmuş olan hizmetlerle ilgili program, alt program veya faaliyet - projelerin kaldırılması veya daraltılmasının gerekli olması hallerinde, yeni düzenleme için, önceden Bakanlık onayı alınır ve uygulama birliği sağlanır.
Alt Program :
Madde 9 - İl özel idarelerinin gördükleri ana hizmet grupları (Programları) kendi içinde daha dar kapsamlı hizmet kümelerine ayrılır. Bu dar kapsamlı kümelere, alt program denir.Diğer bir deyişle programların anlamlı son ürün veren ikinci dereceden bölümlerine alt program denir.Programların alt programlara ayrılmasında da programlama esaslarına uyulur.
Alt Programlar 01 den 99
a kadar rakamlar ile kodlanır.
Örnek:
Program Alt Program
(Bölüm) (Kesim)
______ __________________
101 GENEL YÖNETİM VE DESTEK HİZMETLERİ
01 GENEL YÖNETİM VE HİZMETLERİ
02 BÜTÇE VE MUHASEBE HİZMETLERİ
03 HUKUK DANIŞMANLIĞI VE MUHAKEMAT HİZMETLERİ
04 DENETİM HİZMETLERİ
05 DESTEK HİZMETLERİ
Faaliyet - Proje :
Madde 10 - Alt programların uygulanabilmesi için kendi içerisindeki birbirine benzeyen tipteki işlerin oluşturduğu kümelere faaliyet veya proje denir.
Yatırım hizmetlerinde faaliyetin yerini proje alır. İl genel meclisi, gerekli gördüğünde, proje tutarı her yıl bütçe Kanunu'nun (İ) cetvelinde iller, büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçeler ve nüfusu 50.000'ni geçen ilçeler için belirlenen emanet işleriyle ilgili miktarın 30 katından fazla olan projelerin, bütçe içinde ayrı bir proje olarak izlenmesine karar verebilir.İl genel meclis kararında; projenin içinde yer alacağı program ve alt program belirtilir.Alınan kararın bir örneği onay alınmak üzere Bakanlığa gönderilir.Bakanlık, meclis kararını inceler varsa düzeltilmesi gereken hususları il özel idaresinden ister.
Bütçe formunda boş bırakılan " faaliyet - projeler " yukarıdaki fıkrada belirtilen yatırımlar ile Bakanlıkça ayrı bir faaliyet olarak izlenmesine onay verilen işler için kullanılır.
Bir alt program içinde yer alan faaliyet ve projelerin maliyetlerinin toplamı, o alt programın maliyetini, bir program içerisinde yer alan alt programların maliyetlerinin toplamı da programların maliyetini, programların maliyetlerinin toplamı da il özel idaresinin o yılda harcayacağı toplam ödeneği oluşturur.
Faaliyet - proje, üç basamaklı 001 den, 999
a kadar olan rakam dizisi ile kodlanır.
Örnek:
Program Alt Program Ödenek Faaliyet Harcama
Bölüm Kesim Türü Proje Kalemi
______ __________ ______ ______ _____________________________
111 BAYINDIRLIK HİZMETLERİ
01 İMAR HİZMETLERİ
1 CARİ HARCAMALAR
001 İmar Hizmetleri
100 Personel Giderleri
200 Yolluklar
300 Hizmet Alımları
400 Tüketim Malları ve
Malzeme Alımları
500 Demirbaş Alımları
800 Diğer Ödemeler
002 Yapı Kontrol Hizmetleri
100 Personel Giderleri
200 Yolluklar
300 Hizmet Alımları
400 Tüketim Malları ve
Malzeme Alımları
500 Demirbaş Alımları
800 Diğer Ödemeler
003 Fen İşleri Hizmetleri
100 Personel Giderleri
200 Yolluklar
300 Hizmet Alımları
400 Tüketim Malları ve
Malzeme Alımları
500 Demirbaş Alımları
800 Diğer Ödemeler
2 YATIRIM HARCAMALARI
001 Yol yapımı için greyder
alımı ve onarımı
600 Makina,Teçhizat ve Taşıt
Alımları
002 (A) ilçesi hizmet binası yapımı
700 Yapı. Tesis ve Büyük
Onarım Giderleri
003 (13000 m2) Asfalt yol kaplaması
700 Yapı Tesis ve Büyük
Onarım Giderleri
Ödenek Türü :
Madde 11 - Program sınıflandırılması içinde harcamalar ekonomik açıdan, cari, yatırım ve transfer harcamaları olarak 3 temel gruba ayrılır:
a) Cari nitelikli harcamalar (1)
b) Yatırım nitelikli harcamalar (2)
c) Transfer nitelikli harcamalar (3)
rakamları ile kodlanır.Bu kodların karşılığında yer alan rakamların il özel idaresi ana hizmet grupları düzeyindeki toplamı, o hizmet biriminin ayrı ayrı cari, yatırım ve transfer ödeneklerinin toplamını verir.
Harcama Kalemi :
Madde 12 - Harcama kalemleri; hizmet alımına yönelen harcamalar, mal alımı ve yapımına yönelen harcamalar ve transfer harcamaları olarak üç temel gruba ayrılmıştır.Bunlar kendi içlerinde de aşağıda görüldüğü gibi bölümlere ayrılır.
1 - Hizmet alımına yönelen harcamalar
a - Personel giderleri,
b - Yolluklar,
c - Hizmet alımları,
2 - Mal alım ve yapımına yönelen harcamalar,
a - Tüketim malları ve malzeme alımları,
b - Demirbaş alımları,
c - Makina, Teçhizat ve taşıt alımları,
d - Yapı, tesis ve büyük onarım giderleri,
e - Diğer ödemeler,
3 - Transferler,
Bu harcama kalemlerinin sınıflandırılması ve her birinin kapsamı ile ilgili ayrıntılı açıklama ve ayrıntı kodları bütçeye ekli (R) cetvelinde yer alır.
Gelir Bütçesi ve Kodlaması :
Madde 13 - Gelir bütçesi; vergi gelirleri, vergi dışı gelirler, yardım ve fonlar olmak üzere bütçe formunun (B) cetvelinde gösterilen üç tür gelirden oluşur. Bu gelirlerin yasal dayanakları bütçe formuna ekli (C) cetvelinde gösterilmiştir.
Gelir bütçesinin kodlanması aşağıdaki şekilde yapılır.
a - Gelirin Türü
Vergi gelirleri (1)
Vergi dışı gelirler (2)
Yardımlar ve fonlar (3)
rakamlarıyla kodlanır.
b - Bölüm, Kesim, Madde :
Bir gelir türü kendi içerisinde bölümlere, bölümler kendi içerisinde kesimlere, kesimler ise kendi içerisinde maddelere ayrılır.
Gelirin türü, bölümü, kesimi ve maddesindeki rakamlar yan yana yazılarak o gelirin kodu bulunur.
Örnek :
Gelirin
Türü Bölüm Kesim Madde
_____ _____ _____ _____ __________________________
1 0 0 0 VERGİ GELİRLERİ
1 0 0 GENEL BÜTÇE VERGİ GELİRLERİ
TAHSİLATINDAN ALINAN PAY
1 0 2380 sayılı kanuna göre Genel Bütçe
Vergi Gelirleri Tahsilatından Alınan Pay
2 0 Akaryakıt Tüketim Vergisinden Özel
İdare Payı
2 0 0 İL ÖZEL İDARESİ VERGİ PAYLARI
1 0 Emlak Vergisinden İl Özel İdaresi Payı
2 0 Orman Mahsül ve Mamülleri Satışından İl
Özel İdaresi Payı
Gelir Tahmini :
Madde 14 - Bütçenin gelir tahminlerinde, kesin sonucu alınmış son üç yılın gelir artış oranları baz alınarak gelir tahmini yapılır. Ayrıca, bütçenin uygulanacağı mali yıl için kanunlarla vergi, resim ve harç oranlarında değişiklik yapılmışsa veya il özel idaresi tarafından yapılan yatırımların ürün vermeye başlamasıyla gelirlerde artış meydana gelmişse bu ve benzeri hususlar da gelir tahminlerinde gözönünde tutulur.
Gelir Fazlasının Bütçeye Konulması :
Madde 15 - Geçen yıldan devreden nakit veya geçen yıllarda iptal edilen ödenekler karşılık tutularak, bütçede gelir gösterilemez.Ancak; gelir fazlasının tespit edileceği aysonu itibariyle bir mali durum raporu düzenlenir. Bu raporda aysonu itibariyle tahakkuk artıkları, kasa ve banka mevcudu varsa diğer nakit alacaklar toplanır ve bu toplamdan "kullanılacak bütçe ödenekleri" borç bakiyesi, "emanetler ve bütçe emanetleri" alacak bakiyesi, "iç borçlar ve dış borçlar" borç artıkları ile varsa diğer borçlar çıkarılır. Bu işlemler neticesinde, mali durum raporu ile bir gelir fazlalığı tespit edildiği takdirde, bütçede yeni bir gelir kaynağı olarak gösterilebilir ve karşılığında da ek veya olağanüstü ödenek alınabilir. Gelir tahakkukları artığının tespitinde "2380 sayılı kanuna göre genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından alınan pay" da dikkate alınır.
Gelirin Ait Olduğu Yıl :
Madde 16 - Bir mali yıl içinde tahakkuk eden gelirler ve hasılat o yıl bütçesinin gelirlerini oluşturur. Ancak, mali yıl içinde tahakkuk ettiği halde tahsil olunamayan miktarlar tahsil edildiği yıl bütçesine gelir yazılır.
Tahsil ve Tediyenin Yasallığı :
Madde 17 - İl özel idaresine ait vergi, resim, harç ve benzeri gelirler kanuna dayanmadıkça ve yasal yetkisi bulanan memurlar tarafından tarh ve tahakkuk ettirilmedikçe tahsil olunamaz.Bunun aksine emir verenler, tahakkuk belgeleri ile tarife düzenleyenler ve tahsilat yapanlarla, yasada ve bütçe kararnamesinde yazılı hususlar dışında ödeme yapanlara ve il özel idaresi parasını kullananlara Devlet memurları hakkındaki ceza hükümleri uygulanır.
Şartlı Bağış, Yardım ve İsteğe Bağlı Katılma Payları :
Madde 18 - Öngörülen kamu hizmetlerinde kullanılmak koşuluyla yapılan bağış ve yardımlar; gelir bütçesinde şartlı bağışlar bölümüne gelir yazılır, gider bütçesinde bu hizmetin ödeneği varsa bu ödeneğe eklenir, yoksa bütçede öngörülen tertibe ödenek yazılarak tahsis amacına harcanır. Bu ödenekten artan tutarlar ertesi yıl bütçesindeki aynı tertibe devredilerek harcanır. Şartlı bağış ve yardımlara ait ödenekler iptal edilmez ve karşılıkları bankada nakit olarak saklanır.
İKİNCİ BÖLÜM : BÜTÇE ÇAĞRISI VE HAZIRLIK BÜTÇESİ
Bütçe Çağrısı :
Madde 19 - Vali, her yıl haziran ayının ilk haftasında il özel idaresi birimleri ile il özel idaresi hizmetlerini gören merkezi idarenin taşra kurum ve kuruluşlarına kendi dairelerinin il özel idaresiyle ilgili gider bütçelerini hazırlamak üzere bütçe çağrısı yapar. Bu çağrıda, bütçenin hazırlanmasında uyulacak ilke ve hedefler gösterilir.
İl özel idaresi birimleri ile ilgili kurum ve kuruluşlar, kendi dairelerine ait gider bütçesi ile ilgili cetvelleri hazırlayarak, gerekçesiyle birlikte her yıl 01 Temmuz tarihine kadar il özel idare müdürlüğüne vermek zorundadırlar.
Birim Gider Bütçesi ve Bu Bütçeyi Oluşturan Cetveller :
Madde 20 - Bütçe çağrısını alan il özel idaresi birimleri ve ilgili kurum ve kuruluşlar, kendi dairelerine ait gider bütçesi ile ilgili cetvelleri hazırlayarak gerekçesi ile birlikte 01 Temmuz tarihine kadar saymanlığa verir.Bütçeyi oluşturan programların bazıları birden fazla birimin hizmetini kapsayacak şekilde düzenlendiği için, birim hazırlık bütçeleri programlar itibariyle değil, daireler itibariyle yapılır.
İl özel idaresi birimleri ve ilgili kurum ve kuruluşlarca hazırlanan birim ve teklif bütçeleri aşağıda belirtilen cetvellerden oluşur:
1 - Hizmet Gerekçesi (Örnek: 1)
2 - Bütçe Fişi (Gerekçe) (Örnek:1/1)
3 - Bütçe Fişi (Toplam) (Örnek:1/2)
4 - Ödenek Cetveli (Örnek:1/3)
5 - Yıllar İtibariyle Demirbaş Alımları (Örnek :1/4)
6 - Yıllar İtibariyle Makina,Teçhizat ve Taşıt Alımları (Örnek:1/5)
7 - Yıllar İtibariyle Yapı,Tesis ve Büyük Onarım Giderleri (Örnek:1/6)
8 - Yıllar İtibariyle Transferler (Örnek:1/7)
9 - Personel Ödenekleri (Örnek:1/8)
Gider Bütçesine İlişkin Önerilerin Ön İncelemesi :
Madde 21 - İl özel idare müdürü, gider önerilerini, mevzuat ve bütçe tekniği ile bütçe çağrısında gösterilen ilke ve hedefler doğrultusunda inceleyerek gerekli düzeltmeleri yapar, uygun olmayan ödenek taleplerini çıkartır ve aşırı ödenek taleplerini uygun hale getirir.Ön inceleme sırasında ilgili daire yetkilisi de hazır bulundurulabilir.
Hazırlık Bütçesi :
Madde 22 - Sayman birimlere ait giderlere ilişkin bütçe önerilerini; mevzuat ve bütçe tekniği ile bütçe çağrısında gösterilen ilke ve hedefler doğrultusunda inceleyip uygunluğunu sağladıktan sonra, kendi birimine ait gider bütçesi ve transfer harcamalarına ait bütçe ile diğer birimlerden gelen gider önerilerini birleştirip tek bütçe taslağı haline getirir.Ayrıca gelir bütçesini düzenleyerek 1 Ağustos tarihine kadar, gider bütçesi ile birlikte valiye sunar.
Yatırım ve Transfer Ödeneklerine İlişkin Önerilerin İncelenmesi :
Madde 23 - İl özel idaresi birimleri ile ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen " yıllar itibariyle makina, teçhizat ve taşıt alımları " , " yıllar itibariyle yapı, tesis ve büyük onarım giderleri " ve " yıllar itibariyle transferler " ödeneklerine ilişkin cetveller vali tarafından Ağustos ayının birinci yarısı içerisinde incelenip görüşülmek üzere, il özel idare müdürü, il özel idaresi birim amirleri, ilgili kurum ve kuruluş amirleri, vali veya tensip edeceği vali yardımcısı başkanlığında oluşturulan APK kuruluna havale edilir.
Bu kurul yatırım ve transfer harcamalarına ilişkin ödenek taleplerinin il özel idaresi yetkili kurullarınca hazırlanan plan ve yatırım programlarına uygun olup olmadığını, uygun değilse, o yıl için gerçek ödenek ihtiyacının ne olduğunu belirler ve önerilerini yetkili kurullara verilmek üzere 25 Ağustos tarihine kadar valiye sunar. Özel idare müdürünün yatırım ödenekleri ile cari nitelikli hizmet ödenekleri arasında uyumun sağlanması amacına yönelik görüşlerini kurul dikkate alır.
Bütçe Denkliğinin Sağlanması :
Madde 24 - Bütçe denkliğinin sağlanmasında; bütçe gelirleri esas alınır. Gider bütçesi toplamı gelir bütçesinden fazla olduğu takdirde borçlanma veya başka gelir kaynakları bulunmak suretiyle denkliğin sağlanmasına çalışılır. Buna rağmen denklik sağlanamazsa zaruri olmayan giderlerden başlamak suretiyle gider bütçesindeki ödeneklerden indirim yapılarak, gider ve gelir bütçesi denkleştirilir.
Bütçe vali, encümen ve mecliste incelenip görüşülürken ve İçişleri Bakanlığınca onaylanırken, bütçede değişiklik yapıldığı takdirde denkliğin korunması ve sağlanması zorunludur.
Hazırlık Bütçesini Oluşturan Cetveller :
Madde 25 - İl özel idare müdürü tarafından düzenlenen birleşik hazırlık bütçesi aşağıda sayılan cetvellerden oluşur.
1 - Hizmet Gerekçesi (Örnek: 1)
2 - Bütçe Fişi (Gerekçe) (Örnek: 1/1)
3 - Bütçe Fişi (Toplam) (Örnek: 1/2)
4 - Ödenek Cetveli (Örnek: 1/3)
5 - Yıllar İtibariyle Demirbaş Alımları (Örnek. 1/4)
6 - Yıllar İtibariyle Makina, Teçhizat ve Taşıt Alımları (Örnek:1/5)
7 - Yıllar İtibariyle Yapı, Tesis ve B.Onarım Giderleri (Örnek: 1/6)
8 - Yıllar İtibariyle Transferler (Örnek: 1/7)
9 - Personel Ödenekleri (Örnek: 1/8)
10 - Ayrıntı Kodları, Harcama Kalemleri ve Ödenek Türleri İtibariyle ............. Yılı Bütçe Teklifi (Örnek: 1/9)
11 - Yıllar İtibariyle Program Maliyetleri (Örnek: 1/10)
12 - Birleşik Gider Hazırlık Bütçesi (Örnek: 1/A)
13 - Birleşik Gelir Hazırlık Bütçesi (Örnek: 1/B)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : BÜTÇENİN İL ÖZEL İDARESİ ORGANLARINDA GÖRÜŞÜLMESİ VE KABULÜ
Hazırlık Bütçesinin Vali Tarafından İncelenmesi :
Madde 26 - Hazırlık Bütçesi; gerekçesi, dayandığı kanuni hükümler ve ayrıntılı cetveller ile birlikte il özel idare müdürü tarafından 1 Ağustos tarihine kadar valilik makamına sunulur.
Vali kendisine verilen hazırlık bütçe taslağıyla gider ve gelir cetvellerini inceleyip gerekli gördüğü değişiklikleri yaparak taslağı ve eklerini incelenmek üzere eylül ayının ilk haftası içinde il daimi encümenine havale eder.
Hazırlık Bütçesinin İl Daimi Encümeninde Görüşülmesi :
Madde 27 - İl daimi encümeni, hazırlık bütçesini kendisine havale edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde inceleyerek, inceleme raporu ile birlikte valilik makamına sunar. Vali, hazırlık bütçesini en geç 1 Kasım tarihine kadar il genel meclisine havale eder.
Bütçe Komisyonu :
Madde 28 - Bütçe Komisyonu, il genel meclisinin dönem başı toplantısında üyeleri arasından, bir yıllık süre için seçeceği, en az 5 en çok 11 üyeden oluşur. Komisyonun üye sayısı, en az ve en çok rakamlar arasında meclisçe iş'ari oyla tespit edilir.
Bütçe komisyonu üyeleri, her siyasi parti grubunun il genel meclisindeki üye sayısının, meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle belirlenir.
Bağımsız üyeler bu hesaba dahil edilmez.
Siyasi parti gruplarının bütçe komisyonunda temsil edilecekleri üye sayısı, vali tarafından oranlama esasına göre belirlenerek, grup başkanlıklarına önceden yazılı olarak bildirilir.
Bütçe komisyonu, siyasi parti gruplarının vali tarafından bildirilen sayıda gösterecekleri adaylardan oluşan tek listenin meclisçe iş
ari oyla kabulü suretiyle teşkil olunur.
Ancak; bütün üyeler bağımsız olduğu veya partili üye sayısı seçilecek bütçe komisyonu üye sayısından az olduğu takdirde, komisyon üye sayısı bağımsız üyeler arasından seçimle tamamlanır.
Bütçe Komisyonunun Çalışma Usulü :
Madde 29 - Bütçe komisyonu, ilk toplantısında üyeleri arasından bir başkan, bir başkan vekili ve bir sözcü seçer.
Başkanın bulunmadığı zamanlarda komisyona başkan vekili başkanlık eder.
Komisyon üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır ve kararlarını mevcudun çoğunluğu ile alır. Oyların eşitliği halinde, başkanın bulunduğu taraf tercih edilir.
İzinsiz ve mazeretsiz üç birleşim komisyon çalışmalarına katılmayan üyenin durumu, bir tutanakla il genel meclisi başkanlığına bildirilir. Bu üye hakkında meclisçe komisyon üyeliğinden düşürülme kararı verilebilir.
Bu şekilde düşürülen üye sayısı toplantı nisabını sağlayamayacak sayıya ulaşınca, meclisçe boş komisyon üyelikleri için yeniden seçim yapılır.
Komisyon çalışmalarına meclisin diğer üyeleri de katılabilir, söz alıp konuşabilir ancak oylamaya katılamazlar.
Hazırlık Bütçesinin Bütçe Komisyonunda İncelenmesi :
Madde 30 - İl genel meclisi, Kasım ayındaki toplantısının ilk oturumunda hazırlık bütçesini, incelenmek üzere bütçe komisyonuna havale eder.
Bütçe komisyonu hazırlık bütçesi üzerindeki çalışmalarını kendisine sevkinden itibaren en çok 15 günü geçmemek üzere, il genel meclisinin belirleyeceği süre içinde tamamlayarak, düzenleyeceği raporla birlikte geri vermek zorundadır.
Bütçe komisyonu, bütçe çalışmalarında hizmet birimlerinin bütçelerinin görüşülmesinde, ilgili kurum ve kuruluş yetkililerinin hazır bulundurularak gerekli açıklama ve bilgiler vermesini validen isteyebilir. Vali uygun gördüğü yetkilileri ve diğer kamu görevlilerini komisyon çalışmalarında görevlendirebilir.
Komisyon üyeleri, yatırımlarla ilgili mecliste daha önce kabul edilen program dışında, bütçeye yatırım ödeneği konulmasını ve programlı işlere ait ödeneğin başka işlere aktarılmasını teklif edemez.
Hazırlık Bütçesinin İl Genel Meclisinde Görüşülmesi :
Madde 31 - İl genel meclisi bütçe kararnamesini madde madde, bütçeye bağlı cetvelleri ise bölüm bölüm (program, program) inceler ve gerekli gördüğü hususları değiştirip oylayarak kabul eder.Ayrıca bütçenin tümü üzerinde oylama yapılmaz.
Gerektiğinde il idare şube başkanları ve diğer birim amirleri, il özel idare hizmetlerinde kendi dairelerine ait işlerin ve daireleriyle ilgili bütçe kısımlarının görüşülmesi sırasında, il genel meclisinde bulunarak gerekli açıklamayı yaparlar.
İl genel meclisi üyeleri, meclisçe daha önce kabul edilen program dışı ödenek konulmasını ve programlı işlere ait ödeneğin başka işlere aktarılmasını teklif edemezler.
Bütçe görüşmelerinde ad okunmak suretiyle oy kullanılır.Adı okunan üye yerinden kalkarak, " kabul ", " red " veya " çekimser " demek suretiyle oyunu açıklar. Açıklanan oylar katiplerce tutanağa geçirilir. Sonuç başkan tarafından meclise duyurulur.
Bütçe Kararnamesi :
Madde 32 - Bütçe kararnamesi metninde;
A - Gider tahminleri toplamı;
B - Gelir tahminleri toplamı;
C - Bütçe açığı varsa ne şekilde kapatılacağı,
D - Kanunlara göre toplanacak vergi, resim ve harçların taksit süreleri,
E - Bütçe yılına ait bulunan ve o yılın gelir ve giderlerini ilgilendiren diğer hükümler,
yer alır.
Bütçe kararnamesine kanun, tüzük ve yönetmeliklere aykırı hüküm konulamaz.
Bütçenin Yazımı :
Madde 33 - İl genel meclisince kabul edilen gider miktarları, program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kalemleri itibariyle (A) cetveline, kabul edilen gelir miktarları ise bütçenin (B) cetveline aynen kaydedilir.
İl özel idaresi bütçesi en az (5) nüsha olarak düzenlenir. Bütçe formunun sonuna; (...............il genel meclisinin ........yılı Kasım ayı olağan toplantısında kabul edilen ............... yılı bütçesinin toplantı tutanaklarına uygun olduğu tasdik olunur. ) ibaresi yazılarak, meclis başkanı ve katip üyeler tarafından imza edilir.
Bütçenin Onaylanması :
Madde 34 - İl genel meclisinde görüşülüp, kabul edilen bütçenin (3) örneği o yıla ait program da eklenerek toplantının sona ermesinden itibaren en geç 15 gün içinde vali tarafından Bakanlığa gönderilir.
Bütçe, Bakanlığa geldiği tarihten itibaren (30) gün içinde onaylanır. Bu süre içinde onaylanmayan bütçe kendiliğinden onaylanmış sayılır.
Bakanlıkça 30 gün içinde onaylanan bütçenin bir örneği mali yıl başında uygulanmak üzere, mali yıl başından önce iline bir örneği Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığına gönderilir ve bir örneği de Bakanlıkta alıkonulur.
Onay Makamının Yetkilileri :
Madde 35 - Bakanlık;
1 - Bütçe kararnamesi metninde ilgili mevzuata aykırı bulunan maddeleri ve ibareleri çıkarmaya ve düzeltmeye,
2 - İl özel idaresinin tahsile yetkili olmadığı gelirleri çıkarmaya, kanuni yetki ve tarife üzerindeki gelir tahminlerini normal ve kanuni hadde indirmeye,
3 - Özel idareler tarafından yapılması kanunlarda öngörülmeyen görevlerle ilgili hizmetler için konulmuş ödenekleri çıkarmaya,
4 - Bütçeye konulması kanunen zorunlu iken konulmamış ödenekleri ve kesinleşmiş yönetim borçlarını eklemeye,
5 - Yapılan değişiklikler neticesinde bütçe geliri, zorunlu giderleri karşılamaya yeterli olmazsa, kanunun öngördüğü azami hadden düşük olan il özel idaresine ait vergi, resim ve harçları kanunun öngördüğü azami hadde yükseltmeye, bu da yetmezse isteğe bağlı giderlerden zorunlu giderlere ödenek aktarmaya,
yetkilidir.
Bu sebepler dışında Bakanlıkça bütçede değişiklik yapılamaz.
Geçen Yıl Bütçesinin Uygulanacağı Haller :
Madde 36 - Geçen yıl bütçesi hükümlerinin uygulanacağı haller şunlardır:
a - İl genel meclisi, bütçeyi kabul etmeden önce fesh olunmuşsa, il genel meclisinin toplanıp yeni bütçeyi kabul etmesine ve bu bütçenin usulünce onaylanmasına kadar,
b - İl genel meclisi tarafından kabul olunan ve onay için Bakanlığa gönderilen bütçe, 34' üncü maddede belirtilen süreler içinde onaylanmakla beraber, onaylandığına dair resmi yazı mali yıl başından sonra iline geldiği takdirde, resmi yazının gelişine kadar,
c - Herhangi bir sebeple mali yıl girdiği halde bütçe kesinleşmemiş olursa kesinleşene kadar,
geçen yıl bütçesi hükümlerinin yeni yılda da uygulanmasına devam olunur.
Bütçe kesinleştikten sonra, geçen yıl bütçesine dayanılarak toplanan gelirler ve yapılan harcamalar yeni yıl bütçesinin ilgili tertiplerine kaydedilir.
Gelir ve Gider Bütçesini Oluşturan Cetveller :
Madde 37 - İl özel idaresinin program bütçe esasına göre düzenledikleri bütçeler aşağıda yazılı cetvellerden oluşur:
1 - Bütçe kararnamesi, (Örnek:2)
2 - Gider bütçesini kapsayan (A) cetveli (Örnek:2/A)
3 - Gelir bütçesini kapsayan (B) cetveli (Örnek:2/B)
4 - Gelirlerin yasal dayanağını gösteren (C) cetveli (Örnek:2/C)
5 - Gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişmeye izin verilen hizmetlere ait (G) cetveli (Örnek:2/G)
6 - Resmi bir görevi bulunmayanlara verilecek yollukları gösterir (H) cetveli (Örnek:2/H)
7 - 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesine göre, ihdas edilen memur kadrolarını gösterir (K - I) kadro cetveli (Örnek:2/K - 1)
8 - 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesine göre ihdas edilen sürekli işçi kadrolarını gösterir (K - 2) kadro cetveli (Örnek:2/K - 2)
9 - Harcama kalemlerinden yapılacak giderler ve bunların kayıt edileceği ayrıntı kodlarını gösterir (R) cetveli (Örnek:2/R)
10 - 237 sayılı Taşıt Kanununa göre, satın alınacak taşıtları gösterir (T) cetveli (Örnek:2/T)
11 - Bakanlığın görüşü alınmak şartıyla ilavesine lüzum görülen diğer cetveller.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : BÜTÇEDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Aktarma :
Madde 38 - Bütçenin herhangi bir tertibinde bulunan ve o hesap döneminde kullanılmayarak artacağı anlaşılan ödeneklerden alınarak, ihtiyaca yetmeyeceği anlaşılan diğer gider tertiplerine yapılan eklemeye aktarma denir.
Programdan programa ve alt programdan alt programa aktarma meclis kararıyla yapılır ve Bakanlık onayıyla kesinleşir. Alt program içi aktarmalar ise il daimi encümeni kararı ile yapılır. Bakanlık tasdikine tabi değildir.
Ancak;
a) Personel giderleri tertibinden diğer gider tertiplerine,
b) Projeye bağlı yatırım tertiplerinden, diğer gider tertiplerine,
c) Muhtaç asker ailelerine yardım tertibinden, diğer gider tertiplerine,
d) Daha önce aktarma yapılan bir tertipten, başka gider tertiplerine,
e) Şartlı bağışlar karşılık gösterilerek, şartın gerçekleşmesi için alınan tahsisli ödeneklerden diğer gider tertiplerine,
f) Fonlara ait hizmetler tertibinden başka gider tertiplerine ,
g) Çeltik giderleri tertibinden diğer gider tertiplerine,
aktarma yapılamaz.
Ancak, projeye dayalı veya gelecek yıllara sari programlı iş fiziksel olarak yüzde yüz gerçekleştiği takdirde, yalnız bu projeyle ilgili artan ödenek ihtiyaç duyulan diğer yatırım ödeneklerine aktarılabilir.
Yukarıda belirtilen kurallara uymak şartıyla, il özel idare müdürü "Örnek: 46 Bütçe Defteri" üzerinde gerekli incelemeleri yaparak, bütçenin herhangi bir tertibinde bulunan ve o hesap döneminde kullanılmayarak artacağı anlaşılan ödeneklerden fazla kısmını alarak, ihtiyaca yetmeyeceği anlaşılan diğer gider tertiplerine ilave etmek üzere bir liste hazırlar. Bu listede bütçenin hangi tertibinde bulunan ödenekten ne miktar alındığı ve hangi gider tertibine ne miktar eklendiği belirtilir, encümen veya meclisçe görüşülüp karara bağlanmak üzere bir yazı ekinde valiye sunulur.
İl özel idare müdürü meclis veya encümenden çıkacak karar doğrultusunda işlem yaparak, "Bütçe Defteri"nde gerekli kayıt ve değişiklikleri yapar.
Ek ve Olağanüstü Ödenek :
Madde 39 - Bütçede tertibi bulunduğu halde, ihtiyaca yetmiyeceği anlaşılan ödeneğe, bütçenin diğer tertiplerindeki ödeneklere dokunmadan yapılan ilaveye "Ek Ödenek" denir.
Bütçenin düzenlenmesi, görüşülmesi ve onaylanması sırasında; bütçe formunda tertibi bulunduğu halde düşünülmeyen ve bütçede tertibi açılmayan, ancak yapılmasında zorunluluk bulunan bir hizmet için alınan ödeneğe "Olağanüstü Ödenek" denir.
Gerek ek ödenek gerekse olağanüstü ödenek, ancak bütçe yılı içerisinde verilebilir.
Ek ödenek veya olağanüstü ödenek verilmesi için yeni bir gelir kaynağı bulunması zorunludur. Ek ödenekte bulunan yeni kaynak bir taraftan bütçeye gelir kaydedilirken diğer taraftan ilgili ödeneğe eklenir. Olağanüstü ödenekte ise bulunan yeni gelir, bir taraftan gelir bütçesine gelir olarak kaydedilirken, diğer taraftan gider bütçesinde ilgili tertip açılarak ödenek kaydı yapılır.
Ek ödenek ve olağanüstü ödenek için bulunan yeni kaynak, tahsisi nitelikte ise o amaç için kullanılır ve başka bir amaca harcanamaz. Bu ödeneklerden yılı içinde kullanılmayan tutarlar, aynı amaca harcanmak üzere gelecek yıl bütçesinde açılacak özel tertibe devir edilir.
Öngörülmeyen Giderler :
Madde 40 - Bütçenin hazırlanması sırasında tahmin edilemeyen ve bütçede tertibi bulunmayan hizmetlerin yapılabilmesi için öngörülmeyen giderler tertibine ödenek konur. Bu tertipte yer alan ödenekten bütçenin hazırlanması sırasında öngörülmeyen veya bütçede tertibi bulunmayan ancak yerine getirilmesi zorunlu olağanüstü hizmetlere ilişkin giderleri karşılamak amacıyla hizmet programlarında gerekli tertipleri açarak aktarma yapmaya ve bu tertiplerden yapılacak ödemelerin yer ve esaslarını tespite encümen yetkilidir.
Yedek Ödenek :
Madde 41 - Bütçe kararnamesinde belirtilen hizmet ve amaçların gerçekleşmesi için gerektiğinde ihtiyaç duyulan ilgili tertiplere aktarma yapılmak üzere transfer harcamaları tertibine, bütçe gelirlerinin en az % 5'i oranında yedek ödenek konulması zorunludur. Yedek ödenek tertibinden diğer tertiplere ödenek aktarması encümen kararıyla yapılır.
Ödeneklerin İptali ve Devri :
Madde 42 - Bütçeye konulan ödeneklerden, o hesap döneminde harcanmayan tutarlar yıl sonunda encümen kararıyla program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kalemi belirtilerek iptal edilir.
Ancak;
a) Proje'ye dayalı programlı yatırım hizmetleri için bütçeye konulan ve gelecek yıllara sari yatırım ödenekleri,
b) Tahsisi nitelikte olan ve yılı içinde harcanmayan ödenekler,
c) Akreditif kredi artıklarına ait ödenekler,
d) Fonlara ait hizmetler ödeneğinden harcanmayan ödenek artıkları,
iptal edilmeyip aynen ertesi yıla devredilir ve devredilen artık ödenek karşılığı nakit olarak bankada muhafaza edilir. Proje'ye dayalı veya gelecek yıllara sari programlı iş, fiziksel olarak yüzde yüz gerçekleştiği takdirde yalnız bu projeyle ilgili artan ödenek iptal edilir.
Bütçe giderleri ve ödenekler defterinde kayıtlı ödeneklerden harcamalar ve varsa devredecek ödenekler düşüldükten sonra, kalan miktar kırmızı kalemle yazılır, karşısında iptal kararının tarih ve numarası belirtilerek iptal işlemi tamamlanır.
ÜÇÜNCÜ KISIM : BÜTÇE KESİN HESABI
Bütçe Kesin Hesabının Çıkartılması :
Madde 43 - İl özel idare müdürü, bütçe hesap dönemi sonunda (Mahsup dönemi dahil) kesin hesabı düzenleyerek Nisan ayı sonuna kadar encümene gönderilmek üzere valiye verir. Bütçe kesin hesabı vali tarafından incelenip varsa eksiklikleri veya yanlışlıkları düzeltildikten sonra Haziran ayının ilk haftası içinde encümene verilir.
Bütçe Kesin Hesabının Encümende İncelenmesi :
Madde 44 - Encümen, kanunlarla tahsiline yetki verilen gelirlerin tahsil edilip edilmediği, bütçe dışı ödeme yapılıp yapılmadığı, verilen ödeneklerin yerinde harcanıp harcanmadığı yönlerinden kesin hesabı inceleyerek karara bağlar. İncelemesini Temmuz ayının son haftasına kadar tamamlayarak hazırladığı raporla birlikte valiye geri verir.
Bütçe Kesin Hesabının İl Genel Meclisinde İncelenmesi :
Madde 45 - İl genel meclisleri gelecek yıl bütçesi ile birlikte meclise verilen bütçe kesin hesaplarını il genel meclisinin Kasım ayı olağan toplantısında il özel idaresine bağlı katma bütçeli kuruluşların, döner sermaye ve fonların kesin hesaplarıyla birlikte inceleyip karara bağlar.
Bütçe Kesin Hesabının Bakanlığa Gönderilmesi :
Madde 46 - İl genel meclisince incelenip karara bağlanan kesin hesap,en çok bir ay içinde iki örnek olarak bakanlığa gönderilir.
Bütçe Kesin Hesabının Sayıştay'a Gönderilmesi :
Madde 47 - meclisçe karara bağlanan bütçe kesin hesabı, bir ay içinde Sayıştay'a gönderilir.Bütçe kesin hesabını, bu süre içinde Sayıştay'a göndermeyen saymanlar hakkında 832 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 51 inci maddesi ile 1050 sayılı Muhasebe - i Umumiye Kanunu'nun 122 nci maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.
Bütçe Kesin Hesabını Oluşturan Cetveller :
Madde 48 - Bütçe kesin hesabı isminden de anlaşıldığı gibi, tahmini olarak yapılan bütçenin hesap dönemi sonunda gerçekleşen kesin şeklidir. Bu bakımdan il özel idaresi gider ve gelir bütçelerinin içerdiği hususlar bütçe kesin hesabında da aynen bulunur. Bütçe kesin hesabı; gelir ve gider bütçe kesin hesabı olarak iki kısma ayrılır.
A - " Gider kesin hesabı " aşağıdaki bilgileri kapsayan (Örnek: 3) numaralı "Bütçe gider kesin hesap cetveli" ile (Örnek: 3/1) numaralı "Bütçe gider kesin hesap cetveli açıklaması" isimli iki cetvelden oluşur.
Bu cetvellerde;
1 - Geçen yıldan devrolan ödenekler,
2 - Bütçe ile verilen ödenekler,
3 - Ek veya olağanüstü olarak verilen ödenekler,
4 - Yılı içinde aktarma suretiyle eklenen veya düşülen ödenekler,
5 - Yılı içinde harcanan ödenekler,
6 - Ödenek üstü harcamalar,
7 - Sarfedilmediği için iptal edilen ödenekler,
8 - Gelecek yıllara devrolacak ödenekler,
9 - Faaliyet bazında yapılan harcamalarla ilgili açıklamalar,
yeralır.
B - Bütçe gelir kesin hesabı aşağıdaki bilgileri kapsayan (Örnek: 3/2) numaralı "Bütçe gelir kesin hesap cetveli" ile (Örnek: 3/3) numaralı "Bütçe gelir kesin hesap cetveli açıklaması" isimli iki cetvelden oluşur.
Bu cetvellerde;
1 - Bütçe ile tahmin edilen gelirler,
2 - Eski yıllardan devreden gelir tahakkuk artıkları,
3 - Mali yıl içinde yapılan gelir tahakkukları,
4 - Mali yıl içinde yapılan tahsilatlar,
5 - Ertesi mali yıla devredilen tahakkuk artıkları,
6 - Bütçeye dahil (1+2+3) kod numaralı gelir türlerine ait açıklamalar,
yeralır.
Bütçe kesin hesabına ayrıca açıklayıcı olarak aşağıda gösterilen cetveller de eklenir.
1 - İta amiri, sorumlu sayman ve tahakkuk memurları cetveli, (Örnek: 3/4)
2 - Ödenek ve harcamanın harcama kalemlerine göre dağılımını gösterir cetvel (Örnek: 3/5)
3 - Ödenek ve harcamanın ekonomik ayrımını gösterir cetvel (Örnek: 3/6)
DÖRDÜNCÜ KISIM : SAYMANLIK İŞLEMLERİ, HESAP VE DEFTER KAYITLARI
BİRİNCİ BÖLÜM : İL ÖZEL İDARESİ MUHASEBESİNDE KULLANILAN HESAPLAR VE YEVMİYE SİSTEMİ
Hesaplar :
Madde 49 - "İl özel idare merkez saymanlığı" ile "İlçe özel idare sayman mutemetliği" muhasebesinde kullanılacak hesaplar aşağıda belirtilmiştir.
I - İl özel idare merkez saymanlığında açılıp tutulacak hesaplar şunlardır.
HESAP YÖNETMELİK
HESABIN ADI KODU MADDESİ
_____________________________ _____ _____________
Kasa Hesabı 01 53
Banka Hesabı 02 54
Ödenecek Çekler Hesabı 03 55
Menkul Kıymetler Hesabı 04 56
Menkul Kıymetler Emanetleri Hesabı 05 57
Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 06 58
Teminat Mektupları Hesabı 07 58
Bütçe İçi Avans ve Krediler Hesabı 08 59
Akreditifler Hesabı 09 60
Mahsup Dönemine Aktarılan Bütçe İçi
Avans ve Krediler Hesabı 10 61
Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabı 11 62
Müteahhit Avansları Hesabı 12 63
Kişi Borçları Hesabı 13 64
Tahsil Edilecek Gelirler Hesabı 14 65
Silinen Kişi Borçları Hesabı 15 66
Bütçe Emanetleri Hesabı 16 67
Emanetler Hesabı 17 68
Bütçe Ödenekleri Hesabı 18 69
Kullanılacak Bütçe Ödenekleri Hesabı 19 70
Ödeme Emirleri Hesabı 20 71
Kullanılacak Ödeme Emirleri Hesabı 21 72
Ödenekli Giderler Hesabı 22 73
Mahsup Dönemine Aktarılan Ödeme
Emirleri Hesabı 23 74
Mahsup Dönemine Aktarılan Kullanılacak
Ödeme Emirleri Hesap 24 75
Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı 25 76
Bütçe Giderleri Hesabı 26 77
Taahhütler Hesabı 27 78
Taahhütlerden Alacaklar Hesabı 28 78
Gelir Tahakkukları Hesabı 29 79
Gelir Tahakkuklarından Borçlular Hesabı 30 80
Takipli Borçlular Hesabı 31 81
Tecilli ve Tehirli Borçlular Hesabı 32 82
Bütçe Gelirleri Hesabı 33 83
Sermaye Teşkili Hesabı 34 84
İştirakler Hesabı 35 85
Taşınmaz Mallar Hesabı 36 86
Taşınır Mallar Hesabı 37 87
Stoklar Hesabı 38 88
Birikmiş Amortismanlar Hesabı 39 89
Değer Değişimleri Hesabı 40 90
İç Borçlar Hesabı 41 91
İç Borç Hareketleri Hesabı 42 92
Dış Borçlar Hesabı 43 93
Dış Borç Hareketleri Hesabı 44 94
Mahsup Edilebilir Ödenen KDV'si Hesabı 45 95
Mahsup Edilebilir Ödenen KDV Karşılığı
Hesabı 46 95
Genel Sonuç Hesabı 47 96
II - İlçe özel idare sayman mutemetliklerinde açılıp tutulacak hesaplar şunlardır:
HESAP YÖNETMELİK
HESABIN ADI KODU MADDESİ
_____________________________ _____ _____________
Kasa Hesabı 01 53
Banka Hesabı 02 54
Ödenecek Çekler Hesabı 03 55
Menkul Kıymetler Hesabı 04 56
Menkul Kıymetler Emanetleri Hesabı 05 57
Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 06 58
Teminat Mektupları Hesabı 07 58
Bütçe İçi Avans ve Krediler Hesabı 08 59
Mahsup Dönemine Aktarılan Bütçe İçi
Avans ve Krediler Hesabı 10 61
Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabı 11 62
Müteahhit Avansları Hesabı 12 63
Kişi Borçları Hesabı 13 64
Tahsil Edilecek Gelirler Hesabı 14 65
Silinen Kişi Borçları Hesabı 15 66
Bütçe Emanetleri Hesabı 16 67
Emanetler Hesabı 17 68
Ödeme Emirleri Hesabı 20 71
Kullanılacak Ödeme Emirleri Hesabı 21 72
Ödenekli Giderler Hesabı 22 73
Mahsup Dönemine Aktarılan Ödeme
Emirleri Hesabı 23 74
Mahsup Dönemine Aktarılan Kullanılacak
Ödeme Emirleri Hesabı 24 75
Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı 25 76
Bütçe Giderleri Hesabı 26 77
Taahhütler Hesabı 27 78
Taahhütlerden Alacaklar Hesabı 28 78
Gelir Tahakkukları Hesabı 29 79
Gelir Tahakkuklarından Borçlular Hesabı 30 80
Takipli Borçlular Hesabı 31 81
Tecilli ve Tehirli Borçlular Hesabı 32 82
Bütçe Gelirleri Hesabı 33 83
Taşınır Mallar Hesabı 37 87
Stoklar Hesabı 38 88
Değer Değişimleri Hesabı 40 90
Mahsup Edilebilir Ödenen KDV'si Hesabı 45 95
Mahsup Edilebilir Ödenen KDV Karşılığı
Hesabı 46 95
Genel Sonuç Hesabı 47 96
Hesapların kodlarını belirlemeye, ayrıntılarını izlemek amacıyla yeni yardımcı hesaplar açmaya Bakanlık yetkilidir. Muhasebe kayıtlarını bilgisayarla tutan il özel idareleri, bu Yönetmelikle belirlenen kod numaralarının önüne veya sonuna ihtiyaç duyulan rakamları ekleyebilirler.
Yevmiye Sistemi ve Açılış Kayıtları :
Madde 50 - İşlemler, hesaplar itibariyle yevmiye defterine kaydedilir. Hesapların her biri için ayrı bir yevmiye yaprağı kullanılır. Hesaplara ait işlemler bu yevmiye yapraklarına birer birer yazılır. İlgili ay içinde bir hesaba ait herhangi bir işlem yoksa bu hesap için açılacak yevmiye defterine sadece önceki aydan gelen genel toplam yazılır. Yardımcı hesaplar için yevmiye defteri kullanılmaz. Ay sonlarında tüm yevmiye yaprakları kod numarasına göre birleştirilerek ilgili ayın yevmiye defteri oluşturulur.
Mali yılın başında bir önceki yıldan borç ve alacak artığı devreden hesapların toplamları borç ve alacak olarak birbirleriyle karşılaştırılır. Bu toplamların büyük olanından küçük olanı çıkarılarak denge sağlamak amacıyla genel sonuç hesabına borç veya alacak kaydedilecek tutar bulunduktan sonra ayrıntılı olarak üç nüsha devir listesi düzenlenir. Ocak ayına devreden hesap artıklarını gösteren bu devir listesine dayanılarak açılış yevmiye kayıtlarını yapmak için muhasebe fişi düzenlenip, muhasebe fişinin eki devir listesinde yazılı hesaplara borç veya alacak kaydedilir.
Açılış kaydına ilişkin muhasebe fişine devir listesinin bir nüshası bağlanır. İlgili hesap için açılacak yevmiye defterine kaydedildikten sonra Ocak ayı içinde yapılacak diğer işlemlerin kaydına başlanır.
Yevmiye Defteri :
Madde 51 - (Örnek: 4) Yevmiye yaprağında; "Yevmiye kaydının tarihi - numarası", "Borç" ve "Alacak" başlıkları altında "Tutarı" ve "Günlük toplamı" sütunları bulunmaktadır. Ayrıca her yevmiye yaprağının baş tarafına il özel idaresinin adı, hesabın kodu ve adı, sayfa numarası, ait olduğu ay ve yıl yazılır.
Yevmiye tarihi; tahsilat, ödeme ve mahsup işlemlerinin yapıldığı gündür.
Yevmiye numarası; bir gün içerisinde yapılan tahsilat, ödemeler ve mahsuplara ait belgeler, önce hesaplar itibariyle sıraya konulduktan sonra her belgenin yevmiye numarası sütununa birer numara verilir. Bu sıra numarası mali yıl başından sonuna kadar devam eder. Gerek yevmiye gerekse yardımcı kayıtlarda bu numara esastır. Bir belgedeki işlem birden çok hesabı ilgilendirse de belgeye tek yevmiye numarası verilir.
İşlemler yevmiyelere birer birer kaydedilir. Belge olmadan hiç bir kayıt yapılamaz. Yevmiyelere yazılan her kayıt en az iki hesabı ilgilendirir. Bir hesaba borç yazılan tutar diğer hesap veya hesaplara alacak yazılır.
Merkez saymanlığında, ay sonlarında yevmiyelerin kapatma işlemleri yapılmadan önce, ilçe sayman mutemetliklerine ait ayın yevmiye defterindeki "Ay toplamları", ayın son günü itibariyle düzenlenecek bir muhasebe fişiyle tek kalemde merkez yevmiye defterine kaydedilir. Merkez saymanlığında tutulan yevmiye defteri ilçe sayman mutemetliklerinde tutulan hesapların ay toplamları kaydedildikten sonra, kapatılır ve ay toplamına, ilçelerde tutulan hesapların ay toplamları da dahil edilir.
Her hesaba ait yevmiye yaprağı "Borç" ve "Alacak" olmak üzere iki tabloya ayrılmıştır. Günlük işlemler yevmiye tarih ve sırası ile defterin "Tutarı" sütununa kaydedilir. Bir güne ait işlemler bittiğinde, "Tutarı" sütununun altı çizgi ile kapatılır ve bu sütunda kayıtlı bir günlük işlem toplamı "Günlük toplam" sütununa bir kalemde yazılır. Ay sonlarında "Günlük toplam" sütunundaki miktarlar toplanarak o aya ait toplam tutar yazıldıktan sonra bu tutarın altına, önceki aydan gelen genel toplam yazılarak mali yıl başından o ay sonuna kadar ki genel toplam bulunur. Genel toplamın, yardımcı defterlerle uygunluğu sağlandıktan sonra bir kalemde o ayın mizanına aktarılır.
Günlük Hesap Kontrol Cetveli : (Örnek: 5)
Madde 52 - Günlük işlemler yevmiyelere kaydedildikten sonra ve kasa hesabına ait yevmiyenin kasa defteri ile uygunluğu sağlandıktan sonra yevmiyeyi tutan memur tarafından günlük hesap kontrol cetveli düzenlenir. Aynı gün içinde yevmiyeye kaydedilen hesapların borç ve alacak toplamları birer kalemde cetvelin ilgili sütunlarına yazılarak borç ve alacak sütunları toplanır ve bu toplamların birbirine eşitliği sağlanır. Bundan sonra borç ve alacak toplamlarının yardımcı defterlerle uygunluğu saymanlıkça görevlendirilen memur veya memurlar tarafından kontrol edilerek hesabın karşısı imzalanır.
Bir nüsha olarak düzenlenen bu cetvelin doğruluğu sayman tarafından kontrol edilip imzalandıktan sonra, o aya ait yevmiye defteri ile birlikte saklanır.
Günlük işlem adedi çok az olan ve nüfusu 10.000'i geçmeyen ilçe özel idare sayman mutemetlikleri günlük hesap kontrol cetvelini tutup tutmamakta serbest - tirler.
İKİNCİ BÖLÜM : HESAPLARIN KAYIT USULLERİ
Kasa Hesabı :
Madde 53 - Bu hesaba, kasaya giren ve çıkan, Devletin kanuni dolaşım niteliğine sahip kağıt ve madeni paraları, alınan banka çekleri ile kasa sayımı sonunda noksan ve fazla çıkan tutarlar kaydedilir.
A - Borç
1 - Kasaya yatırılan tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
2 - Kasa sayımı sonunda fazla çıkan tutarlar bu hesaba borç, bütçe gelirleri veya emanetler hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Kasadan yapılan ödemeler bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç, kaydedilir.
2 - Kasa sayımı sonunda noksan çıkan tutarlar, bu hesaba alacak , kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Banka Hesabı :
Madde 54 - Saymanlıkça bankaya yatırılan, ödetilen veya göndertilen paralar bu hesaba kaydedilir.
A - Borç
l - Kasa mevcudundan bankaya yatırılan paralar bu hesaba borç, kasa hesabına alacak kaydedilir.
2 - İl özel idaresinin banka hesabına yatırılan veya gelen paralar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
B - Alacak
Bankaca saymanlığa gönderilen günlük vaziyet cetvelleri ile ödendiği veya ilgili yerlere gönderildiği bildirilen çek veya gönderme emri tutarları "Düzenlenecek bir muhasebe fişi ile" topluca bu hesaba alacak, ödenecek çekler hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Ödenecek Çekler Hesabı :
Madde 55 - Saymanlıkça, bankadan yapılan ödemeler için düzenlenen çek ve gönderme emri tutarları ile bunlardan alacaklılarına ödendiği veya ilgili yerlere gönderildiği bildirilen paralar bu hesaba kaydedilir.
A - Alacak
1 - Aylık, ücret, yolluk ve müteahhit hakedişlerine karşılık bütçeden ödenmek üzere düzenlenen verile emri toplamı bütçe giderleri hesabına borç, bankadan ödenecek veya gönderilecek miktar bu hesaba, kesintiler ise ilgili hesaplara, alacak kaydedilir.
2 - Çek veya gönderme emri düzenlenerek emanet hesaplarından ödenecek paralar ilgili emanet hesabına borç, varsa kesinti tutarları ilgili hesaplara, bankaca ödenecek tutar bu hesaba alacak kaydedilir.
3 - Avans ve kredi karşılığında bankadan yapılacak ödemeler ilgili avans ve krediler hesabına borç, varsa kesinti tutarları ilgili hesaplara bankaca ödenecek tutar bu hesaba alacak kaydedilir.
4 - Kasa ihtiyacı için bankadan çekilmek üzere veznedar adına düzenlenen çek tutarı kasa hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir.
B - Borç
Yukarıda "Alacak" bölümünde belirtilen ödemelerle ilgili olarak bankaca saymanlığa gönderilen günlük vaziyet cetvelleri ile hak sahiplerine ödendiği veya ilgili yerlere gönderildiği bildirilen paralar, bir muhasebe fişiyle topluca bu hesaba borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı; düzenlenen çek veya gönderme emirlerinden bankaca henüz ilgililerine ödenmeyen veya gönderilmeyen miktarları gösterir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Menkul Kıymetler Hesabı :
Madde 56 - Bu hesaba, çeşitleri yönetmeliğin 110 uncu maddesinde sayılan gerek il özel idare malı, gerekse kişi malı olarak saymanlığa teslim edilen menkul kıymetler ile bunlardan paraya çevrilenler ve ilgililerine geri verilenler kaydedilir.
A - Borç
1 - Mahkeme, emniyet ve diğer daireler tarafından il özel idare malı olarak saymanlığa teslim edilen menkul kıymetler bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Saymanlıkça vergi ve diğer il özel idaresi alacakları karşılığında teminat ve depozit olarak alınan, mahkeme, icra, emniyet ve diğer dairelerce saklanmak üzere teslim edilen kişi malı menkul kıymetler bu hesaba borç, menkul kıymetler emanetleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Kişilere ait olarak teslim alınan menkul kıymetlerden değişik sebeplerle il özel idaresine mal edilenler bir taraftan bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak, diğer taraftan menkul kıymetler emanetleri hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir.
4 - Sayım sonucunda fazla çıkan il özel idare malı menkul kıymetler tutarı bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
5 - Sayım sonucunda fazla çıkan kişi malı menkul kıymetler tutarı bu hesaba borç, menkul kıymetler emanetleri hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - İl özel idare malı menkul kıymetlerden paraya çevrilenlerin kayıtlı tutarı bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç, satış tutarı ise kasa veya banka hesabına borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - İl özel idare malı olarak teslim alınan menkul kıymetlerden daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç, diğer taraftan bu hesaba borç, menkul kıymetler emanetleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Kişi malı menkul kıymetlerden herhangi bir nedenle paraya çevrilenler kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, menkul kıymetler emanetleri hesabına borç kaydedilmekle birlikte, satış tutarının alacak miktarına eşit olması, eksik olması veya fazla olması durumlarına göre aşağıdaki kayıtlar da yapılır.
a) Satış tutarı, alacak miktarına eşit veya az ise kasa veya banka hesabına borç, bütçe gelirleri veya diğer ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
b) Satış tutarı, alacak miktarından fazla ise kasa veya banka hesabına borç, alacak miktarı bütçe gelirleri veya ilgili hesaplara, fazlası ilgilisine ödenmek üzere emanetler hesabına alacak kaydedilir.
4 - İl özel idare malı menkul kıymetlerden bedelsiz olarak müzelere veya başka bir yere verilenler bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
5 - Sayım sonucunda noksan çıkan il özel idare malı menkul kıymetler, kayıtlı tutarı üzerinden bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç, diğer taraftan rayiç bedeli üzerinden ise sorumluları adına kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydedilir.
6 - Sayım sonucunda noksan çıkan kişi malı menkul kıymetler, kayıtlı tutarı üzerinden bu hesaba alacak, menkul kıymetler emanetleri hesabına borç, diğer taraftan rayiç bedeli üzerinden sorumluları adına kişi borçları hesabına borç, emanetler hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Menkul Kıymetler Emanetleri Hesabı :
Madde 57 - Bu hesaba, çeşitleri yönetmeliğin 110 uncu maddesinde sayılan ve kişi malı olarak saymanlığa teslim edilen menkul kıymetler ile bunlardan paraya çevrilenler ve ilgililerine geri verilenler kaydedilir.
A - Alacak
1 - Saymanlıkça vergi ve diğer il özel idaresi alacakları için teminat ve depozito olarak alınan, mahkeme, icra, emniyet ve diğer dairelerce saklanmak üzere teslim edilen kişi malı menkul kıymetler bu hesaba alacak, menkul kıymetler hesabına borç kaydedilir.
2 - İl özel idare malı menkul kıymetlerden daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar bu hesaba alacak, menkul kıymetler hesabına borç, diğer taraftan menkul kıymetler hesabına alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
3 - Sayım sonucunda fazla çıkan kişi malı menkul kıymetler tutarı bu hesaba alacak, menkul kıymetler hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Kişi malı menkul kıymetlerden ilgililerine geri verilenler bu hesaba borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilir.
2 - Kişi malı menkul kıymetlerden herhangi bir nedenle paraya çevrilenler kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilmekle birlikte, satış tutarının alacak miktarına eşit olması, eksik olması veya fazla olması durumlarına göre aşağıdaki kayıtlar yapılır.
a) Satış tutarı, alacak miktarına eşit veya az ise kasa veya banka hesabına borç, bütçe gelirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.
b) Satış tutarı alacak miktarından fazla ise kasa veya banka hesabına borç, alacak miktarı bütçe gelirleri veya ilgili hesaplara, fazlası ilgilisine ödenmek üzere emanetler hesabına alacak kaydedilir.
3 - Kişi malı menkul kıymetlerden sayım sonucunda noksan çıkanlar, kayıtlı tutarı üzerinden bu hesaba borç, menkul kıymetler hesabına alacak, diğer taraftan rayiç bedeli üzerinden sorumluları adına kişi borçları hesabına borç, ilgilisine ödenmek üzere emanetler hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı ve Teminat Mektupları Hesabı :
Madde 58 - Herhangi bir nedenle saymanlığa teminat ve depozito olarak teslim edilen teminat mektupları ile bunlardan ilgililerine geri verilenler veya paraya çevrilenler bu hesaplara kaydedilir.
1 - Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı:
A - Alacak;
Teminat ve depozito olarak saymanlığa teslim edilen teminat mektupları bu hesaba alacak, teminat mektupları hesabına borç kaydedilir.
B - Borç;
a) Teminat mektuplarından usulüne göre ilgililerine geri verilenler ile kısmen serbest bırakılanlar bu hesaba borç, teminat mektupları hesabına alacak kaydedilir.
b) Taahhüdün yerine getirilmemesi nedeniyle kısmen veya tamamen paraya çevrilen teminat mektuplarının paraya çevrilen miktarı bir taraftan bu hesaba borç, teminat mektupları hesabına alacak, diğer taraftan aynı tutar bütçe gelirleri hesabına alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
c) Mahkeme kararı veya icra emrine dayanılarak ya da başka nedenlerle paraya çevrilen teminat mektupları bir taraftan bu hesaba borç, teminat mektupları hesabına alacak, diğer taraftan emanetler hesabına alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
2 - Teminat Mektupları Hesabı:
A - Borç;
Teminat mektupları emanetleri hesabına alacak kaydedilen tutarlar bu hesaba borç kaydedilir.
B - Alacak;
Teminat mektupları emanetleri hesabına borç kaydedilen tutarlar, bu hesaba alacak kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Bütçe İçi Avans ve Krediler Hesabı :
Madde 59 - Bu hesaba, bütçeden verilen avans ve açılan krediler ile bunlardan harcama belgelerine dayanılarak yapılan mahsuplar, geri alınan veya kişi borçları hesabına aktarılan tutarlar kaydedilir.
A - Borç;
1 - 1050 sayılı Kanun uyarınca ita amiri mutemetlerine, 6245 sayılı Kanun uyarınca geçici veya sürekli görev yolluğu olarak kamu görevlilerine verilen avanslar bu hesaba borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
2 - İta amiri mutemetleri adına banka nezdinde açtırılan krediler bu hesaba borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
3 - İta amiri mutemetleri adına saymanlık nezdinde açılan krediler bu hesaba borç, emanetler hesabına alacak kaydedilir.
4 - İta amiri mutemetlerine verilen avans veya açılan kredilerin tamamı ya da bir kısmı ita amirinin izniyle başka bir mutemede devredildiği takdirde, devredilen avans ya da kredi tutarı, yeni mutemet adına bu hesaba borç, eski mutemet adına aynı hesaba alacak kaydedilir.
B - Alacak;
1 - Verilen avans veya açılan kredilerden yapılan harcamalar bu hesaba alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
2 - Verilen avans veya açılan kredilerden nakden geri alınan tutarlar bu hesaba alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
3 - Saymanlık nezdinde açılan kredilerden harcanmayarak hesaben iade olunan tutarlar bu hesaba alacak, emanetler hesabına borç kaydedilir.
4 - Bütçeye gider kaydedilerek mahsup edilmediği gibi nakden veya mahsuben de geri alınamayan avans veya kredi artıkları bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
Bu hesap, mali yıl sonunda kapanmış olacağından ertesi mali yıla devir vermez. Ancak, harcandığı halde belgeleri saymanlığa verilememiş olması nedeniyle mahsubu yasal olarak ertesi mali yıl mahsup dönemi içinde yapılacak olan bütçe içi avans ve kredi artıkları, bu hesapta olduğu gibi bırakılır ve yeni mali yıl açılış kaydına ilişkin muhasebe fişi ile mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına borç kaydedilerek, mahsup dönemine aktarılır.
Akreditifler Hesabı :
Madde 60 - Bu hesaba, yabancı ülkelerden yapılacak satın almalar için açılan akreditif karşılığı krediler ile bunlardan yapılan mahsuplar ve nakden iadeler kaydedilir.
A - Borç
Yabancı ülkelerden yapılacak satın almalar için milli bankalar nezdinde akreditif karşılığı açtırılan krediler bu hesaba borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Akreditif karşılığı açtırılan kredilerden yapılan mahsuplar bu hesaba alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
2 - Akreditif karşılığı açtırılan kredilerden nakden yapılan iadeler bu hesaba alacak, banka hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Mahsup Dönemine Aktarılan Bütçe İçi Avans ve Krediler Hesabı :
Madde 61 - Bu hesaba, bütçe içi avans ve krediler hesabına borç kaydı ile verilmiş avans ve açılmış kredilerden mali yıl içerisinde harcandığı halde belgeleri saymanlığa verilemediği için, mahsup dönemine aktarılan avanslar ile açılan kredi tutarları ve bunlardan yapılan mahsuplar kaydedilir.
A - Borç
Yılı bütçesinden karşılanmak üzere bütçe içi avans ve krediler hesabına borç kaydıyla verilen avans veya açılan kredilerden, mahsup dönemine aktarılan tutarlar, yeni mali yıl açılış kaydına ilişkin muhasebe fişiyle bu hesaba borç kaydedilir.
B - Alacak
1 - Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans veya kredi artıklarına ilişkin harcama belgeleri saymanlığa verildiğinde tutarı, bir taraftan bu hesaba alacak, geçen yıl bütçe mahsupları hesabına borç, diğer taraftan mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak, mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
2 - Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden nakden yapılan tahsilat, bir taraftan bu hesaba alacak, kasa veya banka hesabına borç, diğer taraftan mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
3 - Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden süresi içerisinde kapatılmayanlar bir taraftan bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç, diğer taraftan mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak, mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
Mahsup dönemi sonunda bu hesabın borç ve alacak toplamları birbirine eşit hale geleceğinden ertesi yıla devir vermez.
Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabı :
Madde 62 - Bu hesaba, bütçe ile ilgisi bulunmayan, özel kanunlarındaki hükümler uyarınca, iş ve talep sahiplerince saymanlığa yatırılarak emanetler hesabına alınan paralardan ilgililere avans olarak ödenen tutarlar kaydedilir.
A - Borç
İlgililer tarafından memur yolluğu olarak saymanlığa yatırılan ve emanetler hesabına alınan paralardan görevli memurlar veya mutemetlerine ödenen avanslar bu hesaba borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Emanetler hesabında kayıtlı paralardan görevli memurlara ödenen avanslara ait mahsup belgeleri saymanlığa verildiğinde tutarı bu hesaba alacak, emanetler hesabına borç kaydedilir.
2 - Bütçe dışı avans olarak verilen tutarlardan nakden geri alınanlar bu hesaba alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
3 - Süresi içinde mahsup edilmeyen bütçe dışı avans ve krediler bu hesaba alacak, ilgilisi adına kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Müteahhit Avansları Hesabı :
Madde 63 - Bu hesaba, 1050 sayılı Muhasebe - i Umumiye Kanunu ve diğer mevzuat hükümleri gereğince teminat karşılığı müteahhitlere verilen bütçe dışı avanslar ve bu avanslardan yapılan mahsuplar ile kişi borçları hesabına aktarılanlar kaydedilir.
A - Borç
Yılı için veya gelecek yıl ya da yıllara geçerli olmak üzere girişilen sözleşmelere dayanılarak, teminat karşılığı müteahhitlere verilen bütçe dışı avans tutarları bu hesaba borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Müteahhidin yaptığı hizmet karşılığı olan hakediş tahakkuk ettikçe tutarı bütçe giderleri hesabına borç, avansa karşılık hakedişten kesilecek miktar bu hesaba, yapılan kesintiler ilgili hesaplara ve müteahhide ödenecek tutar ödenecek çekler hesabına veya diğer ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
2 - Sözleşme süresinin bitim tarihinden, taahhüt olunan işin tamamı henüz bitirilmemiş ve müteahhide ek süre verilmeyip sözleşme iptal edilmişse; müteahhide verilen bütçe dışı avanstan henüz mahsup edilmeyen tutar bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Kişi Borçları Hesabı :
Madde 64 - Bu hesaba, vergi, resim ve harç gibi kamu alacakları dışında kalan ve çeşitleri aşağıda sayılan il özel idaresi alacakları ve bunların faizleri ile yapılan tahsilat ve silinen miktarlar kaydedilir.
A - Borç
1 - Bütçe giderleri hesabına borç kaydedilmek suretiyle fazla veya kanunsuz verildiği gerek yılı içerisinde, gerekse yılı geçtikten sonra Saymanlıkça tespit edilenler; Sayıştay ve mahkemelerce tazminine hükmedilenler, zaman aşımına uğratılan alacaklardan dolayı Sayıştay'ca sorumlulara tazmin hükmedilen tutarlar bu hesaba borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydedilir.
2 - Memur aylıklarından fazla veya yersiz kesilip Emekli Sandığına gönderilen paraların tamamı bu hesaba borç, il özel idaresi hissesini teşkil eden miktar tahsil edilecek gelirler hesabına, kişiye ödenmesi gereken miktar ise emanetler hesabına alacak kaydedilir.
3 - Ayniyatın çalınmasından, kaybedilmesinden, kanunsuz ve yersiz harcanmasından doğan zararlara ait olmak üzere dairelerce bildirilen miktarlarla, Sayıştay ve mahkemelerce hüküm altına alınan tutarlar bu hesaba borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydedilir.
4 - Kasanın sayımı sonucunda noksan çıkan tutarlar sorumluları adına bu hesaba borç, kasa hesabına alacak kaydedilir.
5 - Avans ve kredi hesaplarında kayıtlı paralardan süresi içinde mahsup edilmeyen miktarlarla avans alan şahsın herhangi bir sebeple kısmen veya tamamen zimmetine geçirdiği paralar bu hesaba borç, ilgili avans ve kredi hesabına alacak kaydedilir.
6 - Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden mahsup dönemi sonuna kadar mahsubu yapılmayan miktarlar, bir taraftan bu hesaba borç, mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak, diğer taraftan saklı tutulan ödeneğin tenkisini sağlamak için mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
7 - İl özel idaresi gelirlerini tahsil etmeye yetkili bulunan memurların zimmetlerine geçirdikleri tahsilat tutarı, sorumluları adına bu hesaba borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
8 - Sayım sonucunda noksan çıkan il özel idaresi malı menkul kıymetler rayiç bedelleri üzerinden sorumluları adına bu hesaba borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak, kayıtlı değerleri üzerinden ise değer değişimleri hesabına borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilir.
9 - Sayım sonucunda noksan çıkan kişi malı menkul kıymetler rayiç bedelleri üzerinden sorumluları adına bu hesaba borç, ilgilisi adına emanetler hesabına alacak, diğer taraftan kayıtlı değerleri üzerinden menkul kıymetler emanetleri hesabına borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilir.
10 - Emanetler ve bütçe emanetleri hesaplarında herhangi bir şahıs veya daire adına kayıtlı bulunan paralardan, fazla iade edilenler ile söz konusu hesaplardan karşılığı olmaksızın yapılan ödemeler bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.
11 - Yılı içerisinde bütçeden fazla veya yersiz ödendiğinin anlaşılması üzerine, valilikçe ödeneğine iade edilmesi gerektiği bildirilen miktarlar bir taraftan bu hesaba borç, bütçe giderleri hesabına alacak, diğer taraftan kullanılacak ödeme emirleri hesabına borç, ödenekli giderler hesabına alacak kaydedilir.
12 - Kişi Borçları hesabında kayıtlı borç miktarından fazla yapılan tahsilattan tahsil edilecek gelirler hesabını ilgilendirmeyenler bu hesaba borç, ilgilisine iade edilmek üzere emanetler hesabına alacak kaydedilir.
13 - Kişi borçları hesabında kayıtlı alacaklardan takipsizlik nedeniyle zaman aşımına uğratıldığı Sayıştay ilamı ile karar altına alınan tutarlar, zaman aşımına uğratan sorumluları borçlandırmak ve eski borç kayıtlarını kapatmak üzere bu hesaba borç ve alacak kaydedilir.
14 - Kişi borçları hesabında kayıtlı alacaklar için tahakkuk ettirilen faizler bu hesaba borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydedilir.
15 - Kişi borçları hesabında kayıtlı borç miktarından yapılan fazla tahsilattan bütçeye gelir kaydedilenler bir taraftan bu hesaba borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak; diğer taraftan ilgilisine ödenmek üzere düzenlenecek tahakkuk müzekkeresi ve verile emri (mahsup) ile bütçe giderleri hesabına borç, emanetler hesabına alacak kaydedilir.Fazla tahsilat, yapıldığı ay içinde anlaşılırsa fazla tahsil edilen tutar bu hesaba borç, emanetler hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Kişi borçlarından nakden yapılan tahsilat bu hesaba alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
2 - Borçluların aylık, ücret veya diğer hakedişlerinden kesilmek suretiyle tahsil edilen tutarlar bu hesaba alacak, bütçe giderleri veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir.
3 - Borçlunun bu hesapta kayıtlı borcuna karşılık başka hesaplarda kayıtlı alacaklarından mahsuben yapılan tahsilat bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir.
4 - Yönetim dönemi hesabına ait Sayıştay'ca tebliğ edilen ilam içerisinde daha önce kişi borçları hesabına alınarak takipsizlik nedeniyle zaman aşımına uğratılmış paraların bulunduğu anlaşıldığı takdirde (Bu paralar ilam toplamı içerisinde zaman aşımına uğratan sorumlular adına kişi borçları hesabına kaydedilmiş olacağından), eski kaydın iptali için bu hesaba alacak, tahsil edilecek gelirler hesabına borç kaydedilir.
5 - Ayniyatın kaybedilmesi veya zimmete geçirilmesi dolayısıyla kişi borçları hesabına alınan miktarlardan, ayniyatın bulunması veya aynen tazmin edilmesi nedeniyle kayıtlardan çıkarılması gereken tutarlar bu hesaba alacak, tahsil edilecek gelirler hesabına borç kaydedilir.
6 - Fazla veya yersiz ödenmesinden dolayı Saymanlıkça doğrudan kişi borçları hesabına alınan paraların kısmen veya tamamen yersiz veya yanlış alındığı anlaşıldığı taktirde kayıtlardan çıkarılması gereken tutarlar bu hesaba alacak, tahsil edilecek gelirler hesabına borç kaydedilir.
7 - Fazla veya yersiz olarak tahakkuk ettirildiği anlaşılan faiz tutarları bu hesaba alacak, tahsil edilecek gelirler hesabına borç kaydedilir.
8 - Emanetler ve bütçe emanetleri hesaplarında kayıtlı paralardan mahsuben yapılan tahsilat bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir.
9 - Herhangi bir hesaba alacak kaydı suretiyle kişi borçları hesabına borç kaydedilen paraların tamamının veya bir kısmının kişi borçları hesabına yersiz kaydedildiği anlaşıldığı takdirde, yersiz kaydedilen tutar bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir.
10 - Bir kanunla veya kararla kişi borçları hesabında kayıtlı borçlardan kısmen veya tamamen kaydı silinmesi gerekenler bu hesaba alacak, ilgisine göre silinen kişi borçları hesabı veya tahsil edilecek gelirler hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Tahsil Edilecek Gelirler Hesabı :
Madde 65 - Bu hesaba, vergi, resim ve harç gibi kamu alacakları dışında kalan ve çeşitleri aşağıda sayılan il özel idaresi alacakları ve bunların faizleri ile yapılan tahsilat ve silinen miktarlar kaydedilir.
A - Alacak
1 - Bütçe giderleri hesabına borç kaydedilmek suretiyle fazla veya kanunsuz verildiği, gerek yılı içerisinde gerekse yılı geçtikten sonra Saymanlıkça tespit edilen ve Sayıştay, adli ve idare mahkemelerce tazminine hükmedilen tutarlar bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
2 - Memur aylıkları ve işçi ücretlerinden fazla veya yersiz kesildiği için Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Kefalet Sandığı, Maliye ve benzeri idarelere fazla gönderilen paralardan, il özel idaresi hissesini teşkil eden miktar bu hesaba, kişiye ödenmesi gereken miktar emanetler hesabına alacak, tamamı kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
3 - Ayniyatın çalınmasından, kaybedilmesinden, kanunsuz veya yersiz harcanmasından doğan zararlara ait olmak üzere dairelerce bildirilen miktarlarla, Sayıştay ve mahkemelerce tazminine hükmedilen tutarlar bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
4 - Sayım sonucunda noksan çıkan il özel idaresi malı menkul kıymetler rayiç bedelleri üzerinden bu hesaba alacak, sorumluları adına kişi borçları hesabına borç, diğer taraftan kayıtlı değerleri üzerinden menkul kıymetler hesabına alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
5 - Kişi borçları hesabında kayıtlı borç miktarından daha fazla yapılan tahsilattan bütçeye gelir kaydedilenler bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç, diğer taraftan ilgilisine ödenmek üzere emanetler hesabına alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
6 - Kişi borçları hesabında kayıtlı tutarlardan yapılan tahsilat yanlışlıkla bütçeye gelir kaydedildiği takdirde bu hesaba alacak, bütçe gelirleri hesabına borç kaydedilir.
7 - Kişi borçları hesabında kayıtlı alacaklar için tahakkuk ettirilen faizler bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Ay içerisinde nakden veya mahsuben tahsil edilerek kişi borçları defterinin "Alacak" sayfası "Tahsil Olunan Miktar" tablosunun "Gelir Kaydedilecekler " sütununa kaydedilen tutarlar toplamı ay sonlarında topluca bu hesaba borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Yönetim dönemi hesabına ait Sayıştay'ca tebliğ edilen ilam içerisinde daha önce kişi borçları hesabına alınarak takipsizlik nedeniyle zaman aşımına uğratılmış paraların bulunduğu anlaşıldığı takdirde (Bu paralar ilam toplamı içerisinde zaman aşımına uğratan sorumlular adına kişi borçları hesabına kaydedilmiş olacağından), eski kaydın iptali için bu hesaba borç, kişi borçları hesabına alacak kaydedilir.
3 - Ayniyatın kaybedilmesi veya zimmete geçirilmesi dolayısıyla kişi borçları hesabına alınan miktarlardan, ayniyatın bulunması veya aynen tazmin edilmesi nedeniyle kayıtlardan çıkarılması gereken tutarlar bu hesaba borç, kişi borçları hesabına alacak kaydedilir.
4 - Fazla veya yersiz kaydedildiği anlaşılan tutarlar bu hesaba borç, kişi borçları hesabına alacak kaydedilir.
5 - Fazla veya yersiz tahakkuk ettirildiği anlaşılan faiz tutarları bu hesaba borç, kişi borçları hesabına alacak kaydedilir.
6 - Bu hesaba kayıtlı paralardan silinmesi gerekenler bu hesaba borç, kişi borçları hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Silinen Kişi Borçları Hesabı :
Madde 66 - Kişi borçları hesabında kayıtlı borçlardan (tahsil edilecek gelirler hesabını ilgilendirenler hariç) silinmesine karar verilenler bu hesaba kaydedilir.
A - Borç
Kişi borçları hesabında kayıtlı borçlardan bir kanun veya yargı kararına istinaden silinmesi gereken tutarlar bu hesaba borç, kişi borçları hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
Bu hesabın alacağına hesap düzeltmeleri dışında herhangi bir kayıt yapılmaz.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Bütçe Emanetleri Hesabı
Madde 67 - Mali yıl içerisinde veya sonunda verile emrine bağlandığı halde herhangi bir nedenle kısmen veya tamamen ilgililerine ödenemeyen veya ilgili daire mutemetlerine ödendiği halde mutemetlerce hak sahiplerine verilemediği için saymanlığa iade edilen paralarla bu paralardan nakden veya mahsuben yapılan ödemeler bu hesaba kaydedilir.
A - Alacak
1 - Bütçeye gider yazılmak suretiyle ödenmesi gereken tutarlardan, verile emrine bağlandığı halde alacaklısının başvurmaması, nakit yetersizliği veya başka nedenlerle kısmen veya tamamen ödenemeyenler bu hesaba alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
2 - Geçici veya sürekli görev yollukları için verilen avanslara karşılık ilgililerce düzenlenen bildirimler üzerine tahakkuk ettirilen hakedişler avans miktarından fazla olduğu ve aradaki fark avansın mahsubu sırasında ilgilisine ödenemediği takdirde, hakediş ve avans miktarı arasındaki fark bu hesaba, avans miktarı bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak, tahakkuk miktarının tamamı ise bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
3 - Bir hakediş karşılığı olarak daire mutemetlerine verilen paralardan, mutemetler tarafından herhangi bir nedenle alacaklısına ödenemeyerek saymanlığa iade edilen miktarlar bu hesaba alacak kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
Bu hesapta kayıtlı paralardan;
1 - Nakden yapılan ödemeler bu hesaba borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
2 - Herhangi bir alacağa mahsup edilmesi gereken miktarlar bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.
3 - Zaman aşımına uğraması veya herhangi bir nedenle gelir kaydedilmesi gereken miktarlar bu hesaba borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Emanetler Hesabı :
Madde 68 - Bu hesaba, saymanlıkça herhangi bir işlem dolayısıyla veya mevzuat gereğince emanet olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen paralar ile bunlardan yapılan ödeme, iade veya göndermeler kaydedilir.
A - Alacak
1 - Emanet olarak nakden tahsil edilen paralar bu hesaba alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
2 - Aylık, ücret veya diğer hakedişlerden mahsuben tahsil edilen emanet paralar bu hesaba alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
3 - Bu hesapta kayıtlı paralardan, fazla veya yersiz olarak yapılan ödemeler bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
4 - Memur aylıkları ve işçi ücretlerinden fazla veya yersiz kesilmesi nedeniyle Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Kefalet Sandığı, Maliye ve benzeri idarelere fazla gönderilen paralardan ilgiliye ödenmesi gereken tutar bu hesaba alacak, ilgili kurum adına kişi borçları hesabına borç kaydedilir.
5 - Kişi borçları veya avans ve kredi hesaplarında kayıtlı olmadığı halde veya bu hesaplarda kayıtlı paralardan fazla tahsil edildiği anlaşılanlar ilgilisine iade edilmek üzere bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir.
6 - Bütçe gelirleri hesabına alacak kaydı suretiyle tahsil olunan paralardan fazla ve yersiz olarak tahsil edildiği yılı geçtikten sonra anlaşılan tutarlar, usulüne göre ilgilisine iade edilmek üzere bu hesaba alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
7 - İl özel idaresinin sattığı mal ve hizmet bedelleri ile birlikte tahsil olunan katma değer vergisi bu hesaba alacak, bütçe gelirleri hesabına borç kaydedilir.
8 - Saymanlıkça memur aylıklarından mahsuben tahsil edilen Emekli Sandığı gelirleri bu hesaba alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
9 - Kişilere ait menkul kıymetlerden sayım sonucunda noksan çıkanlar, rayiç bedeli üzerinden bu hesaba alacak, sorumluları adına kişi borçları hesabına borç; kayıtlı değerleri üzerinden menkul kıymetler hesabına alacak, menkul kıymetler emanetleri hesabına borç kaydedilir.
10 - Kasa sayımı sonunda kayıtlara göre fazla çıkan tutarlar ilgilisine iade edilmek veya gelir kaydedilmek üzere bu hesaba alacak, kasa hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
Bu hesapta kayıtlı paralardan;
1 - Nakden yapılan ödeme ve göndermeler bu hesaba borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
2 - Başka bir hesaba aktarılanlar veya kayıtlı bir borca mahsup edilenler bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.
3 - Verilen bütçe dışı avanslara ait mahsup belgeleri saymanlığa verildiğinde, tutarı bu hesaba borç, bütçe dışı avans ve krediler hesabına alacak kaydedilir.
4 - Bütçeye gelir yazılması gerekenler bu hesaba borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
5 - Yanlışlıkla bu hesaba alacak kaydedildiği anlaşılan tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.
6 - İl özel idaresinin satın aldıkları mal ve hizmetler için ödedikleri mahsup edilebilir katma değer vergilerinin mahsubunda, mahsup edilen miktar bu hesaba borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Bütçe Ödenekleri Hesabı :
Madde 69 - Bu hesaba, bütçe ile verilen, önceki yıldan devreden ödenekler ile yılı içinde ek veya olağanüstü ödenek verilmek suretiyle yapılan ilaveler, iptal olunan ödenekler, ertesi mali yıla devredilen ödenekler, gönderilen ödeme emirleri ile yapılan tenkisler kaydedilir.
A - Alacak
1 - Önceki yıldan devreden ödenekler, bütçe ile verilen ödenekler ile yılı içinde ek ve olağanüstü ödenek olarak verilen ilave ödenekler bu hesaba alacak, kullanılacak bütçe ödenekleri hesabına borç kaydedilir.
2 - Gönderilen ödeme emirlerinden yapılan tenkisler bu hesaba alacak, kullanılacak bütçe ödenekleri hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Alınan ödeneklerden yılı içerisinde harcanmadığı için yapılan iptaller bu hesaba borç, kullanılacak bütçe ödenekleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Saymanlıklara gönderilen ödeme emirleri bu hesaba borç, kullanılacak bütçe ödenekleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Mali yıl sonunda;
a) Geçen mali yılın sonuna kadar hizmet yerine getirildiği ve gider yapıldığı halde mahsup işlemi yapılamadığı için yeni mali yılın mahsup dönemine aktarılan avans ve kredi (Akreditifler hariç) artıkları,
b) Bu yönetmeliğin 42 nci maddesinin (a - b - c - d) bentlerinde belirtilen ertesi mali yıla devri gereken ödenekler,
için saklı tutulacak ödenek miktarı düşüldükten sonra, arta kalan ödenek tutarları iptal edilmek üzere bu hesaba borç, kullanılacak bütçe ödenekleri hesabına alacak kaydedilir.
Bu Yönetmeliğin 42 nci maddesinin (a - b - c - d) bentlerinde belirtilen devri gereken ödenekler dışında bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Kullanılacak Bütçe Ödenekleri Hesabı :
Madde 70 - Bu hesaba, bütçe ile verilen, önceki yıldan devreden ödenekler ile yılı içinde ek veya olağanüstü ödenek verilmek suretiyle yapılan ilaveler, iptal edilen, ertesi yıla devredilen ödenekler, gönderilen ödeme emirleri ile yapılan tenkisler kaydedilir.
A - Borç
1 - Bütçe ile verilen ödenekler, önceki yıldan devreden ödenekler ile yılı içinde ek veya olağanüstü ödenek verilmek suretiyle yapılan ilaveler bu hesaba borç, bütçe ödenekleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Gönderilen ödeme emirlerinden yapılan tenkisler bu hesaba borç, bütçe ödenekleri hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Alınan ödeneklerden yılı içerisinde iptal edilenler bu hesaba alacak, bütçe ödenekleri hesabına borç kaydedilir.
2 - Saymanlıklara gönderilen ödeme emirleri bu hesaba alacak, bütçe ödenekleri hesabına borç kaydedilir.
3 - Mali yıl sonunda ;
a) Geçen mali yılın sonuna kadar hizmet yerine getirildiği ve gider yapıldığı halde, mahsup işlemi yapılamadığı için yeni mali yılın mahsup dönemine aktarılan avans ve kredi (Akreditifler hariç) artıkları,
b) Bu yönetmeliğin 42 nci maddesinin (a - b - c - d) bentlerinde belirtilen devredilecek bütçe ödenekleri,
karşılığı saklı tutulacak ödenek miktarı düşüldükten sonra, arta kalan bütçe ödenek tutarları iptal edilmek üzere bu hesaba alacak, bütçe ödenekleri hesabına borç kaydedilir.
Bu yönetmeliğin 42 nci maddesinin (a - b - c - d) bentlerinde belirtilen devri gereken ödenekler dışında, bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Ödeme Emirleri Hesabı :
Madde 71 - Bu hesaba, saymanlıklara gelen ödeme emirleri ile bunlardan kullanılanlar ve yapılan tenkisler kaydedilir.
A - Alacak
Saymanlıklara gelen ödeme emirleri bu hesaba alacak, kullanılacak ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Alınan ödeneklerden yılı içersinde yapılan tenkisler bu hesaba borç, kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Mali yıl sonunda, ödeme emirleri hesabının alacak artığından ödenekli giderler hesabının borç artığı çıkarılarak bulunacak kullanılmamış ödeneklerden, varsa mahsup dönemine devreden bütçe içi avans ve kredi tutarları (akreditifler hariç) karşılığı olarak saklı tutulması gereken ödenek miktarları düşüldükten sonra, kalan miktar tenkis edilmek üzere bu hesaba borç kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
Mali yıl sonunda mahsup dönemine devredilecek bütçe içi avans ve kredi artığı bulunmadığı takdirde, bu hesabın alacak artığının ödenekli giderler hesabının borç artığına eşit olması gerekir.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Kullanılacak Ödeme Emirleri Hesabı :
Madde 72 - Bu hesaba saymanlıklara gelen ödeme emirleri ile bunlardan kullanılan ve tenkis edilenler kaydedilir.
A - Borç
1 - Saymanlıklara gelen ödeme emirleri bu hesaba borç, ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Yılı içerisinde bütçeden fazla ve yersiz ödenmesinin anlaşılması üzerine valilikçe tahakkukun iptali nedeniyle ödeneğine iade edilmesi bildirilen miktarlar bir taraftan bu hesaba borç, ödenekli giderler hesabına alacak; diğer taraftan kişi borçları hesabına borç,bütçe giderleri hesabına alacak kaydedilir.
Ödeneğine iade işlemine ilişkin Valilikten emir gelmeden önce bu tür paraların kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydı yapılmış olduğu takdirde, bu işlem ters kayıtla kapatılır.
B - Alacak
1 - Ödeneğine dayanılarak bir ay içerisinde tahakkuk edip verile emrine bağlanarak bütçeye gider kaydedilen miktarlar, (Ödenekli bütçe giderleri toplamı) ay sonlarında topluca bu hesaba alacak, ödenekli giderler hesabına borç kaydedilir.
2 - Alınan ödeneklerden yılı içerisinde tenkis edilenler bu hesaba alacak,ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
3 - Mali yıl sonunda, ödeme emirleri hesabının alacak artığından, ödenekli giderler hesabının borç artığı çıkartılarak bulunacak kullanılmamış ödeneklerden, varsa mahsup dönemine devreden bütçe içi avans ve kredi tutarları (akreditifler hariç)karşılığı olarak saklı tutulması gereken ödenek miktarları düşüldükten sonra kalan ödenek tutarları tenkis edilmek üzere bu hesaba alacak, ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
Mali yıl sonunda mahsup dönemine devredilecek bütçe içi avans ve kredi bulunmadığı takdirde yapılan tenkislerden sonra bu hesabın borç ve alacak toplamlarının bir birine eşit olması gerekir.
Bu hesap ertesi yıla devir vermez.
Ödenekli Giderler Hesabı :
Madde 73 - Bu hesaba, ödeneğine dayanılarak tahakkuk ettirilip nakden veya mahsuben ödenen bütçe giderleri ile tahakkukun iptal edilmesi nedeniyle ödeneğine iade edilmesi bildirilen miktarlar kaydedilir.
A - Borç
1 - Ödeneğine dayanılarak ilgili ay içerisinde bütçeye gider kaydedilen (ödenekli bütçe giderleri toplamı) miktarlar, ay sonlarında topluca bu hesaba borç, kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Mevzuat gereği ödenek aranmaksızın yapılan bütçe giderleri için ödeme emri geldiğinde, tutarı ay sonunda bu hesaba borç, kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
Yılı içerisinde bütçeden fazla veya yersiz ödendiğinin anlaşılması üzerine, tahakkukun iptali nedeniyle ödeneğine iade edilmesi gereken miktarlar, bu hesaba alacak, kullanılacak ödeme emirleri hesabına borç; diğer taraftan kişi borçları hesabına borç, bütçe giderleri hesabına alacak kaydedilir.
Ödeneğine iade işlemine ilişkin valilikten emir gelmeden önce bu tür paraların kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydı yapılmış olduğu takdirde bu işlem ters kayıtla kapatılır.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Mahsup Dönemine Aktarılan Ödeme Emirleri Hesabı :
Madde 74 - Geçen mali yılın sonuna kadar hizmet yerine getirildiği veya mal teslim alındığı halde, mahsup işlemi tamamlanamadığı için ertesi mali yıl mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredi artıkları için saklı tutulan ödenekler ile bu ödeneklerden mahsup dönemi sonuna kadar kullanılanlar ve tenkis edilenler bu hesaba kaydedilir.
A - Alacak
Bütçe içi avans ve krediler için saklı tutulan ödenek tutarları, yeni mali yıl açılış kaydına ilişkin muhasebe fişiyle bu hesaba alacak, mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden, mahsup dönemi sonuna kadar belgelerine dayanılarak mahsubu yapılan tutarlara ait ödenek miktarı bu hesaba borç, mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak; diğer taraftan geçen yıl bütçe mahsupları hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak kaydedilir.
2 - Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden, mahsup dönemi içerisinde mahsubu yapılmayarak nakden iade edilenlere ait saklı tutulan ödenekler bu hesaba borç, mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak; diğer taraftan yapılan tahsilat kasa veya banka hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak kaydedilir.
3 - Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden, mahsup dönemi sonuna kadar mahsup edilememesi nedeniyle sorumlusu adına kişi borçları hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak yazılan tutarlara ait saklı tutulan ödenekler bu hesaba borç, mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesap, ertesi mali yıla devir vermez.
Mahsup Dönemine Aktarılan Kullanılacak Ödeme Emirleri Hesabı :
Madde 75 - Geçen mali yılın sonuna kadar hizmet yerine getirildiği veya mal teslim alındığı halde mahsup işlemi yapılamadığından, ertesi mali yıl mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredi artıkları için saklı tutulan ödenekler ile bu ödeneklerden mahsup dönemi sonuna kadar kullanılanlar ve tenkis edilenler bu hesaba kaydedilir.
A - Borç
Mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına alacak yazılan tutarlar bu hesaba borç kaydedilir.
B - Alacak
Mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına borç yazılan tutarlar bu hesaba alacak kaydedilir.
Bu hesap, ertesi mali yıla devir vermez.
Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı :
Madde 76 - Bu hesaba mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden yapılan mahsuplar kaydedilir.
A - Borç
Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredilerden belgeleri verilerek mahsubu yapılanlar bu hesaba borç, mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak; diğer taraftan mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
Bu hesabın alacağına hesap düzeltmeleri dışında herhangi bir kayıt yapılmaz.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Bütçe Giderleri Hesabı :
Madde 77 - Bu hesaba, ödeneğinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bütçeden nakden veya mahsuben yapılan ödemelerle fazla veya kanunsuz verilmesinden dolayı ödeneğine iade edilmesi gereken tutarlar kaydedilir.
A - Borç
1 - Bütçe gideri olarak tahakkuk eden tutarların tamamı bu hesaba borç, ödenmesi gereken tutarlar kasa veya ödenecek çekler hesabına, kesintiler ise ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
2 - Bütçeye gelir kaydedilen tutarlardan, fazla veya yersiz tahsil edildiği yılı geçtikten sonra anlaşılarak iadesi gerekenler bu hesaba borç, ilgilisine ödenmek üzere emanetler hesabına alacak kaydedilir.
3 - Bütçe gideri olarak tahakkuk eden tutarlardan yılı içinde veya sonunda herhangi bir nedenle ilgilisine ödenemeyen miktarlar bu hesaba borç, ödenmesi gereken tutar bütçe emanetleri hesabına, kesintiler ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
4 - Bütçe içi avans ve kredi hesaplarına borç kaydedilerek verilen avans veya açılan kredilerden bütçe gideri olarak mahsubu gereken miktarlar bu hesaba borç, bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak kaydedilir.
5 - Vergi, harç vb. il özel idaresi alacaklarına karşılık alınan çeklerden bütçe yılı geçtikten sonra karşılığı olmadığı için bankaca saymanlığa iade edilenler düzenlenecek tahakkuk müzekkeresi ve verile emri (mahsup) ile bu hesaba borç, banka hesabına alacak; diğer taraftan gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç, gelir tahakkukları hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
Yılı içerisinde bütçeden fazla ve yersiz ödendiğinin anlaşılması üzerine, tahakkukun iptali nedeniyle ödeneğine iade edilmesi gerektiği bildirilen miktarlar bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç; diğer taraftan ödenekli giderler hesabına alacak, kullanılacak ödeme emirleri hesabına borç kaydedilir.
Gider tertiplerine ait hata düzeltmeleri hakkında hesaben kayıt yapılmaz. Bu hatalar düzeltme belgesi ile bütçe giderleri ve ödeme emirleri defteri üzerinde yanlış kaydedilen tertipten düşülmek ve ilgili tertibe eklenmek suretiyle yapılır.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Taahhütler Hesabı ve Taahhütlerden Alacaklar Hesabı :
Madde 78 - 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre gerek o mali yıl için, gerekse ertesi yıl veya yıllara geçerli olarak yapılan sözleşme, protokol ve anlaşmalara dayanılarak girişilen taahhütler, bunlara yapılan ilaveler, fiat farkı tutarları ile taahhüdün yerine getirilmesi dolayısıyla nakden veya mahsuben yapılan hakediş ödemeleri bu hesaplara kaydedilir.
1 - Taahhütler Hesabı:
A - Borç;
Mali yıl içinde, gerek o mali yıl için geçerli, gerekse gelecek yıl veya yıllara geçerli olmak üzere yapılan sözleşme, protokol ve anlaşmalara dayanılarak taahhüt kaydedilmesi gereken tutarlar ile sonradan yapılan ek taahhüt ve fiyat farkı tutarları (katma değer vergileri dahil) bu hesaba borç, taahhütlerden alacaklar hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak;
a) Girişilen taahhütlere karşılık hizmet yerine getirildikçe, tahakkuk eden hakediş tutarları (KDV dahil) bu hesaba alacak, taahhütlerden alacaklar hesabına borç; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, yapılan kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek miktar ise ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
b) Taahhüt edilen husus tamamlanmış ve ödenecek herhangi bir hakediş kalmamış ise, hesaplarda görülen taahhüt artıkları tutarı bu hesaba alacak, taahhütlerden alacaklar hesabına borç kaydedilir.
c) Herhangi bir nedenle kısmen veya tamamen feshedildiği ilgili idarece bildirilen taahhüt tutarları bu hesaba alacak, taahhütlerden alacaklar hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın, borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
2 - Taahhütlerden Alacaklar Hesabı:
A - Borç;
Taahhütler Hesabına alacak yazılan tutarlar bu hesaba borç kaydedilir.
B - Alacak;
Taahhütler Hesabına borç yazılan tutarlar bu hesaba alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Gelir Tahakkukları Hesabı :
Madde 79 - Bütçe geliri olarak tahakkuk eden tutarlar ile söz konusu tahakkuktan tahsil, terkin ve tenzil edilen miktarlar bu hesaba kaydedilir.
A - Alacak
1 - İl özel idaresi gelir müdürlükleri veya gelir servislerindeki vergilendirme bölümlerinden verilen tahakkuk bordrolarının aylık toplamı topluca bu hesaba alacak, gelir tahakkuklarından borçlular hesabına borç kaydedilir.
2 - Ay içerisinde tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben tahsil edilerek bütçe gelirleri hesabına alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilen tutarlar, tahakkuk kaydını temin için ay sonlarında bu hesaba alacak, gelir tahakkuklarından borçlular hesabına borç kaydedilir.
3 - Yılı içinde bankaca karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarları bu hesaba alacak, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç; diğer taraftan banka hesabına alacak,bütçe gelirleri hesabına borç kaydedilir. Tahsil edildiği ay içerisinde iade edilen karşılıksız çek tutarları ise yalnızca bütçe gelirleri hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
4 - Bütçe yılı geçtikten sonra bankaca karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarları bu hesaba alacak, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç; diğer taraftan banka hesabına alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
5 - Yılı içinde tahakkuksuz veya tahakkuktan fazla tahsilatın iadesi gerektiği takdirde, iade edilecek tutar bütçe gelirleri hesabına borç, emanetler hesabına alacak; diğer taraftan bu hesaba alacak, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç kaydedilir.
6 - Başka bir hesaba alacak kaydedilmesi gerekirken, yanlışlıkla bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilen tutarlara ait ay sonu kayıtları tahakkuklu bütçe geliri olarak yapılmışsa; düzeltme işlemini teminen bu hesaba alacak, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç; diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına borç (yılı geçtikten sonra bütçe giderleri hesabına borç), ilgili hesaba alacak kaydedilir.
B - Borç
1 - Ay içerisinde nakden veya mahsuben tahsil edilerek, bütçe gelirleri hesabına alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilen tutarlar ay sonlarında bu hesaba borç, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına alacak kaydedilir.
2 - Tahakkuktan yapılan terkin ve tenziller bu hesaba borç, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına alacak kaydedilir.
3 - Yılı geçtikten sonra tahakkuktan terkin nedeniyle iade edilmesi gerektiği takdirde; terkin edilen miktar iadesi gereken miktardan fazla ise, terkin edilen miktar ile iadesi gereken miktar arasındaki fark bu hesaba borç, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına alacak, iade edilecek tutar bütçe giderleri hesabına borç, emanetler hesabına alacak kaydedilir.
Ay sonlarında bu hesabın alacak artığının; gelir tahakkuklarından borçlular, takipli borçlular, tecilli ve tehirli borçlular hesaplarının borç artıkları toplamına eşit olması gerekir.
Bu hesabın alacak artığı, yardımcı hesaplarıyla birlikte ertesi mali yıla devredilir.
Gelir Tahakkuklarından Borçlular Hesabı :
Madde 80 - Bütçe geliri olarak tahakkuk eden tutarlar ve bunlardan tahsil, terkin ve tenzil edilenler ile takibe alınanlar, tecil veya tehir edilenler, yanlışlıkla takibe alındığı anlaşılanlarla, tecil ve tehiri kaldırılanlar bu hesaba kaydedilir.
A - Borç
1 - İl özel idaresi gelir müdürlükleri veya gelir servislerindeki vergilendirme bölümünden verilen tahakkuk bordrolarının aylık toplamı topluca bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak kaydedilir.
2 - Ay içerisinde tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben tahsil edilerek bütçe gelirleri hesabına alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilen tutarlar, tahakkuk kaydını temin için ay sonlarında bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak kaydedilir.
3 - Bütçe yılı içerisinde bankaca karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarlarından gelir tahakkuklarından borçlular hesabını ilgilendirenler bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak; diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir. Tahsil edildiği ay içerisinde iade edilen karşılıksız çek tutarları ise yalnızca bütçe gelirleri hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
4 - Bütçe yılı geçtikten sonra bankaca karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarlarından gelir tahakkuklarından borçlular hesabını ilgilendirenler bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
5 - Yılı içinde tahakkuksuz veya tahakkuktan fazla tahsilatın iadesi gerektiği takdirde; iade edilecek tutar bütçe gelirleri hesabına borç, emanetler hesabına alacak; diğer taraftan iade edilen tutardan, gelir tahakkuklarından borçlular hesabını ilgilendirenler bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak kaydedilir.
6 - Tecil ve tehiri kaldırılan il özel idaresi alacaklarından gelir tahakkuklarından borçlular hesabını ilgilendiren miktarlar bu hesaba borç, tecilli ve tehirli borçlular hesabına alacak kaydedilir.
7 - Takipli alacaklardan vadesine(taksit zamanına) dönüşen taksitler ile yanlışlıkla takibe alınmış olan alacaklar bu hesaba borç, takipli borçlular hesabına alacak kaydedilir.
8 - Başka bir hesaba alacak kaydedilmesi gerekirken, yanlışlıkla bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilen tutarlara ait ay sonu kayıtları tahakkuklu bütçe geliri olarak yapılmışsa; düzeltme işlemini teminen bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak; diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına borç(yılı geçtikten sonra bütçe giderleri hesabına borç), ilgili hesaba alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Ay içerisinde tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak, bütçe gelirleri hesabına alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilerek, nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarlar ay sonlarında bu hesaba alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
2 - Gelir tahakkuklarından borçlular hesabında kayıtlı alacaklardan ilgili ay içerisinde bütçe gelirleri hesabına alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilerek yapılan tahsilat ay sonlarında bu hesaba alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
3 - Bu hesapla ilgili yapılan tahakkuktan terkin ve tenziller bu hesaba alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
4 - Ay içerisinde bütçe gelirleri hesabına alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilerek mahsuben yapılan tahsilat ay sonlarında bu hesaba alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
5 - Tahakkuk eden il özel idaresi alacaklarından tecil ve tehir edilenler bu hesaba alacak, tecilli ve tehirli borçlular hesabına borç kaydedilir.
6 - İlgili servislerden takibat servisine devredilen alacaklar bu hesaba alacak, takipli borçlular hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı yardımcı hesapları ile birlikte ertesi mali yıla devredilir.
Takipli Borçlular Hesabı :
Madde 81 - Takibe alınan alacaklar, tecil ve tehiri kaldırılan alacaklardan takibe alınanlar, takipli alacaklardan yapılan tahsilat, terkin, tecil ve tehir edilenler bu hesaba kaydedilir.
A - Borç
1 - Takibe alınan alacaklar bu hesaba borç, gelir tahakkuklarından borçlular hesabına alacak kaydedilir.
2 - Tecilli ve tehirli olan alacaklardan, tecil ve tehiri kaldırılarak takibe alınanlar bu hesaba borç, tecilli ve tehirli borçlular hesabına alacak kaydedilir.
3 - Bütçe yılı içerisinde bankaca karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarlarından, takipli borçlular hesabını ilgilendirenler bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak, diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir. Tahsil edildiği ay içerisinde iade edilen karşılıksız çek tutarları ise yalnızca bütçe gelirleri hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
4 - Bütçe yılı geçtikten sonra bankaca karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarlarından, takipli borçlular hesabını ilgilendirenler bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
5 - Yılı içinde tahakkuksuz veya tahakkuktan fazla tahsilatın iadesi gerektiği takdirde; iade edilecek tutar bütçe gelirleri hesabına borç, emanetler hesabına alacak; diğer taraftan iade edilen tutardan, takipli borçlular hesabını ilgilendirenler bu hesaba borç, gelir tahakkukları hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Ay içerisinde takipli alacaklardan bütçe gelirleri hesabına alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilerek nakden veya mahsuben yapılan tahsilat ay sonlarında bu hesaba alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
2 - Takipli alacaklardan yapılan terkin ve tenziller bu hesaba alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
3 - Takipli alacaklardan tecil ve tehir edilen miktarlar bu hesaba alacak, tecilli ve tehirli borçlular hesabına borç kaydedilir.
4 - Takipli alacaklardan vadesine (taksit zamanına) dönüşen taksitler ile yanlışlıkla takibe alınmış olanlar bu hesaba alacak, gelir tahakkuklarından borçlular hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı yardımcı hesapları ile birlikte ertesi mali yıla devredilir.
Tecilli ve Tehirli Borçlular Hesabı :
Madde 82 - 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve özel kanunlar gereğince tecil ve tehir edilen, tecil veya tehiri kaldırılan il özel idaresi alacakları bu hesaba kaydedilir.
A - Borç
Tahakkuk etmiş il özel idaresi alacaklarından tecil ve tehir edilen miktarlar bu hesaba borç, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
Tecil ve tehir edilen il özel idaresi alacaklarından tecil ve tehiri kaldırılanlar bu hesaba alacak, ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı yardımcı hesaplarıyla birlikte ertesi mali yıla devredilir.
Bütçe Gelirleri Hesabı :
Madde 83 - İl özel idaresi bütçesiyle veya özel kanunları gereğince gelir kaydedilmesi gereken tutarlardan yapılan tahsilat bu hesaba kaydedilir.
A - Alacak
1 - Bütçe geliri olarak nakden yapılan tahsilat bu hesaba alacak, kasa veya banka hesabına borç; diğer taraftan ay sonlarında ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
2 - Bütçe geliri olarak ilgili hesaplardan mahsuben yapılan tahsilat bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç; diğer taraftan ay sonlarında ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
3 - Kasa sayımı sonunda kayıtlara göre fazla çıkan tutarlardan il özel idaresine gelir kaydedilmesi gerekenler bu hesaba alacak, kasa hesabına borç; diğer taraftan ay sonlarında gelir tahakkuklarından borçlular hesabına alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
4 - İl özel idare malı menkul kıymetlerden paraya çevrilenlerin kayıtlı tutarı menkul kıymetler hesabına alacak, değer değişimleri hesabına borç, satış tutarı ise kasa veya banka hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir.
5 - İl özel idaresi gelirlerini tahsil etmeye yetkili bulunan memurlarca zimmete geçirilen tahsilat tutarı bu hesaba alacak, kişi borçları hesabına borç; diğer taraftan ay sonlarında ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
6 - İl özel idaresince bağış ve yardım olarak tahsil olunan paralar bu hesaba alacak, ilgisine göre kasa veya banka hesabına borç; diğer taraftan ay sonlarında gelir tahakkuklarından borçlular hesabına alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
7 - Ay sonlarında, kişi borçları defterinin alacak sayfasında "tahsil olunan miktar" bölümünün "gelir kaydedilecekler" sütununun bu ay toplamı, topluca bu hesaba alacak, tahsil edilecek gelirler hesabına borç; diğer taraftan gelir tahakkuklarından borçlular hesabına alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
8 - İl özel idaresine Devlet yardımı olarak nakden verilen tutarlar bu hesaba alacak, kasa veya banka hesabına borç, diğer taraftan ay sonlarında gelir tahakkuklarından borçlular hesabına alacak, gelir tahakkukları hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Bütçe yılı içerisinde bankaca karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarları bu hesaba borç, banka hesabına alacak; diğer taraftan ilgisine göre gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç, gelir tahakkukları hesabına alacak kaydedilir.
2 - Başka bir hesaba alacak kaydedilmesi gerekirken yanlışlıkla bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilen tutarlara ait ay sonu kayıtları tahakkuklu bütçe geliri olarak yapılmışsa, düzeltme işlemini teminen bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan gelir tahakkuklarından borçlular veya takipli borçlular hesabına borç gelir tahakkukları hesabına alacak kaydedilir.
3 - Başka bir hesaba alacak kaydedilmesi gerekirken, yanlışlıkla bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilen tutarlara ait ay sonu kayıtları tahakkuksuz bütçe geliri olarak yapılmışsa, düzeltme işlemini teminen bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.
4 - Bütçeye gelir kaydedilen tutarlardan fazla ve yersiz tahsil edildiği yılı içinde anlaşılarak iade edilmesi gerekenler, bu hesaba borç, ilgilisine ödenmek üzere emanetler hesabına alacak kaydedilir.
5 - Bütçe geliri tahsilatından ayrılan paylar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Sermaye Teşkili Hesabı :
Madde 84 - Bu hesaba, il özel idaresi bütçesi kapsamı dışındaki kurum ve kuruluşlara nakdi ve ayni olarak verilen sermayeler ve sermayelerin işletilmesinden doğan kar ve zararlar ile bütçeye iade olunan sermayeler kaydedilir.
A - Borç
1 - İl özel idaresi bütçesi kapsamı dışındaki kurum ve kuruluşlara bütçeden sermaye olarak verilen miktarlar bütçe giderleri hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak; diğer taraftan bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - İl özel idaresi bütçesi kapsamı dışındaki kurum ve kuruluşlara sermaye olarak il özel idaresi tarafından verilen ayni tutarlar bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan ilgisine göre taşınır, taşınmaz mallar ve stok hesaplarına alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
3 - İl özel idaresi bütçesi kapsamı dışındaki kurum ve kuruluşlara nakden veya ayni ödenen sermayelerin işletilmesinden doğan ve sermayeye eklenmesi kabul edilen kârlar bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan Saymanlıkça düzenlenecek verile emrine dayanılarak bütçe giderleri hesabına borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
Sermayenin işletilmesi sonucu elde edilen kâr payları sermayeye eklenmiyorsa bu hesapla ilgilendirilmeksizin doğrudan doğruya bütçe geliri kaydedilir.
B - Alacak
1 - İl özel idaresine herhangi bir nedenle nakden iade olunan sermayeler bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
2 - Ayni olarak iade edilen sermayeler il özel idaresine teslim edildiğinde, teslim eden kuruluşun ayniyat alındılarındaki kayıtlı değeri üzerinden bütçe ile ilgilendirilmeksizin bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan ilgisine göre taşınmaz mal, taşınır mal veya stok mallar hesaplarına borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Sermayenin işletilmesi sonucu doğan zararlar, bu kuruluşlarca düzenlenen ve yetkili organlarınca onaylanan bilanço ve ayrıntılı cetvellere dayanılarak bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
İştirakler Hesabı :
Madde 85 - Bu hesaba, kanuni yetkilere dayanılarak il özel idaresince sermayesine iştirak edilen kuruluşların hisse senetleri ile bu hisse senetlerinden, satılmak, devredilmek, değerini tamamen kaybetmek, tasfiye edilmek vb. nedenlerle elden çıkarılanlar kaydedilir.
A - Borç
İl özel idaresince sermayesine iştirak edilen kuruluşun hisse senedi, maliyet bedeli üzerinden bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan iştirak bedeli olarak ödenen tutar ise bütçe giderleri hesabına borç, ödenecek çekler hesabına veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.
B - Alacak
Herhangi bir nedenle elden çıkarılan hisse senetleri, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç, satış bedelleri tutarı ise banka veya ilgili diğer hesaplara borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
Hisse senetlerinin tahsil edilen temettüleri bu hesapla ilgilendirilmeksizin doğrudan bütçe gelirleri hesabına kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Taşınmaz Mallar Hesabı :
Madde 86 - İl özel idaresi adına tapuda kayıtlı arsa ve araziler ile bunların üzerinde bulunan binalar, sabit tesisler, imalathaneler, atölyeler, fabrikalar ve depolar ile benzeri taşınmaz mallar ve diğer mütemmim cüzleri ile satın alma veya inşa etme suretiyle yeniden iktisap olunan taşınmaz mallar, maliyet bedeliyle ve yeniden değerlendirme yapıldığı takdirde aradaki farklar ile satma, yıkılma gibi sebeplerle elden çıkarılan taşınmaz mallar ve amortismana tabi taşınmaz mal için ayrılan amortismanlarla ilgili işlemler bu hesaba kaydedilir.
A - Borç
1 - İl özel idaresi adına tapuda kayıtlı arsa, arazi, bina ve sabit tesisler bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - İl Özel İdaresi adına kayıtlı olmayan, ancak daha sonra il özel idaresi malı olduğu tespit edilen arsa, arazi, bina ve sabit tesislere ait kıymet tutarları rayiç bedelle bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Herhangi bir nedenle yeniden değerlendirme yapıldığı takdirde, arsa, arazi, bina ve sabit tesislerin yeni kıymetleri ile eski kıymetleri arasındaki fark topluca bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
4 - Mali yıl içinde gerek satın alma ve gerekse yaptırma suretiyle il özel idaresi tarafından elde edilen taşınmaz mallar bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek miktar ise ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
5 - Taşınmaz malın ekonomik ömrünü uzatan, hizmet kapasitesini artıran veya ileri teknolojiyi gerektiren iyileştirme harcamaları bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek miktar ise ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
6 - İl özel idaresine bağışlanan bütün taşınmaz mallar, rayiç bedelleri üzerinden bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Satılmak, devredilmek veya başka bir nedenle elden çıkarılan taşınmaz mallara ait kayıtlı tutarlar ile kıymet değişikliği ve benzeri sebeplerle hesaplardan çıkarılması lazım gelen miktarlar bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarılma karşılığı alınan bedel bütçe gelirleri hesabına alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
2 - Amortismana tabi taşınmaz mallar için ayrılan amortisman tutarı ay sonlarında bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, birikmiş amortismanlar hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Taşınır Mallar Hesabı :
Madde 87 - Bu hesaba il özel idaresinin ihtiyacı için satın alınan veya bağışlanan demirbaş, mefruşat ve canlı hayvanlar ile bunlardan satılmak, devredilmek, değerini tamamen kaybetmek vb. nedenlerle elden çıkarılanlar kaydedilir.
A - Borç
1 - İl özel idaresi adına kaydı bulunmayan, ancak daha sonra il özel idaresi malı olarak tespit edilen taşınır mallar, rayiç bedel üzerinden bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
2 - Herhangi bir nedenle yeniden değerlendirme yapıldığı takdirde taşınır malların, yeni kıymetleri ile eski kıymetleri arasındaki fark topluca bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Ambar teşkilatı bulunmadığı için stoklar hesabı tutmayan il özel idarelerin - de, mali yıl içinde gerek satın alma, gerekse yaptırma suretiyle elde edilen taşınır mallar bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek miktar ise ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
4 - Taşınır malın ekonomik ömrünü uzatan, hizmet kapasitesini arttıran ve ileri teknolojiyi gerektiren büyük çaptaki iyileştirme harcamaları bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek miktar ise ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
5 - İl özel idaresine bağışlanan bütün taşınır mallar rayiç bedelleri üzerinden bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - Satılmak, devredilmek veya başka bir nedenle elden çıkarılan taşınır mallara ait tutarlar ile kıymet değişikliği ve benzeri sebeplerle hesaplardan çıkarılması lazım gelen miktarlar bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarılan taşınır mal karşılığı alınan bedel bütçe gelirleri hesabına alacak, banka veya kasa hesabına borç kaydedilir.
2 - Amortismana tabi taşınır mallar için ayrılan amortisman tutarı bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan birikmiş amortismanlar hesabına alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın, borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Stoklar Hesabı :
Madde 88 - Bu hesaba, il özel idaresi bütçesi kapsamındaki dairelerin ihtiyacını karşılamak üzere, ambar ve atölyelerde depolanması gerekli, üretimde kullanılacak hammadde, yarımamul madde ve mamul maddeler ile tüketim maddeleri ve dayanıklı tüketim maddelerinin ambara giriş ve çıkışları kaydedilir.
A - Borç
1 - Satın alınarak ambara konulan mal bedelleri bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak; diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek miktar ise ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
2 - Atölye ve imalathanelerde üretilen mallar ambara konulduğunda, maliyet bedeli tutarı bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Ambar sayımı sonucunda fazla çıkan tutarlar bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
4 - Stok mallar kapsamındaki ayni bağışlar bu hesaba borç, değer değişimleri hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak
1 - İl özel idaresi bütçesi kapsamında bulunan dairelerin atölye ve imalat - hanelerinde tüketilmek üzere ambardan çıkışı yapılan üretim malları ay sonlarında topluca bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
2 - İl özel idaresi bütçesi kapsamındaki dairelerin tüketimlerinde kullanılmak üzere ambardan çıkışı yapılan ve demirbaş kapsamına girmeyen tüketim malları tutarı ay sonlarında bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
3 - İl özel idaresi bütçesi kapsamındaki dairelerde kullanılmak üzere ambardan çıkan, demirbaş kapsamındaki dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları bu hesaba alacak, taşınır mallar hesabına borç kaydedilir.
4 - Stok malların "Ayniyat Yönetmeliğinde" belirtilen ölçüler dahilinde verdiği fire tutarları bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
5 - Satılan stok malların kayıtlı tutarları bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan satış tutarları bütçe gelirleri hesabına alacak, kasa veya banka hesabına borç kaydedilir.
6 - Sene içinde veya sonunda yapılan ambar sayımları neticesinde eksik veya kaybolduğu anlaşılan miktar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, değer değişimleri hesabına borç; diğer taraftan rayiç bedelleri üzerinden kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
Birikmiş Amortismanlar Hesabı :
Madde 89 - Bu hesaba taşınmaz mallar ve taşınır mallar hesaplarında kayıtlı amortismana tabi değerlerden kanun, tüzük ve yönetmelikleri gereğince ayrılması gereken amortismanlar ile ayrılan amortisman tutarının yenileme fonuna aktarılması kaydedilir.
A - Alacak
Taşınmaz ve taşınır mallar hesabında kayıtlı değerlerden kanun, tüzük ve yönetmelikleri gereğince ayrılan amortisman tutarları bu hesaba alacak, bütçe giderleri hesabına borç; diğer taraftan ilgisine göre taşınmaz mallar veya taşınır mallar hesabına alacak, değer değişimleri hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
Bu hesabın alacağında toplanan tutarlar ay sonlarında topluca bu hesaba borç, bütçe gelirleri hesabına (Yenileme Fonu) alacak kaydedilir.
Alacak artığı ay sonlarında topluca yenileme fonuna aktarıldığı için bu hesap devir vermez.
Değer Değişimleri Hesabı :
Madde 90 - Bu hesaba saymanlıkça il özel idaresi malı olarak elde edilen menkul kıymetler, sermaye teşkili, iştirakler, taşınmaz mallar, taşınır mallar ve stoklar hesabına borç kaydedilen kıymetler ve bunlardan paraya çevrilen, başka bir yere verilenler ile değer değişiklikleri kaydedilir.
A - Alacak
1 - Saymanlığa il özel idaresi malı olarak teslim edilen menkul kıymetler tutarı bu hesaba alacak, menkul kıymetler hesabına borç kaydedilir.
2 - İl özel idaresi bütçesi kapsamı dışındaki kurum ve kuruluşlara bütçeden nakdi ve ayni sermaye olarak verilen miktarlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir.
3 - İl özel idaresi bütçesi kapsamı dışındaki kurum ve kuruluşlara nakden veya ayni ödenen sermayelerin işletilmesinden doğan ve sermayeye eklenmesi kabul edilen kârlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir.
4 - İl özel idaresince sermayesine iştirak edilen kuruluştan alınan hisse senedi maliyet bedeli üzerinden bu hesaba alacak, iştirakler hesabına borç kaydedilir.
5 - İl özel idaresi adına kayıtlı olmayan, ancak daha sonra il özel idaresinin olduğu tespit edilen taşınır ve taşınmaz mal tutarları bu hesaba alacak, ilgisine göre taşınır veya taşınmaz mallar hesabına borç kaydedilir.
6 - Herhangi bir nedenle yeniden değerlendirme yapıldığı takdirde, taşınır veya taşınmaz malların yeni kıymetleri ile eski kıymetleri arasındaki fark topluca bu hesaba alacak, ilgisine göre taşınır veya taşınmaz mallar hesabına borç kaydedilir.
7 - Mali yıl içinde gerek satın alma ve gerekse yaptırma suretiyle il özel idaresi tarafından elde edilen taşınır veya taşınmaz mallar bu hesaba alacak, ilgisine göre taşınır veya taşınmaz mallar hesabına borç kaydedilir.
8 - Taşınır veya taşınmaz malın ekonomik ömrünü uzatan, hizmet kapasitesini arttıran veya ileri teknolojiyi gerektiren iyileştirme harcamaları bu hesaba alacak, ilgisine göre taşınır veya taşınmaz mallar hesabına borç kaydedilir.
9 - Stok mallar kapsamına giren ve il özel idaresince satın alınan mal bedelleri bu hesaba alacak, stoklar hesabına borç kaydedilir.
10 - Atölye ve imalathanelerde üretilen mallardan ambara konulanların maliyet bedeli bu hesaba alacak, stoklar hesabına borç kaydedilir.
11 - Ambar sayımı sonucunda fazla çıkan tutarlar bu hesaba alacak, stoklar hesabına borç kaydedilir.
12 - Stok mallar kapsamındaki ayni bağışlar bu hesaba alacak, stok mallar hesabına borç kaydedilir.
13 - Kişilere ait olarak teslim alınan menkul kıymetlerden değişik sebeplerle il özel idaresine mal edilenler bir taraftan bu hesaba alacak, menkul kıymetler hesabına borç, diğer taraftan menkul kıymetler emanetleri hesabına borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilir.
14 - Sayım sonucunda fazla çıkan il özel idare malı menkul kıymetler tutarı bu hesaba alacak, menkul kıymetler hesabına borç yazılır.
B - Borç
1 - İl özel idaresi malı menkul kıymetlerden paraya çevrilenler kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilir.
2 - İl özel idaresi malı menkul kıymetlerden müzelere veya başka bir yere verilenler bu hesaba borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilir.
3 - İl özel idaresi malı olarak teslim alınan menkul kıymetlerden daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar bu hesaba borç, menkul kıymetler hesabına alacak; diğer taraftan menkul kıymetler hesabına borç, menkul kıymetler emanetleri hesabına alacak kaydedilir.
4 - Sayım sonucunda noksan çıkan il özel idaresi malı menkul kıymetler bu hesaba borç, menkul kıymetler hesabına alacak kaydedilir.
5 - İl özel idaresine herhangi bir nedenle nakden iade olunan sermayeler bu hesaba borç, sermaye teşkili hesabına alacak kaydedilir.
6 - Ayni olarak iade edilen sermayeler il özel idaresine teslim edildiğinde, teslim eden kuruluşun ayniyat alındılarındaki kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba borç, sermaye teşkili hesabına alacak kaydedilir.
7 - Sermayenin işletilmesi sonucu doğan zararlar, bu kuruluşlarca düzenlenen ve yetkili organlarınca onaylanan bilanço ve ayrıntılı cetvellere dayanılarak bu hesaba borç, sermaye teşkili hesabına alacak kaydedilir.
8 - Herhangi bir nedenle elden çıkarılan hisse senetleri bu hesaba borç, iştirakler hesabına alacak kaydedilir.
9 - Satılma, devredilme veya başka bir nedenle elden çıkarılan taşınır ve taşınmaz mallara ait kayıtlı tutarlar ile kıymet değişikliği ve benzeri sebeplerle hesaplardan çıkarılması lazım gelen miktarlar bu hesaba borç, ilgisine göre taşınır veya taşınmaz mallar hesabına alacak kaydedilir.
10 - Amortismana tabi taşınır ve taşınmaz mallar için ayrılan amortisman tutarları ay sonlarında bu hesaba borç, ilgisine göre taşınır veya taşınmaz mallar hesabına alacak kaydedilir.
11 - İl özel idaresi bütçesi kapsamında bulunan dairelerin atölye ve imalat - hanelerinde tüketilmek üzere ambardan çıkışı yapılan üretim malları tutarı ay sonlarında topluca bu hesaba borç, stoklar hesabına alacak kaydedilir.
12 - İl özel idaresi bütçesi kapsamındaki dairelerin tüketimlerinde kullanılmak üzere ambardan çıkışı yapılan dayanıksız tüketim malları tutarı ay sonlarında topluca bu hesaba borç, stoklar hesabına alacak kaydedilir.
13 - Stok malların "Ayniyat Yönetmeliğinde" belirtilen ölçüler dahilinde verdiği fire tutarları bu hesaba borç, stoklar hesabına alacak kaydedilir.
14 - Satılan stok malların kayıtlı tutarları bu hesaba borç, stoklar hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
İç Borçlar Hesabı :
Madde 91 - Bu hesaba kanunların verdiği yetkiye dayanılarak il özel idaresi nam ve hesabına Türk Lirası ile yapılan iç borçlanmaların anaparası, dövize endeksli iç borçlanma tahvili ihracı suretiyle yapılan borçlanmaların anapara ve anaparaya eklenecek kur farkları ile bunlardan geri ödenen miktarlar kaydedilir.
İl özel idaresinin iç borçlanmaları için çıkardıkları tahvillerin faiz ve genel giderleri ile nominal değerlerinin altında bir değerle satılan tahvillerin, nominal değerleri ile satış değerleri arasındaki fark bu hesapla ilgilendirilmeksizin doğrudan il özel idaresi bütçesine bu amaçla konulan ödeneklerle karşılanır.
A - Alacak
1 - Türk parası ile yapılan borçlanma ve alınan kredi tutarları bu hesaba alacak, iç borç hareketleri hesabına borç; diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına alacak, banka hesabına borç kaydedilir.
2 - İl özel idaresi iç borçlanması karşılığında çıkardığı tahvillerin, borcun ödenmesine esas anaparaya ait satış değerleri tutarı bu hesaba alacak, iç borç hareketleri hesabına borç, diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına alacak, banka hesabına borç kaydedilir.
3 - Altın, döviz vb. değerlere endeksli iç borçlanma tahvillerinin borcun ödenmesine esas anaparaya ait satış değerleri tutarı bu hesaba alacak, iç borç hareketleri hesabına borç; diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına alacak, banka hesabına borç kaydedilir.
4 - Altın döviz vb. değerlere endeksli iç borçlanma tahvillerinin her faiz ödeme tarihinde, yeniden hesaplanan ve anaparaya eklenmesi gereken anapara kur artışları tutarı bu hesaba alacak, iç borç hareketleri hesabına borç kaydedilir.
5 - Kısa ve uzun vadeli borçlanmalara ait her faiz ödeme tarihinde yeniden hesaplanan ve anaparaya eklenmesi gereken faiz tutarları bu hesaba alacak, iç borç hareketleri hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Borçlanma anlaşmasına göre geri ödenen anapara miktarı bu hesaba borç, iç borç hareketleri hesabına alacak diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
2 - İtfa planına göre tahviller için geri ödenen anapara miktarı bu hesaba borç, iç borç hareketleri hesabına alacak, diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
İç Borç Hareketleri Hesabı :
Madde 92 - Bu hesaba Türk parası ile yapılan iç borçlanmalar ile altın, döviz vb. endeksli iç borçlanma tahvillerinin borcun ödenmesine esas anaparaya ait satış değerleri ve anaparaya ilave edilmesi gereken anapara kur artışları kaydedilir.
A - Alacak
İç borçlar hesabına borç yazılan tutarlar bu hesaba alacak kaydedilir.
B - Borç
İç borçlar hesabına alacak yazılan tutarlar bu hesaba borç kaydedilir.
Bu hesap ertesi mali yıla devredilmez.
Dış Borçlar Hesabı :
Madde 93 - Bu hesaba, il özel idaresi nam ve hesabına yabancı para ile yapılan borçlanmalar ve kredilere ait anaparalar ile anapara geri ödemeleri ve yıl sonlarında bu hesapta kayıtlı yabancı para artıklarının kur değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan farklar kaydedilir.
İl özel idaresine ait dış borç ve kredilerin faiz ve genel giderleri bu hesapla ilgilendirilmeksizin doğrudan bütçeye bu amaçla konulan ödeneklerle karşılanır.
A - Alacak
1 - Yabancı para ile yapılan borçlanma ve alınan kredilerin ödenmesine esas ana paranın Türk lirası karşılığı bu hesaba alacak, dış borç hareketleri hesabına borç, diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına alacak, banka hesabına borç kaydedilir.
2 - Kullanılan proje kredilerinin mal ve hizmet karşılığı olan Türk lirası üzerinden tutarı bu hesaba alacak, dış borç hareketleri hesabına borç, diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına alacak, bütçe giderleri hesabına borç kaydedilir.
3 - Yabancı para ile yapılan borçlanma ve alınan kredilerin yardımcı defter kayıtlarında yeralan yabancı para cinsinden artıkları mali yıl sonunda veya mali yıl içerisinde ödeme zamanlarındaki kur üzerinden değerlendirilerek aleyhte meydana gelen fark bu hesaba alacak, dış borç hareketleri hesabına borç kaydedilir.
B - Borç
1 - Alınan borç veya kredilerden geri ödenen ana para tutarı bu hesaba borç, dış borç hareketleri hesabına alacak, diğer taraftan bütçe giderleri hesabına borç, ödenecek çekler veya diğer ilgili hesaplara alacak kaydedilir.
2 - Yabancı para ile yapılan borçlanma ve alınan kredilerin yardımcı defter kayıtlarında yeralan yabancı para artıkları mali yıl sonunda veya mali yıl içerisinde ödeme zamanlarındaki tespit edilen kur üzerinden değerlendirilerek lehte meydana gelen farklar bu hesaba borç, dış borç hareketleri hesabına alacak kaydedilir.
3 - Dış borç kayıtlarına geçen tutarlardan, bağış veya hibe'ye dönüşmesi nedeniyle geri ödenmeyenler bu hesaba borç, dış borç hareketleri hesabına alacak kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Dış Borç Hareketleri Hesabı :
Madde 94 - Bu hesaba il özel idaresi nam ve hesabına yabancı para ile yapılan borçlanmalar ve kredilere ait ana paralar ile anapara geri ödemeleri ve yıl sonlarında bu hesapta kayıtlı yabancı para artıklarının kur değerlendirmesi sonucu ortaya çıkacak farklar kaydedilir.
A - Alacak
Dış borçlar hesabına borç yazılan tutarlar, bu hesaba alacak kaydedilir.
B - Borç
Dış borçlar hesabına alacak yazılan tutarlar, bu hesaba borç kaydedilir.
Bu hesap ertesi mali yıla devir vermez.
Mahsup Edilebilir Ödenen Katma Değer Vergisi Hesabı ve / Mahsup Edilebilir Ödenen Katma Değer Vergisi Karşılığı Hesabı :
Madde 95 - İl özel idaresinin mal ve hizmet alımları nedeniyle yaptığı Katma Değer Vergisi ödemelerinden mahsup edilebilir Katma Değer Vergisi ile bunlardan nakden ve mahsuben ödenenler bu hesaplara kaydedilir.
1 - Mahsup Edilebilir Ödenen Katma Değer Vergisi Hesabı:
A - Borç;
İl özel idaresinin mal ve hizmet alımları nedeniyle yaptığı Katma Değer Vergisi ödemelerinden mahsup edilebilir Katma Değer Vergisi bu hesaba borç, mahsup edilebilir ödenen Katma Değer Vergisi karşılığı hesabına alacak kaydedilir.
B - Alacak;
İl özel idaresinin mal ve hizmet alımları nedeniyle yaptığı Katma Değer Vergisi ödemelerinden, il özel idaresinin tahsil ettiği Katma Değer Vergisinden mahsup edilenler bu hesaba alacak, mahsup edilebilir ödenen Katma Değer Vergisi karşılığı hesabına borç, diğer taraftan bütçe gelirleri hesabına alacak, emanetler hesabına borç kaydedilir.
Bu hesabın borç artığı ertesi mali yıla devredilir.
2 - Mahsup Edilebilir Ödenen Katma Değer Vergisi Karşılığı Hesabı:
A - Alacak;
Mahsup edilebilir ödenen Katma Değer Vergisi hesabına borç yazılan tutarlar bu hesaba alacak kaydedilir.
B - Borç;
Mahsup edilebilir ödenen Katma Değer Vergisi hesabına alacak yazılan tutarlar bu hesaba borç kaydedilir.
Bu hesabın alacak artığı ertesi mali yıla devredilir.
Genel Sonuç Hesabı :
Madde 96 - Mali yılın başında, yönetmeliğin 192'nci maddesinde belirtilen borç ve alacak artığı devreden hesapların devir miktarlarını gösteren iki nüsha devir cetveli düzenlenir. Borç ve alacak artığı devreden hesapların genel toplamları birbiriyle karşılaştırılır. Bu toplamların büyük olanından küçük olanı çıkarılarak bulunan fark denge sağlamak amacıyla söz konusu devir cetvelinde genel sonuç hesabına borç veya alacak yazılır. Bu şekilde oluşturulan devir cetveli, açılış kaydına ilişkin muhasebe fişine bağlanarak hesapların açılış kayıtları yevmiyelerine işlenir.
Devreden miktarlar ilgili hesap için açılacak yevmiye defterine kaydedildikten sonra Ocak ayı işlemlerinin kaydına başlanır.
Bu hesap ertesi yıla devir vermez ve mali yıl içerisinde bu hesaba herhangi bir kayıt yapılmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : VEZNE İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Veznece Yapılan Tahsilat ve Veznelere Yapılan Teslimat İçin Düzenlenen Belge ve Alındılar :
Madde 97 - Saymanlık veznelerince tahsil edilen paralar ile teslim alınan değerler ve bu tahsilat veya teslimatın kaydına esas olacak belge ve alındıların düzenlenme yer ve şekilleri aşağıda açıklanmıştır.
A - Belgeler
a) Tahsilat Fişi (Örnek: 6)
Saymanlık kasalarınca tahsil olunan paralar için tahsilat fişi kullanılır. Parayı saymanlık veznelerine teslim ettiren dairelerce üç nüsha olarak düzenlenip vezneye yatırılacak para ile birlikte gönderilen tahsilat fişinin üçüncü nüshası, Saymanlıkça onaylandıktan sonra tahsilatı yaptıran daireye geri gönderilir.
Para, ilgili dairelerce tahsilat fişi düzenlenmeksizin bir yazı ile gönderildiği takdirde tahsilat fişi Saymanlıkça düzenlenir ve üçüncü nüshası ilgili daireye gönderilir. Tahsilat fişinin ikinci nüshası tahsilatın belgesi olarak saymanlıkta alıkonur. Birinci nüshası ise belge olarak muhasebe fişine eklenir.
b) Tahsilat Bordrosu, Takipli Borçlular Tahsilat Bordrosu (Örnek: 8)
Bir gün içerisinde veznece nakden tahsil olunan her türlü vergi, resim, harç ve fon gibi gelirler yardımcı hesaplar itibariyle, diğer tahsilat ise ana hesaplar itibariyle tahsilat bordrosuna kaydedilir.
Tahsilat bordrosu saymanlık veznelerince takipli ve normal tahsilat itibariyle ayrı ayrı düzenlenir. Birden fazla veznesi olan saymanlıklarda her vezne için bu bordrolar ayrı ayrı düzenlenir. Vezne sayısı birden fazla olan saymanlıklarda tahsilat bordrolarının alındılarla uygunluğu sağlandıktan sonra günlük tahsilat tutarları diğer veznedarlarca kasa defterini tutmakla sorumlu veznedara teslim edilir.
Tahsilat bordrolarında gösterilen günlük tahsilat tutarı, her bordro çeşidi için ayrı ayrı düzenlenecek muhasebe fişi ile hesaplara kaydedilir. Üç nüsha olarak düzenlenen tahsilat bordrolarının birinci nüshası muhasebeye, ikinci nüshası tahsilat servisine verilir. Üçüncü nüshası ise veznede saklanır.
B - Vezne Alındısı
Saymanlıklarca yapılan tahsilat karşılığında aşağıda belirtilen alındılar düzenlenir.
Birden fazla vezne bulunması veya bir veznece ayrı ayrı tahsilat bordrolarına kaydedilmesi gereken tahsilat yapılması halinde, vezneler ve bordro çeşitleri itibariyle ayrı ayrı alındı ciltleri kullanılır.
a) Vezne Alındısı (Örnek: 9)
Tahsilat fişine dayanılarak nakden yapılan her türlü tahsilat karşılığında bir vezne alındısı düzenlenir. Vezne alındıları birisi dip koçan olmak üzere iki yapraktan oluşur. Veznedar tarafından veya kasa işlemleri çok olan saymanlıklarda, saymanın görevlendireceği memur tarafından düzenlenen vezne alındısının aslı, parayı saymanlık veznesine teslim edene verilir.
b) Vergi Dairesi Alındısı (Örnek: 10)
İl özel idaresine bağlı vergi dairelerinin, tahakkuk belgelerine dayanarak kendi adlarına yaptıkları vergi ve benzeri tahsilat karşılığında düzenlenir. İş hacmi çok olan vergi dairelerinde yeteri kadar memur alındı düzenlemekle görevlendirilir.
Vergi dairesi alındıları üç nüshalıdır. Alındılar, düzenleyen ve yetkili memur tarafından imzalandıktan sonra tahsil için varsa tahakkuk belgesi ile birlikte vezneye verilir. Paranın tahsil edilmesinden sonra alındının "mükellef" ve "muhasebe" yazılı örnekleri veznedar tarafından imzalanır ve "tahsil edilmiştir" kaşesi basılır. Alındının "mükellef" yazılı aslı, parayı teslim eden kişiye, "muhasebe" yazılı ikinci nüshası tahsilat bordrosunu işleyen memura verilir. Üçüncü nüshası ise vergi dairesinde saklanır.
Vergi dairesi alındısının düzenlenmesi sırasında;
1 - Borçlunun adı, soyadı ve hesap numarası ile takibe alınan alacaklardan yapılan tahsilatta, takip numarasının doğru olarak yazılmasına,
2 - Borcun türü, vergilendirme dönemi, vergi kanunlarındaki ödeme süresine göre yılı ve taksidi ile tahakkuk belgesinin cilt ve sıra numarasının belirtilmesine,
3 - Posta havalesi ve çeki ile yapılan ödemeler üzerine düzenlenen vergi dairesi makbuzlarına "PTT ile gönderilmiştir", banka çeki ile yapılan tahsilat için düzenlenen alındılara ise "çekle tahsil edilmiştir." kaşesinin basılmasına,
4 - Haczedilen malların satılması ve satış bedelinin alıcı tarafından yatırılması halinde hesap pusulasına dayanılarak takip masrafları, takip edilen amme alacağı ile bu tutarlar düşüldükten sonra emanet olarak kaydı gereken tutarın ayrı ayrı gösterilmesine,
5 - İl özel idaresi harçlarının tahsilinde, yapılan tahsilatın tablo veya tarifeler itibariyle hangi işlemlerle ilgili olduğunun belirtilmesine,
dikkat edilir.
C - Diğer Alındılar
a) Menkul Kıymetler Alındısı (Örnek: 11)
Saymanlığa teslim edilen tahvil, hisse senedi, hazine bonosu gibi menkul kıymetler ile banka teminat mektubu karşılığında bu alındı düzenlenir. Teslim edilen değerlerin cinsi, adedi, varsa numarası ve ayarı gibi bütün nitelikleri bu alındıya yazılır.
Menkul kıymetler alındısı, biri dipkoçan olmak üzere iki nüshalıdır. Alındının aslı sözkonusu değerleri teslim eden kişi veya kuruma verilir.
b) Mahsup Alındısı (Örnek: 12)
Saymanlıkça bütçe emanetine alınan paralar, müteahhit hakedişlerinden yapılan vergi, fon, icra, teminat ve diğer benzeri kesintilerden mükellefler adına emanete alınmış tutarlardan, vergi veya diğer borçlarına mahsubu gerekenler için bu alındı düzenlenir. Mahsuben yapılan diğer tahsilat için de ilgilinin istemesi halinde bu alındı düzenlenir.
Bu alındı birisi dip koçan olmak üzere üç nüsha olarak düzenlenir. "mükellef" yazılı nüshası ilgili daire veya kişiye verilir. "muhasebe" yazılı nüshası ise;
1 - Saymanlıkça nakden veya mahsuben yapılan ödemelerde ödeme belgesinin birinci nüshasına bağlanır.
2 - Mükellef adına emanete alınmış tutarlardan, vergi veya diğer borçlarına mahsubu gereken durumda ilgili servisine verilir.
Herhangi bir paranın emanete alınmasında alındının "mükellef" yazılı nüshası ilgiliye verilemediği takdirde, Saymanlıkça bir dosyada saklanarak emanetteki paranın ödenmesi sırasında çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır. Para bir defada ödenmediği takdirde, alındı ilk ödemenin yapıldığı çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanmakla birlikte, bu fişin yevmiye tarih ve numarası daha sonra yapılan ödemelere ilişkin fişte gösterilir.
Üçüncü nüshası dipkoçan olarak muhasebe servisinde saklanır.
Çekle Tahsilat :
Madde 98 - Sayman veya sayman mutemetlerinin yapacakları her türlü tahsilat karşılığında, saymanlığa hitaben düzenlenmiş banka çekleri ile özel finans kurumlarının kurulması, faaliyetleri ve tasfiyesine ilişkin esas ve usullere dair 16.12.1983 tarih ve 83/7506 sayılı kararname eki Bakanlar Kurulu Kararı ile 5.12.1985 tarih ve 85/10129 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı hükümlerine uygun olarak kurulmuş özel finans kurumlarının düzenledikleri çekler kabul edilir. Alınan çek, sol alt köşesinden sağ üst köşesine çizilen iki kalın paralel çizgi arasına saymanlık hesabının bulunduğu bankanın adı yazılarak, çizgili çek haline getirilir. Çekin saymanlığa verildiği yada bundan en çok bir gün önceki tarihte düzenlenmiş olması gerekir.
Sayman veya sayman mutemetlerince alınan çeklerin karşılığının bloke edildiği hususunun muhatap banka tarafından çek onaylanmak suretiyle belirtilmiş olması gerekir. Muhatap banka başka yerde ise bloke işlemi saymanlığın bulunduğu yerdeki şubesince yapılabilir. Devlet sermayesiyle kurulmuş veya sermayesinde devletin iştiraki bulunan idare ve kurumlar ile katma ve özel bütçeli idarelerin verecekleri çeklerde bloke onayı aranmaz.
Bu şekilde alınan çekler para gibi kabul edilerek karşılığında alındı verilir ve alındının üzerine "çekle tahsil edilmiştir" kaşesi basılır. Saymanlığa veya sayman mutemetlerine verilen çekler para gibi bankaya yatırılır.
Karşılıksız çıkan çeklerle ilgili olarak gerekli hesap düzeltmeleri yapılmakla birlikte, mükellef hakkında 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem yapılması sağlanır.
Çekle yapılacak tahsilatla ilgili gerekli diğer düzenlemeleri yapmaya ve yönerge çıkarmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Kasadan Yapılacak Ödemeler ve Düzenlenecek Belgeler:
Madde 99 - Saymanlıkların;
a) Maliye Bakanlığı'nca belirlenen limit dahilindeki ödemeleri,
b) Alındığı gün iade edilen teminat ve depozito niteliğindeki ödemeleri,
kasadan, bunlar dışındaki ödemeler ise bankadan yapılır.
Kasadan yapılacak bütçe giderleri ödemelerinde: tahakkuk müzekkeresi ve verile emri (Nakit) (Örnek: 13), avans ödemelerinde; avans ve kredi senedi (Örnek: 15), emanet, bütçe emanetleri ve benzeri emanet hesaplarından yapılacak ödemelerde ise çeşitli ödemeler - iadeler fişi düzenlenir (Örnek: 16).
Emanet olarak alınmış tahvil, hisse senedi, hazine bonosu, banka teminat mektubu, menkul kıymetler gibi değerlerin ilgililerine geri verilmesinde de çeşitli ödemeler - iadeler fişi düzenlenir.
Kasa Tahsilatının Bankaya Yatırılması :
Madde 100 - Saymanlıkça bir gün içerisinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Maliye Bakanlığınca tespit edilerek duyurulan miktarlar alıkonarak fazlası, düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırılır.
Teslimat müzekkeresi; (Örnek: 18) dört nüshalı olup dördüncü nüsha dip - koçandır. Teslimat müzekkeresinin ilk üç nüshası para ile birlikte saymanlık hesabının bulunduğu bankaya gönderilir. Birinci nüsha bankada alıkonur, üçüncü nüsha ise onaylanarak veznedara verilir. Veznedar üçüncü nüshayı alındı olarak tarih ve sıra numarasına göre bir dosyada saklar. İkinci nüsha ise o günün akşamı günlük vaziyet cetveli ile birlikte banka tarafından saymanlığa gönderilir. Bankaya yatırılan kasa fazlası paraların belgesi olan ikinci nüsha, düzenlenecek muhasebe fişinin (Örnek: 17) birinci nüshasına bağlanır.
Veznedarın Kasa İhtiyacı İçin Bankadan Alacağı Paralar :
Madde 101 - Kasa mevcudunun yapılacak ödemeleri karşılayamayacağı anlaşıldığı takdirde, o günkü ödemeye yetecek miktarda para, düzenlenecek çekle bankadan alınarak kasaya konulur ve bir muhasebe fişi düzenlenerek kasa hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir.
Saymanlar da dahil olmak üzere, veznedarlardan başka hiç kimse bankadan para alamayacağı gibi, saymanlar kefalete tabi olmadıklarından fiilen tahsilat ve nakdi ödeme yapamazlar, veznedarlara vekalet edemezler.
Kasaların Kapanması, Sayımı ve Mevcudun Müşterek Muhafaza Altına Alınması :
Madde 102 - Kasa, günlük resmi çalışma süresinin bitiminden bir saat önce kapatılır. Ancak Valilikçe tahsilata ilişkin yapılan düzenlemeler dışında saymanın gerekli gördüğü hallerde tahsilata mesai saati bitimine kadar devam edilebilir.
Kasa defteri günü gününe işlenerek, o günkü kasa mevcudunun tamam olup olmadığı veznedar tarafından sayılır ve sayman tarafından kontrol edilir.
Defterin borç sayfasının "açıklama" bölümüne "borç" ve "alacak" genel toplamları ile kasa mevcudunu gösteren aradaki fark yazılarak sayman ve defteri tutmakla sorumlu veznedar tarafından imzalanır.
Çeşitli nedenlerle aynı gün paranın bankaya yatırılmasının mümkün olmaması veya banka gişelerinin kapanmasından sonra yapılan tahsilat dolayısıyle kasada biriken para, 100 üncü maddeye göre Maliye Bakanlığı'nca tespit edilip duyurulan miktarı aştığı takdirde, ertesi gün kasa fazlası bankaya yatırılmak üzere, sayman ve kasa defterini tutmakla sorumlu veznedar tarafından müşterek muhafaza altına alınır.
Müşterek muhafaza işlemi aşağıda açıklandığı şekilde yapılır ve durum kasa defterinin "açıklama" bölümüne yazılarak sayman ve veznedar tarafından imzalanır.
Kasa bir adet ve tek gözlü, tek kilitli ise; veznedar tarafından kilitlenerek iple bağlanır ve bağlantı yerine konulan mumun üzeri saymanlık mühürü ile mühürlenir.
Kasa bir adet ve kilidi iki ise; kilitlenerek anahtarlardan birisi sayman, diğeri veznedarca alınır.
Kasa bir adet ve iç gözü varsa; müşterek muhafaza altına alınacak para iç göze konularak iç gözün anahtarı sayman, kasanın anahtarı veznedarca alınır.
Kasa sayısı birden fazla ise; müşterek muhafaza altına alınacak para, kasalardan birisine konularak kasanın özelliğine uygun şekilde yukarıdaki açıklamalara göre işlem yapılır.
Müşterek muhafaza altına alınan kasa, ertesi gün sayman ve veznedar tarafından birlikte kontrol edilerek açılır.
Kasanın Kontrolü :
Madde 103 - Kasa, sayman tarafından 102 nci maddede sözü edilen günlük kontrollerden başka 2489 sayılı Kefalet Kanunu gereğince ayda iki defadan az olmamak üzere belirsiz günlerde mevcut sayılmak ve alındı, çek, teslimat müzekkeresi dip koçanları, tahsilat bordroları ve diğer ödeme belgeleri ile kasa defteri kayıtları karşılaştırılmak ve toplamlarına bakılmak suretiyle ayrıca kontrol edilir.
Kasa defterinin "açıklama" bölümüne "mevcut sayılmış, toplamlarına bakılmıştır.", en son kullanılan alındı dip koçanının arkasına da " ......... tarihinden .............. tarihine kadar kesilen alındıların tahsilat bordroları kayıtları ile karşılaştırılması yapılmıştır." açıklamaları yazılarak sayman tarafından imzalanır.
Kefalet Kanunu uyarınca yapılacak kontroller kasada bulunan bütün değerleri kapsayacağından, bu değerlerle ilgili kontrol sonuçları da ilgili yardımcı defterlerin "açıklama" bölümlerinde yukarıdaki şekilde belirtilerek sayman ve değerlerden sorumlu veznedar tarafından imzalanır.
Birden fazla veznedarın görev yaptığı saymanlıklarda, her veznedarın sorumluluğunu belli edecek ve veznedarların müşterek sorumluluğuna yer vermeyecek şekilde görev dağılımı sayman tarafından yapılır.
Belgelerin Muhasebeye Verilmesi :
Madde 104 - Kasaca yapılan tahsilat ve ödemelere ait belgeler, tahsilat bordroları, kasaca yapılan tahsilat ve ödeme belgeleri listesiyle (örnek: 19) birlikte her gün sayman tarafından tespit olunan saatlerde veznedarca muhasebe servisine verilir.
Kasa Defteri : (Örnek: 36)
Madde 105 - Veznedar tarafından tutulan bu defterin borç sayfasına kasaya giren, alacak sayfasına ise kasadan çıkan paralar sütun başlıklarına göre kaydedilir.
Defterin borç ve alacak sayfalarındaki tahsilat ve ödeme sıra numaraları mali yıl başından sonuna kadar devam eder. Borç sayfasındaki "tahsil edilen paraların tutarı" sütununa yapılan tahsilatın dökümünü gösteren tahsilat bordrosunun toplamı; "tahsil edilen paraların günlük toplamı" sütununa "tahsil edilen paraların tutarı" sütunundaki miktarların günlük toplamı yazılır. Bu sütunun toplamı mali yıl başından sonuna kadar devam eder.
Defterin alacak sayfasındaki "ödenen paraların tutarı" sütununa bir gün içeri - sinde ödenen paralar ayrıntılı olarak yazılır. "ödenen paraların günlük toplamı" sütununa ise "ödenen paraların tutarı" sütunundaki miktarların günlük toplamı aktarılır. Bu sütunun toplamı mali yıl başından sonuna kadar devam eder.
Defter işlenirken, bir sayfası dolduğu halde diğer sayfası kısmen veya tamamen boş kaldığı takdirde, boş kalan kısma çapraz bir çizgi çekilerek defterin her iki sayfasının toplamları izleyen sayfalara aktarılarak kayda devam olunur.
Defterin "açıklama" sütununa, sayman tarafından yapılan kasa kontrolleri ve müşterek muhafaza işlemleri ile ilgili açıklamalar yazılır.
Ay sonlarında kasa defteri borç ve alacak sayfaları "günlük toplam" sütunları toplamlarının, aylık mizan cetvelindeki kasa hesabının borç ve alacak tutarlarına uygun olması gerekir.
Mali yıl sonunda, defterin borç sayfası toplamından alacak sayfası toplamı çıkarılır ve aradaki fark .................. yılından devredilen tutar olarak ertesi yıl için tutulacak defterin borç sayfasının "tahsil edilen paraların günlük toplamı" sütununa yazılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : BANKA İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Bankaya Yapılan Teslimat, Bankaca Yapılacak Tahsilat ve Bankadan Yaptırılacak Ödemeler :
Madde 106 - Saymanlık kasalarınca bir gün zarfında tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Maliye Bakanlığı'nca tespit edilerek duyurulan miktarlar alıkonularak, fazlası düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırılır.
İl özel idaresi vergi daireleri veya servisleri adına bankaca vergi tahsil alındısı ile yapılan vergi ve benzeri tahsilat, akşamları bankalarca düzenlenecek "vergi tahsil alındıları günlük icmal cetveli" ile saymanlığa bildirilir.
A - Vergi Tahsil Alındısı (Örnek : 20)
Bankaca beş nüsha olarak düzenlenen bu alındılar yetkililer tarafından imzalanıp onaylandıktan sonra "mükellef" yazılı nüshası parayı teslim edene verilir, "vergi dairesi" yazılı iki ve üçüncü nüshaları vergi tahsil alındıları günlük icmal cetveli ekinde saymanlığa gönderilir, "banka" yazılı dört ve beşinci nüshaları ise bankada kalır.
Vergi tahsil alındısının düzenlenmesi sırasında;
a) Borçlunun adı - soyadı, adresi ve hesap numarasının doğru olarak yazılmasına,
b) Borcun türü, vergilendirme dönemi, vergi kanunlarındaki ödeme süresine göre yılı ve taksidi ile tahakkuk belgesinin cilt ve sıra numarasının belirtilmesine,
c) Parayı tahsil eden banka ile şube adının doğru yazılmasına dikkat edilmesi, ilgili bankalara bildirilir.
B - Vergi Tahsil Alındıları Günlük İcmal Cetveli (Örnek: 21)
Bu cetvele, İl özel idaresi adına tahsilat yapmaya yetkili bankalarca bir gün içerisinde tahsil edilen vergi ve benzeri tahsilat karşılığında düzenlenen vergi tahsil alındıları kaydedilir.
Tahsilat, saymanlık hesabının bulunduğu banka şubesi tarafından yapıldığı takdirde cetvel üç nüsha olarak düzenlenir. İlk iki nüshası tahsilata ait alındı nüshaları ile birlikte ilgili özel idare saymanlığına gönderilir, üçüncü nüshası ise bankada kalır.
Tahsilat, saymanlık hesabının bulunduğu banka şubesi dışındaki aynı bankanın diğer şubeleri tarafından yapıldığı takdirde, cetvel dört nüsha olarak düzenlenir ve ilk üç nüshası tahsilata ait alındılarla birlikte ertesi iş günü akşamına kadar saymanlık hesabının bulunduğu banka şubesine gönderilir. Diğer nüsha bankada kalır. Saymanlık hesabının bulunduğu banka, tahsilatı yapan bankadan aldığı cetvelin ilk iki nüshası ile eki alındıları il özel idaresi vergi dairesine gönderir, üçüncü nüshası ise kendisinde kalır.
İl özel idaresi tarafından bastırılan vergi tahsil alındısı ve vergi tahsil alındıları günlük icmal cetveli bankalara yeterli miktarda verilir.
Saymanlık hesaplarının bulunduğu bankalardan yaptırılacak ödemeler için bu bankaların kendi çekleri düzenlenir. Gerek T.C. Merkez Bankası çeki, gerekse T.C. Ziraat Bankası çeki yan yana iki parçalıdır. Çekin tamamı sayman tarafından doldurulup imzalandıktan sonra dip koçanı, çeki alana imza ettirilerek ikinci parçası ilgiliye verilir.
Çeklerin rakam ve yazı ile okunaklı bir şekilde ve mürekkepli kalemle yazılması gerekir. Hatalı düzenlenen çekler iptal edilerek yenisi düzenlenir, iptal edilen çekler, dipkoçanına iliştirilerek saklanır.
Aynı kişiye aynı gün birden fazla belge ile yapılacak ödemeler için bir çek düzenlenebilir. Düzenlenen çekin numarası ilgili verile emirleri veya diğer ödeme belgelerinin özel sütunlarına ayrı ayrı yazılır.
İl ve İlçe Merkezi Dışında Yaptırılacak Ödemeler veya Mutemetler Adına Mahalli ve Diğer Bankalar Nezdinde Açtırılacak Krediler :
Madde 107 - Saymanlıkça tahakkuk ettirildiği halde, sözleşmeleri gereğince veya yazılı başvuruları üzerine parası başka yerlerde ödenecek olan müteahhit veya diğer hakediş sahiplerinin alacakları ile saymanlığın bulunduğu yerde veya başka yerdeki herhangi bir banka nezdinde açtırılan krediler veya hesaba aktarılan paralar için gönderme emri (örnek: 22) düzenlenir. Gönderme emrinde, açtırılacak kredinin veya ödettirilecek paranın ne şekilde ve ne gibi belge karşılığında ödeneceği açıklanır.
Üç nüsha olan gönderme emrinin dipkoçanı sabit, diğer ikisi zımbalıdır. Zımbalı olan iki nüsha, saymanlık hesabının bulunduğu bankaya gönderilir. Bankaca bir nüshası alıkonup, "saymanlık" yazan nüshası paranın gönderilmesi veya istenilen hesaba aktarılmasından sonra onaylanarak günlük vaziyet cetveliyle birlikte saymanlığa iade edilir. İade edilen bu nüsha, ilgili muhasebeleştirme belgesinin birinci nüshasına bağlanır.
Günlük Vaziyet Cetveli : (Örnek : 24)
Madde 108 - Saymanlık hesabının bulunduğu bankalarca, bir gün içerisinde saymanlık adına tahsil edilen paraların miktarları ile karşılığında düzenlenen alındıların tarih ve numaralarını; saymanlık adına ödenen veya gönderilen paraların miktarları ile bunlara ait çek ve gönderme emirlerinin tarih ve numaralarını gösteren iki nüsha günlük vaziyet cetveli düzenlenerek saymanlığa gönderilir.
Günlük tahsilat ve ödemeleri ayrıntılı olarak gösteren bu cetveller bankaca her günün akşamı doldurularak onaylandıktan sonra teslimat müzekkeresi ve gönderme emirlerinin ikinci nüshaları ile birlikte saymanlığa gönderilmesi ve saymanlığın da günü gününe bu cetveli araması gerekir.
Banka Hesabı Defteri : (Örnek: 37)
Madde 109 - Bu deftere, bankaya yatırılan, banka aracılığı ile ödenen ve gönderilen ve bankaca ödendiği veya gönderildiği bildirilen paralar kaydedilir.
Defterin borç sayfasına bankaya yatırılan veya gelen paralarla ilgili bilgiler sütun başlıklarına göre kaydedilir.
Akşamları, "tutar" sütunu toplamı "günlük toplam" sütununa aktarılır. Günlük toplam sütununun toplamı mali yılı sonuna kadar devam ettirilir.
Defterin alacak sayfasında "Saymanlıkça düzenlenen çek veya gönderme emrinin" ve "bankaca ödenen veya gönderilen paraların" başlığı altında iki tablo bulunmaktadır. Saymanlıkça, çek düzenlenerek alacaklılarına verildikçe veya gönderme emri düzenlenerek bankaya gönderildikçe, "Saymanlıkça düzenlenen çek veya gönderme emrinin" başlığı altındaki birinci tablosundaki sütunlara; çek veya gönderme emri ile ilgili bilgiler yazılır. Akşamları, "tutarı" sütunu toplanarak kapatılır ve toplamı "günlük toplam" sütununa aktarılır. Bu sütuna alınan günlük toplamın yevmiyede; ödenecek çekler hesabının o güne ait alacak toplamına eşit olması gerekir. Bankadan günlük vaziyet cetveli gelince; o gün içerisinde ödenen veya gönderilen paralar, sırasıyla "bankaca ödenen veya gönderilen paraların" başlığı altındaki ikinci tablodaki sütunlardan "tutarı" sütununa işlenir ve toplamı "günlük toplam" sütununa aktarılır. Bu tabloya mali yıl başından sonuna kadar devam etmek üzere bir sıra numarası verilir. Aynı zamanda bu numaralar, "Saymanlıkça düzenlenen çek veya gönderme emrinin" tablosuna yazılan paralardan hangilerini ilgilendiriyorsa onun karşısındaki "ödenen paralara ait sıra numarası" sütununa da yazılır. Birinci tabloda numara almamış olanlar, (açık kalanlar) çek veya gönderme emri düzenlendiği halde, bankaca henüz ödenmemiş olan miktarları gösterir bu miktarın ödenecek çekler hesabının alacak artığına eşit olması gerekir.
Defterin borç sayfasının günlük toplamı ile alacak sayfasındaki ikinci tablo günlük toplamının, banka hesabına ait yevmiye yaprağının borç ve alacak toplamlarına, alacak sayfasındaki birinci tablo günlük toplamının ise ödenecek çekler hesabına ait yevmiye yaprağının günlük alacak toplamına eşit olması gerekir.
Mali yılın sonunda; defterin borç sayfası toplamı ile alacak sayfasının "bankaca ödenen veya gönderilen paraların" başlığı altındaki sütun toplamı karşılaştırılır ve borç toplamının fazla olması halinde aradaki fark ertesi mali yıl için tutulacak defterin borç sayfasına,".............. yılından devredilen tutar" olarak aktarılır. Ayrıca, bankaca henüz ödenmemiş çek veya gönderme emri tutarları da ayrıntılı olarak defterin alacak sayfasındaki "Saymanlıkça düzenlenen çek veya gönderme emrinin" tablosuna kaydolunur. Bu tutarın, ertesi mali yıla devredilen ödenecek çekler hesabının alacak artığına eşit olması gerekir.
BEŞİNCİ BÖLÜM : MENKUL KIYMETLER İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Menkul Kıymetlerin Çeşitleri :
Madde 110 - Saymanlığa, gerek il özel idaresi gerekse kişi malı olarak teslim edilen, kasada saklanması gereken menkul kıymetlerin çeşitleri aşağıda sayılmıştır.
1 - Saymanlığa gelen veya teslim edilen altınlar,
2 - Gümüşler,
3 - Her türlü değerli maden ve taşlardan yapılmış bilezik, yüzük, kolye, küpe, saat, kemer, iğne, başlık ve benzeri takı eşyaları,
4 - Çeşitli maden, taş veya maddelerden yapılmış antik değeri olan tabak, bardak, kaşık, kupa, ağızlık, sigaralık, şamdan, fincan, çatal, kama, tablo ve benzeri eşyalar,
5 - Her türlü antika para ve pullar,
6 - Vergi ve diğer il özel idaresi alacaklarına karşılık alınan veya bu alacakların teminatı olarak kabul edilen tahvil , hisse senedi ve hazine bonoları,
7 - Teminat ve depozito olarak alınan veya mahkeme ve diğer dairelerce herhangi bir sebeple il özel idaresine teslim edilen tahvil, hisse senedi ve hazine bonoları,
8 - Yabancı tahvil ve hisse senetleri,
9 - Yabancı paralar,
Saymanlığa teslim edilen ve kıymeti bilinmeyen menkul kıymetler, Ayniyat Yönetmeliği hükümlerine göre kıymet takdiri yapıldıktan sonra muhasebe ve defter kayıtlarına geçirilir.
Menkul kıymetlerin Alınması, Saklanması ve Geri Verilmesi :
Madde 111 - 110 uncu maddede çeşitleri sayılan menkul kıymetler Saymanlıkça teslim alındığında, menkul kıymetler alındısı düzenlenerek alındının birinci nüshası teslim edene verilir. Alındıda; menkul kıymetin cinsi, adedi, numarası, varsa ayarı, kupon adedi ve tutarı gibi tüm nitelikleri ayrıntılı olarak gösterilir.
Menkul kıymetler, veznedarlarca üzerinde yardımcı defter sıra numarası taşıyan torba veya zarflar içerisinde kasa veya vezne odasının uygun bir bölümünde saklanır.
Menkul kıymetler ilgilisine geri verildiğinde, teslim alınışında verilmiş olan menkul kıymetler alındısı geri alınarak çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır.
Gerek il özel idaresi malı, gerekse kişi malı menkul kıymetler teslim alındığında muhasebe fişi, ilgilisine geri verilmesi veya paraya çevrilmesi halinde çeşitli ödemeler - iadeler fişi düzenlenerek ilgili hesaplara kaydedilir.
İl özel idaresine çeşitli nedenlerle intikal eden ve özel idare malı olan menkul kıymetlerden tarihi ve bedii değeri olanların müzelere verilmesine ve bu menkul kıymetlerin il özel idaresi dışında bir yerde saklanması konusunda karar vermeye il genel meclisi yetkilidir.
Tahvillerin Faiz Kuponları :
Madde 112 - Teminat ve depozito olarak kabul edilen tahvillerin üzerlerinde bulunması gereken vadesi gelmemiş kuponların eksiksiz olması şarttır. Saklanmak üzere teslim edilen tahvillerin kuponları noksan olduğu takdirde, bu noksanlık verilen alındı ve yardımcı defterde belirtilir.
Teminat olarak alınan tahvillerin vadesi gelmiş kuponları teslim eden tarafından istenildiği taktirde istem hakkındaki dilekçenin altına iade edilen kuponların adet ve tutarı ile geri verilen kuponlar yazılarak teslim alana imzalattırılır. Dilekçeler, Saymanlıkça bu iş için açılacak bir dosyada saklanır.
Teminat ve depozito olarak veya saklanmak üzere bırakılan tahvillerin sonradan gelir kaydedilmesi gerektiği taktirde, üzerlerinde bulunan kuponlardan o tarihe kadar vadeleri gelmiş olanlar tahsil edilerek gelir kaydedilir veya ilgilisine ödenmek üzere emanete alınır.
Nominal bedele faiz dahil edilerek ihraç edilmiş olan tahvil ve bonolar teminat olarak alındığında, anaparaya tekabül eden satış değerleri üzerinden kabul edilerek hesaplara alınmakla birlikte, alındı ve yardımcı defter kayıtlarında bunların nominal değerleri de ayrıca gösterilir.
İl özel idaresi malı olarak alınan tahvillerin, teslim tarihinde üzerlerinde bulunması gereken vadesi gelmemiş kuponların tamam olup olmadığı kontrol edilir. Kuponlar noksan olduğu takdirde bu noksanlık verilen alındı ve yardımcı defter kayıtlarında belirtilir.
Menkul Kıymetler Defteri (Örnek: 38) ve Menkul Kıymetler Emanetleri Defteri : (Örnek: 38/A)
Madde 113 - Bu defterlere, çeşitleri Yönetmeliğin 110 uncu maddesinde sayılan menkul kıymetler kaydedilir. İl özel idaresi malı menkul kıymetler için (örnek:38) Menkul Kıymetler Defteri, kişi malı menkul kıymetler içinse (örnek:38/A) Menkul Kıymetler Emanetleri Defteri tutulur. Menkul Kıymetler defterinin borç sayfasına, saymanlığa teslim edilen menkul kıymetler, alacak sayfasına ise bunlardan ilgilisine geri verilen, başka bir yere gönderilen veya paraya çevrilenler sütun başlıklarına göre kaydedilir. Saymanlığa teslim edilen menkul kıymetler defterin borç sayfasına, hesaplara alındığı mali yılın son iki rakamı ile bu rakamlardan sonra gelen ve mali yıl başında birden başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan sıra numarası verilerek kaydedilir. Bu sıra numaraları, değerlerin tamamı hesaplardan çıkarılıncaya kadar kullanılır. Alacak sayfasına ise ilgilisine geri verilen veya paraya çevrilen menkul kıymetler her mali yıl başında birden başlamak üzere verilen sıra numarasına göre kaydedilir.
Defterin giriş ve çıkış kayıtları arasında bağlantı kurmak için borç sayfası sıra numarası, alacak sayfasındaki ilgili sütuna; alacak sayfasındaki sıra numarası ise borç sayfasındaki ilgili sütuna yazılır.
Defterin borç ve alacak sayfaları "Toplam" sütunlarının her ay sonu toplamı alınarak bu ay toplamı bulunur. Bu tutarın altına Ocak ayında önceki yıldan, diğer aylarda ise önceki aydan gelen genel toplam, geçen aylar toplamı olarak yazıldıktan sonra, her iki tutar toplamı genel toplam olarak yazılır.
Mali yıl sonunda, defterlerin borç sayfasındaki kıymetlerden kaydı kapanmamış olanlar yeni mali yıl içinde tutulan defterlere aynı sıra numarası ile aktarılır. Yeni mali yıla devredilen miktarların mali yılın son ayına ait aylık mizan cetvelindeki menkul kıymetler hesabının borç artığına eşit olması gerekir.
İl özel idaresi malı menkul kıymetlerin kayıt işleminin aksine,il özel idaresine teslim edilen kişi malı menkul kıymetler, "Menkul Kıymetler Emanetleri Defteri"nin alacak sayfasına, sahibine iade olunanlar ise borç sayfasına "Menkul Kıymetler Defteri" ile ilgili açıklama esaslarına uygun olarak kaydedilir. Yeni mali yıla devredilen miktarların mali yılın son ayına ait aylık mizan cetvelindeki menkul kıymetler emanetleri hesabının alacak artığına eşit olması gerekir.
ALTINCI BÖLÜM : TEMİNAT MEKTUBU İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Saymanlığa Teminat Olarak Teslim Edilen Teminat Mektuplarının Alınıp Verilmesinde Düzenlenecek Belgeler :
Madde 114 - Saymanlık veznelerine 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, Vergi Kanunları ve diğer mevzuat hükümleri gereğince teminat ve depozito olarak teslim edilen teminat mektupları karşılığında ilgilisine menkul kıymetler alındısı verilir. Veznedarca teslim alınan teminat mektupları; alınış sırasına göre klasörler içinde veznede saklanır. Bu değerler teslim alındığında muhasebe fişi, ilgilisine geri verilmesi veya paraya çevrilmesi halinde çeşitli ödemeler - iadeler fişi düzenlenerek hesaplara kaydedilir. İlgilisine geri verilmesi gerektiğinde, teslim sırasında verilen menkul kıymetler alındısı geri alınarak çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır. Teminat mektubu yazılı olarak talep edilmesi halinde muhatap veya ilgili bankaya posta ile gönderilir ve talep yazısı çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır.
Teminat mektubunun bir kısmının serbest bırakılması gerektiği takdirde, durum Saymanlıkça bir yazı ile ilgili banka şubesine bildirilir ve serbest bırakılan miktar hesaplardan çıkartılır.
Teminat Mektupları Üzerinde Saymanlıkça Yapılacak İnceleme :
Madde 115 - Saymanlığa teslim edilen teminat mektupları, ilgili kanun hükümleri ve getirilen düzenlemeler çerçevesinde incelendikten sonra kabul edilir.
A - 2886 Sayılı Kanun Uyarınca Alınan Teminat Mektupları
Saymanlığa geçici, kesin ve müteahhit avansı karşılığı teminat olarak verilen teminat mektupları 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri doğrultusunda incelendikten sonra kabul edilir.
Yabancı banka ve benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantilerine dayanarak Türkiye'deki bankalarca verilen teminat mektupları "işin kesin kabulü yapılıncaya kadar sürenin muayyen devrelerle herhangi bir bildirime gerek kalmadan uzatılacağı" kaydı konularak otomatik temditli hale getirildiği takdirde teminat olarak kabul edilir.
Yabancı bankalarca, yabancı para cinsinden verilen teminat mektupları alındığı günkü kur üzerinden Türk Lirasına çevrilerek hesaplara kaydedilmekle birlikte, yardımcı defter kayıtlarında ve verilen alındı da yabancı para cinsinden tutarıda gösterilir. Bu tür teminat mektupları iade edilirken, alınışındaki kayıtlı değerleri üzerinden hesaplardan çıkarılır.
Teminat mektupları üzerinde yapılan incelemede şüpheli bir durum ortaya çıktığı takdirde, ilgili bankalarla temas kurularak doğruluğu araştırılır ve gerektiğin - de durum ilgili yer Cumhuriyet Savcılığına bildirilir.
B - Vergi Kanunları Uyarınca Alınan Teminat Mektupları
Vergi Kanunları uyarınca alınan teminat mektuplarının Maliye Bakanlığınca belirlenen şartları taşıyıp taşımadığı araştırılır.
Teminat Mektupları Emanetleri Defteri : (Örnek: 39)
Madde 116 - Bu deftere, çeşitli kanun hükümleri gereğince banka ve benzeri kredi kuruluşlarınca teminat ve depozito olarak verilen teminat mektupları kaydedilir.
Saymanlığa teslim edilen teminat mektupları, defterin alacak sayfasına alındığı mali yılın son iki rakamı ile bu rakamlardan sonra gelen ve mali yıl başında birden başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan sıra numarasına göre kaydedilir. Bu sıra numaraları teminatın tamamı iade edilinceye kadar kullanılır. İlgilisine geri verilen veya paraya çevrilen teminat mektupları mali yıl başında birden başlamak üzere sıra numarası verilmek suretiyle defterin borç sayfasına kaydedilir. Teminat mektuplarının giriş ve çıkış kayıtları arasında bağlantı kurmak için defterin alacak sayfasındaki ilgili sütuna borç sayfası sıra numarası, borç sayfasındaki ilgili sütuna ise alacak sayfası sıra numarası yazılır.
Alacak ve borç sayfaları "Tutarı" sütunlarının her ay sonu toplamı alınarak bu ay toplamı bulunur. Bu tutarın altına; Ocak ayında önceki yıldan, diğer aylarda ise önceki aydan gelen toplam geçen aylar toplamı olarak yazıldıktan sonra her iki tutar toplamı genel toplam olarak yazılır.
Mali yıl sonunda, defterde kaydı kapanmamış olan teminat mektupları tutarı aynı sıra numarası ile yeni mali yıl için tutulan deftere aktarılır. Bu tutarın mali yılın son ayına ait aylık mizan cetvelindeki teminat mektupları emanetleri hesabının alacak artığına eşit olması gerekir.
YEDİNCİ BÖLÜM : BÜTÇE İÇİ AVANS VE KREDİ İŞLEMLERİ İLE DEFTER KAYITLARI
Bütçe İçi Avans ve Kredi Çeşitleri :
Madde 117 - Saymanlıkça bütçeden verilecek avans ve açılacak kredilerin çeşitleri aşağıda sayılmıştır.
1 - 1050 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin (A) bendinin (a) alt bendi gereğince ita amiri mutemetlerine verilen avanslar,
2 - Yabancı konuk ve heyetlerin ağırlanması için görevlendirilecek mihmandarlara verilen avanslar,
3 - 6245 sayılı Harcırah Kanunu gereğince memur ve hizmetlilere geçici ve sürekli görev yolluğu olarak verilen avanslar,
4 - 1050 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin (A) bendinin (b) alt bendi gereğince avans sınırlarını aşan giderler için ita amiri mutemetleri adına açılan krediler,
5 - 1050 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin (A) bendinin (c) alt bendi gereğince yabancı ülkelerde yapılacak satınalmalar için görevlendirilen mutemetler adına mahalli bankalar nezdinde açtırılan krediler,
6 - 1050 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin (A) bendinin (d) alt bendi gereğince yabancı ülkelerden yapılacak satınalmalar için milli bankalar nezdinde akreditif karşılığı açtırılan krediler,
Yukarıda sayılan bütçe içi avans ve kredilerden; 1 - 5 inci bentlerde belirtilenler bütçe içi avans ve krediler hesabına, 6 ncı bentdeki krediler akreditifler hesabına kaydedilerek izlenir.
İta Amiri Mutemetlerinin Görevlendirilmesi ve Verilecek Avanslar :
Madde 118 - İta amiri mutemedi görevlendirilmesi ve bu mutemetlere verilen avansların harcama ve mahsubuna ilişkin işlemler aşağıda açıklanmıştır.
A - İta Amiri Mutemedi Görevlendirilmesinde Uyulacak Esaslar
İl özel idaresi bütçesindeki alt programlar bir birim sayılarak her alt program için bir mutemet görevlendirilir.
İta amirleri, ilk görevlendirme veya değişiklik halinde mutemetlerin adı - soyadı ve memuriyet ünvanlarını bir yazı ile saymanlığa bildirirler. Saymanlık bu yazıları bir dosyada saklar.
B - Avansın Verilmesi ve Harcanması
İta amiri mutemetlerine avans verilebilmesi için Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği uyarınca avans ve kredi senedi düzenlenmesi gerekir.
Bir programın herhangi bir harcama kaleminden verilmiş olan avansın mahsubu yapılmadan, belirlenen limiti aşmasa bile aynı harcama kaleminden yeniden avans verilemez. Ancak, başka bir harcama kaleminden istenilen avans, mutemede tanınan limiti aşmadığı takdirde verilebilir.
Bir iş için verilen avans yalnız o işe harcanır. Avans alınmadan harcama yapılamaz. Avansın verildiği tarihten önce yapılan harcamalara ait belgeler Saymanlıkça kabul edilmez.
C - Avansların Mahsubu
Her mutemet aldığı avanstan harcadığı tutarlara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri avansın verildiği tarihten itibaren en çok bir ay içinde saymanlığa vermek ve artan parayı iade etmekle yükümlüdür. Mutemet işin tamamlanmasından sonra bir aylık sürenin bitimini beklemeksizin avans artığını iade etmek ve hesabını kapatmak zorundadır.
Mali yılın sonunda bir aylık sürenin dolması beklenilmeksizin mutemet, henüz mahsubunu yaptırmadığı harcamalara ait belgeleri vermek ve artan parayı saymanlığa yatırmakla yükümlüdür. Yatırmadığı takdirde, avans artığı mutemet adına kişi borçları hesabına alınarak, durum mutemedin bağlı olduğu daireye bildirilir ve bu mutemede bir daha avans verilmez ve adına kredi açılmaz.
Mali yılın son günlerinde mutemetlerce verilen belgelerin incelenmesi yıl sonuna kadar bitirilemediği takdirde, avans artığı mahsup döneminde kapatılmak üzere ertesi yıla devredilir. Malın teslim alındığı veya hizmetin gördürüldüğü, ancak belgelerin mahsup döneminde verileceği, dairesince mali yılın sonuna kadar saymanlığa bildirilen mutemet avansları içinde aynı şekilde işlem yapılır. Mahsup döneminde kapatılmayan avans tutarları, dönem sonunda kişi borçları hesabına alınır.
Mahsup döneminde verilen harcama belgelerinin, avansın verildiği tarih ile en geç ait olduğu bütçe yılının son günü arasındaki bir tarihi taşıması gerekir.
Aldıkları avansları yukarıda açıklandığı şekilde mahsup etmeyen ita amiri mutemetleri hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümleri uyarınca işlem yapılır.
Yolluk Avansları :
Madde 119 - 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 59 uncu maddesi hükmü uyarınca verilecek sürekli ve geçici görev yolluğu avanslarının ödenmesi ve mahsubu ile ilgili hususlar aşağıda belirtilmiştir.
A - Sürekli Görev Yolluğu Avansları
Harcırah Kanununda sürekli görev yolluğu alabileceği belirtilenlere, harcırah miktarının önceden tesbiti mümkün olmayan hallerde, tahmini yolluk miktarı avans olarak verilir. Kendisine sürekli görev yolluğu avansı verilen kişi, gideceği yere varış tarihinden itibaren bir ay içinde usulüne göre hazırlayacağı bildirimi dairesine verir. Bildirimde gösterilen miktarın verilen avanstan fazla veya noksan olması halinde Harcırah Kanunu'nun 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
Süresinde mahsup belgeleri gelmediği takdirde, bildirimin alınarak gönderil - mesini sağlamak için durum dairesine bildirilir. Bildirim vermeyen memur hakkında aynı Kanunun 59 uncu maddesinin yedinci fıkrası uyarınca işlem yapılır. Sürekli görev yolluğu avanslarında memur ve ailesi atandığı memuriyet mahalline gitmişse, varışları tarihinden itibaren bir ay sonunda; memur gitmemiş, ailesini götürmemiş veya getirmemişse avansın verildiği tarihten başlamak üzere genel hükümlere göre faiz tahakkuk ettirilir. Varış tarihi olarak memur veya hizmetlinin yeni görevine fiilen başladığı tarih esas alınır.
Sonradan verilen emirle sürekli görev yolluğuna esas olan tayinden vazgeçildiği için paranın geri alınması gerektiği taktirde, faizin başlangıcı iptal emrinin ilgiliye tebliğ edildiği tarihi izleyen onbeşinci gün sonunda, bu gün tatile rastlarsa tatili izleyen günden başlar.
B - Geçici Görev Yolluğu Avansları
6245 sayılı Harcırah kanunu hükümlerine göre, memuriyet mahalleri dışında bir yere geçici görev, kurs, tedavi, sınav gibi amaçlarla gönderilenlere verilen avansların asıl memuriyet mahalline dönüşten itibaren bir ay içerisinde bildirimin dairesin - ce saymanlığa verilerek mahsup işleminin yaptırılması ve varsa artan paranın iade edilmesi gerekir. Süresi içerisinde mahsup belgelerini vermeyen, artan parayı iade etmeyen veya mahsup belgelerini verdiği halde artan parayı iade etmeyenler hakkında 6245 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi uyarınca işlem yapılır. Geçici görev yolluğu avansı alanların süresi içerisinde mahsup belgelerini vermemesi veya artan parayı iade etmemesi halinde, asıl memuriyet mahalline dönüşlerinden itibaren bir ay sonrasından başlamak üzere genel hükümlere göre faiz tahakkuk ettirilir.
Bir kişiye, almış olduğu avansı mahsup etmeden başka bir görevlendirme nedeniyle yeniden avans verildiği takdirde, bir aylık mahsup süresi her görev için asıl memuriyet mahalline dönüş tarihi esas alınarak ayrı ayrı hesaplanır. Avans ödendikten sonra geçici görevlendirmeden vazgeçildiği için paranın geri alınması gerektiği takdirde aranacak faizin başlangıcı vazgeçme emrinin ilgiliye tebliğ edildiği tarihi izleyen onbeşinci gün sonunda, bu gün tatile rastlarsa, tatili izleyen günden başlar.
Kredi İşlemleri :
Madde 120 - İta amiri mutemetleri için tespit olunan avans miktarlarını aşan giderleri gerektiren hallerde, yeterli ödeneği bulunmak şartıyla dairesinin göstereceği lüzum ve ita amirinin izni üzerine ita amiri mutemetleri adına saymanlık veya herhangi bir banka nezdinde kredi açtırılır.
Kredi açılması gerektiği takdirde; yapılacak hizmetin niteliği, açılması istenilen kredinin tutarı, tertibi ve ayrıntı kodu, saymanlık veya hangi banka nezdinde ve kimin adına açılacağı valiliğe bir yazı ile bildirilir. Bu yazıda açılması istenilen kredi tutarının bütçedeki ödenek içinde olduğu belirtilir.
Açılacak krediler için dairesince düzenlenecek avans ve kredi senedine valinin iznini gösteren yazının aslı ya da tasdikli bir suretiyle mutemedin tatbik imzasını gösterir dairesince onaylı iki adet imza sirküleri bağlanarak saymanlığa verilir. Saymanlıkça krediyle yapılacak işin niteliğine, toplu veya ayrıntılı oluşuna göre mutemede imza karşılığında yeteri kadar kredi ödeme emri (Örnek: 23) verilir. Verilen kredi ödeme emrinin yaprak sayısı ile numaraları, nezdinde kredi açılan bankaya bildirilir ve mutemedin imza sirkülerinden biri gönderilir.
Her cildi on yapraklı ve her yaprağı üç parça olan kredi ödeme emirleri, mal alındıkca veya hizmet gördürüldükce mutemetlerce düzenlenir. Birinci parçası, parasını almak üzere alacaklısına verilir. İkinci parçası tahakkuk belgelerine bağlanır, Dip koçanı olan üçüncü parçası ise sonradan mahsup belgeleri ile birlikte saymanlı - ğa verilir.
Adına kredi açılan mutemet, krediden kendi adına kredi ödeme emri düzenleyip para alamaz. Bu husus Saymanlıkça, nezdinde kredi açılan bankaya bir yazı ile bildirilir.
Devlet Malzeme Ofisinden veya Maliye Bakanlığınca belirlenmiş diğer kamu kuruluşlarından yapılacak satınalmalar için açılacak kredilerde; para, gönderme emri ile doğrudan ilgili kuruluşun hesabına aktarılacağından kredi ödeme emri kullanılmaz. Açılan kredi tutarından harcanmayan kısmının saymanlık hesabına aktarılması mal veya hizmet satın alınan ilgili kuruluştan yazı ile istenir.
Kredinin Açılma Şekilleri :
Madde 121 - Kredinin açılması şekline göre yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır.
A - Saymanlık Nezdinde Açılacak Krediler
Avans ve kredi senediyle diğer belgeler saymanlığa geldiğinde kredi tutarı, bütçe içi avans ve krediler hesabına borç, emanetler hesabına alacak kaydedilir. Mutemet tarafından düzenlenerek alacaklılara verilmiş olan kredi ödeme emri saymanlığa verildiğinde tutarı, emanetler hesabına borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilerek kredi ödeme emri, çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır.
B - Saymanlık Hesabının Bulunduğu Banka Nezdinde Açılacak Krediler
Avans ve kredi senedi ve diğer belgeler saymanlığa geldiğinde, bir gönderme emriyle kredi tutarının mutemet adına açılacak bir hesaba aktarılması saymanlık hesabının bulunduğu bankaya bildirilir ve mutemedin imza sirkülerinin bir örneği gönderilir. Gönderme emri tutarı bütçe içi avans ve krediler hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir. O günün akşamı bankadan günlük vaziyet cetveli ile birlikte gönderme emrinin ikinci nüshası saymanlığa geldiğinde, tutarı ödenecek çekler hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir. Açılan kredi tutarının harcanmayan kısmı mutemetce düzenlenen kredi ödeme emri ile sayman - lığın bankadaki hesabına aktarılır.
C - Saymanlık Hesabının Bulunduğu Yerdeki Bankalardan Herhangi Biri Nezdinde Açılacak Krediler
Avans ve kredi senedi ve diğer belgeler saymanlığa geldiğinde, saymanlık hesabının bulunduğu bankaya gönderme emri düzenlenir. Düzenlenen gönderme emrinde; kredi tutarı, mutemedin kimliği ve dairesi ile nezdinde kredi açtırılacak banka şubesi belirtilir. Ayrıca, nezdinde kredi açılan bankaya durum bir yazı ile bildirilir ve mutemedin imza sirkülerinin bir örneği gönderilir. Gönderme emri tutarı bütçe içi avans ve krediler hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir. O günün akşamı paranın saymanlık hesabının bulunduğu bankadan, nezdinde kredi açılan bankaya aktarıldığını gösteren günlük vaziyet cetveli ve gönderme emrinin ikinci nüshası saymanlığa geldiğinde, tutarı, ödenecek çekler hesabına borç, banka hesabına alacak yazılır. Açılan kredi tutarının harcanmayan kısmı mutemetce düzenlenen kredi ödeme emriyle saymanlığın banka hesabına aktarılır.
D - Saymanlık Hesabının Bulunduğu Yerden Başka Bir Yerdeki Herhangi Bir Banka Nezdinde Açılacak Krediler
Bu şekilde açılacak krediler için yukarıda (C) bendinde açıklandığı şekilde işlem yapılır.
E - Yabancı Memleketlerde Bulunan Bankalar Nezdinde Açılacak Krediler
Yabancı memleketlerde bulunan herhangi bir banka nezdinde kredi açılması gerektiği takdirde, kambiyo mevzuatı bakımından gerekli izin ve döviz tahsisi alın - dıktan sonra, alınan kredi izin yazısı ve ekleri düzenlenecek avans ve kredi senedi ile lüzum onayı bir yazı ekinde saymanlık hesabının bulunduğu bankaya verilir. Düzenlenen gönderme emri tutarı Saymanlıkça bütçe içi avans ve krediler hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir. Bankadan, paranın nezdinde kredi açılacak yabancı bankaya aktarıldığına ilişkin günlük vaziyet cetveli ve gönderme emrinin ikinci nüshası saymanlığa geldiğinde; tutarı ödenecek çekler hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
Dairesince tahakkuka bağlanan kredinin mahsubuna ilişkin belgeler saymanlığa geldiğinde tutarı, bütçe giderleri hesabına borç, bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak kaydedilerek kredinin mahsubu sağlanır. Açılan kredi tutarının harcanmayan kısmı mutemetce düzenlenen kredi ödeme emri ile saymanlık hesabının bulunduğu bankadaki hesaba gönderilir.
F - Akreditif Karşılığı Milli Bankalar Nezdinde Açılacak Krediler
Yabancı ülkelerden yapılacak satınalmalar için akreditif karşılığı kredi açılmasına ilişkin valilikten izin onayı alındıktan, avans ve kredi senedi düzenlendikten sonra, Saymanlıkça saymanlık hesabının bulunduğu banka adına düzenlenen gönderme emri tutarı, akreditifler hesabına borç, ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilir. Akreditif karşılığı kredi tutarının ilgili bankaya aktarıldığına ilişkin günlük vaziyet cetveli ve gönderme emrinin ikinci nüshası saymanlığa geldiğinde; gönderme emri tutarı ödenecek çekler hesabına borç, banka hesabına alacak kaydedilir.
Dairesince tahakkuka bağlanan kredinin mahsubuna ilişkin belgeler saymanlığa gönderildiğinde, tutarı bütçe giderleri hesabına borç, akreditifler hesabına alacak kaydedilerek mahsubu sağlanır.
Açılmış akreditiflere ilişkin kredi artıkları ertesi yıla devredilmekle birlikte ödenekleri de ertesi yıl bütçesine aktarılır. Ancak, aktarılan ödeneğin akreditif karşı - lığı krediye ait olduğu belirtilir.
Kredinin Mahsubu :
Madde 122 - Adına kredi açılan mutemet veya daire, harcanan paralara ait mahsup belgelerini bağlı bulunduğu gider tahakkuk birimine teslim eder. Dairesince tahakkuk işlemleri tamamlanarak mahsup belgeleri verile emri ekinde saymanlığa verilir. Saymanlıkça tutarı bütçe giderleri hesabına borç, ilgili avans ve kredi hesabına alacak kaydedilerek kredinin mahsubu sağlanır.
Her mutemet, adına açılan krediden harcadığı tutarlara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri kredinin açıldığı tarihten itibaren en çok üç ay içinde saymanlığa vermekle yükümlüdür. Mutemet, işin tamamlanmasından sonra üç aylık sürenin bitimini beklemeksizin kredi artığını, düzenleyeceği kredi ödeme emri ile saymanlığın banka hesabına aktarmak zorundadır. Genel kredi izni verilmiş kamu kuruluşlarından yapılacak alımlar için açılan kredilerin harcanmayan kısmının saymanlık hesabına aktarılması, dairesince mal veya hizmetin alındığı ilgili kuruluşa bildirilir.
Açılan krediler üç ay içerisinde mahsup edilmediği taktirde, Saymanlıkça durum ilgili daireye bildirilerek, harcanan paralara ait belgeler ve artan para geri istenir.
Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler :
Madde 123 - Mali yıl içerisinde bütçe içi avans ve krediler hesabına borç yazılarak verilen avans veya açılan kredilerden, harcandığı halde belgeleri sayman - lığa verilemeyen veya belgeleri saymanlığa verildiği halde mali yıl sonuna kadar Saymanlıkça incelenememesi nedeniyle mahsubu yapılamayan avans ve kredi tutarları, yeni mali yılın açılış kaydına ilişkin muhasebe fişi ile mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına borç kaydedilerek mahsup dönemine aktarılır.
Mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve kredi tutarları için saklı tutulan aynı miktardaki ödenek de söz konusu muhasebe fişi ile mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilir.
Mahsup dönemine aktarılan avans ve kredilere ilişkin harcama belgeleri, mahsup dönemi içinde saymanlığa verildiğinde geçen yıl bütçe mahsupları hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan bütçe içi avans ve krediler hesabına alacak; aynı zamanda mahsup dönemine aktarılan ödeme emirleri hesabına borç, mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödeme emirleri hesabına alacak kaydedilerek mahsubu sağlanır.
Mahsuba ilişkin harcama belgelerinin, avans veya kredinin verildiği veya açıldığı tarih ile en geç ait olduğu bütçe yılının son günü (son gün dahil) arasındaki bir tarihi taşıması gerekir.
Bir Mutemet Üzerinde Bulunan Avans veya Kredinin Başka Bir Mutemede Devri :
Madde 124 - Bir mutemede verilen avansın veya adına açılan kredinin, herhangi bir nedenle başka bir mutemede devrine ita amirince gerek görüldüğü takdirde, dairesince yeniden bir avans ve kredi senedi düzenlenerek saymanlığa gönderilir. Devredilen tutar kredi ise yeni mutemedin iki nüsha imza sirküleride gönderilir. Avans ve kredi senedinde aktarmanın yapılacağı açıkca belirtilir. Devir tarihine kadar yapılmış olan harcamalar, eski mutemetce mahsup edildikten sonra kalan avans veya kredi artığı, Saymanlıkça bütçe içi avans ve krediler hesabına hem borç, hem de alacak kaydedilerek eski mutemedin hesabı kapatılır, yeni mutemet borçlandırılır. Saymanlık veya herhangi bir banka nezdinde açılmış kredilerin devrinde, durum yeni mute edin imza sirküleri gönderilmek suretiyle saymanlık veya bankaya bildirilerek kredi artığı yeni mutemet adına aktarılır.
Devredilen avans veya kredinin mahsup süresinin başlangıcı, avans veya kredinin eski mutemede verildiği veya açıldığı tarihtir.
Avans ve Krediler Defteri : (Örnek: 40)
Madde 125 - Bu defter, bütçe içi avans ve krediler hesabı, akreditifler hesabı, bütçe dışı avans ve krediler hesabı ve müteahhit avansları hesabı için kullanılır. İşi çok olan saymanlıklarca her hesap için ayrı bir defter düzenlenebileceği gibi gerektiğinde hesaplar itibariyle kısımlara ayrılmak suretiyle tek bir defter kullanılabilir. Hesaplara ait defter veya kısımlar daireler itibariyle bölümlere ayrılır.
Bütçe içi avans ve krediler hesabı için düzenlenen defterde, her daire için "ita amiri mutemedi avans ve kredileri" ve "Yolluk avansları" kısımları açılır.
Mahsup dönemine aktarılan avans ve kredi artıkları, mahsup dönemi sonuna kadar eski yıl defterinden izlenir.
Defterin borç sayfasına verilen avans veya açılan kredi tutarları, alacak sayfasına ise avans veya kredilerden mahsup olunan ve nakden geri alınan tutarlar, sütun başlıklarına göre kaydedilir. Süresi içerisinde mahsup edilmemesi nedeniyle kişi borçları hesabına aktarılan tutarlar, defterin alacak sayfası "Mahsup olunan" sütununa kaydedilir ve kişi borçları hesabına aktarıldığı belirtilir.
Ay sonlarında her hesabın daireler itibariyle borç ve alacak toplamlarının, ilgili hesabın aylık mizan cetvelindeki borç ve alacak toplamlarına eşit olması gerekir.
Defterin her hesaba ve her daireye ait kısmının borç ve alacak sayfalarına kaydedilen tutarların toplamı mali yıl sonuna kadar devam ettirilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM : BÜTÇE DIŞI AVANS VE KREDİ İŞLEMLERİ İLE DEFTER KAYITLARI
Bütçe Dışı Avans ve Kredi Çeşitleri :
Madde 126 - Saymanlıkça bütçe dışı olarak verilecek avans ve açılacak kredi çeşitleri aşağıda gösterilmiştir.
a) 1050 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin (B) bendi ve diğer mevzuat hükümleri gereğince müteahhitlere teminat karşılığı verilen avanslar,
b) Özel kanunlarında belirtilen hükümlere göre verilen avans ve açılan krediler,
Gerek müteahhitlere verilen, gerekse özel kanunlarındaki hükümlere daya - nılarak verilen diğer avanslar bütçe dışı avans olmakla birlikte, bunlardan müteahhitlere verilen avanslar, müteahhit avansları hesabında, diğerleri ise bütçe dışı avans ve krediler hesabında izlenir.
Müteahhitlere Verilecek Avanslar :
Madde 127 - Müteahhitlere, yılı için geçerli sözleşmeler ile 1050 sayılı Kanunun 50 ve 51 inci maddeleri uyarınca gelecek yıl ya da yıllara geçerli sözleşmeler için aynı Kanunun 83 üncü maddesinin (B) bendi gereğince sözleşmelerinde hüküm bulunması şartı ile taahhüt tutarının üçte birine kadar meclisçe kararlaştırılan oranlarda, hizmet yerine getirildikce mahsubu yapılmak üzere ve teminat karşılığı bütçe dışı avans verilebilir. Özel kanunlarındaki hükümler uyarınca müteahhitlere verilecek avanslar hakkında., özel mevzuatındaki düzenlemelere göre işlem yapılır.
Avans teminatı olarak teminat mektubu, Devlet tahvilleri, hazine bonoları ve hazine kefaletine haiz tahviller kabul edilir. Bu avanslar sözleşmelerindeki hükümlere göre mahsup edilir.
Avans konusu sözleşme iptal edildiği takdirde; müteahhide verilen avans tutarı kişi borçları hesabına alınarak müteahhit avansları hesabı kapatılır. Avans teminatı paraya çevrilerek müteahhidin kişi borçları hesabına alınan borcu kapatıldıktan sonra artan bir miktar varsa, iade edilmek üzere emanetler hesabına kaydedilir. Paraya çevrilmiş olan avans teminatı değerler ise hesaplardan çıkartılır.
Emanetler Hesabında Kayıtlı Bulunan Paralardan Verilecek Avanslar :
Madde 128 - İlgililerce, saymanlığa yatırılarak emanetler hesabına alınan tutarlardan, aşağıda belirtilen işlemler dolayısıyla görevlilere bütçe dışı avans verilebilir.
a) 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 70 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca ifraz, taksim, yüzölçümü gibi işler için harice giden memurların yollukları,
b) 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun' un 17 nci maddesi gereğince, soruşturma ve infaz işlemlerinde görevlendirilecek memurların yevmiye ve taşıt giderleri
c) 442 sayılı Köy Kanunu'nun 5 inci maddesi gereğince köy sınırlarının tesbiti için görevlendirileceklerin yollukları,
d) Diğer mevzuat hükümleri gereğince görevlendirilecek memurların yolluk ve diğer giderleri,
İlgili dairelerce görevlendirilen memurların kimliği, emanete alınan paraya ait vezne alındısı veya banka makbuzunun tarihi, numarası ve bütçe dışı avans olarak ödenmesi istenilen paranın tutarı, bir yazı ile saymanlığa bildirilir. Saymanlıkça yazı, çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanarak bütçe dışı avans ve krediler hesabına borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydıyla görevlendirilen memur veya mutemedine ödenir. Bu şekilde ödenen bütçe dışı avanslar, avans ve krediler defterinde açılacak ayrı bir bölüme kaydedilir.
Görev yapıldıktan sonra, avansın mahsubunu sağlamak üzere görevli memurlarca düzenlenip, yetkililer tarafından onanmış bulunan geçici görev yolluğu bildirimi ve paranın tahsilinde verilen vezne alındısı veya banka makbuzu saymanlığa gönderilir. Saymanlıkça alınan mahsup belgeleri incelenip uygun oldukları anlaşılanlar çeşitli ödemeler - iadeler fişi ile emanetler hesabına borç, bütçe dışı avans ve krediler hesabına alacak kaydedilerek avans mahsup edilir.
Hizmet yapıldıktan sonra bir ay içinde mahsup belgelerini vermeyenler hakkında Harcırah Kanunu'nun 59 uncu maddesi hükmü uygulanır.
DOKUZUNCU BÖLÜM : BÜTÇE GİDERLERİ, ÖDEME EMİRLERİ, KADRO, TAAHHÜT VE MAHSUP DÖNEMİ İŞLEMLERİ İLE DEFTER KAYITLARI
Bütçe Giderleri :
Madde 129 - İl özel idaresi bütçesindeki tertibine uygun olarak bütçeye gider kaydıyla ödenecek veya gönderilecek paralar ile yapılacak mahsuplar için tahakkuk müzekkeresi ve verile emri (nakit) (Örnek:13), tahakkuk müzekkeresi ve verile emri (mahsup) (Örnek:14)'e Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği'nde belirtilen belgeler bağlanır.
Tahakkuk ve ödeme belgeleri 1050 sayılı Kanun ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre incelenir.
Ödeme emri olmadan bütçeye gider kaydıyla herhangi bir ödeme yapılmaz. Ancak, özel kanunları gereği yada valilikçe verilen geçici yazılı emir üzerine ödeme emri aranmaksızın ödeme yada mahsup yapılır.
Mahkeme ilamına dayanan ödemelerde, ödemeden önce ödenecek para için takibat olup olmadığı araştırılır. İcra takibi varsa para icraya ödenir, yoksa birimince tahakkuk evrakı üzerinde icra takibinin olmadığı onaylanır.
Ödeme Emri : (Örnek :42)
Madde 130 - Bütçe ödeneklerinin merkez saymanlığına ve ilçe sayman mutemetliklerine dağıtımı, ödeme emri ile yapılır.Ödeme emri bütçe servisince üç nüsha olarak düzenlenir.Ödeme emirleri, il özel idare müdürü ve vali tarafından imza edildikten sonra üçüncü nüshası alıkonularak bir ve ikinci nüshaları merkez saymanlığına veya ilçe sayman mutemetliğine gönderilir.
Ödeme emirlerini düzenliyen bütçe servisince "bir genel" ve bir de verilen merkez saymanlığı veya gönderilen ilçe sayman mutemetliklerine ait olmak üzere "özel sıra numarası" verilir. Alınan veya gelen ödeme emirleri üzerindeki özel sıra numaralarının sıra takip etmesi gereklidir.
Ödeme emirlerinin ödeneklerin kaydına mahsus tablosu dikey üç kısma, birinci kısım ise program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kalemi kodlarının yazılması için beş dikey sütuna ayrılmıştır. Her ödeneğe ait kod numaraları bu sütunlara ayrı ayrı yazılır. Program, alt program, ödenek türü ve faaliyet - proje belirtilmek şartıyla birden fazla harcama kalemini ilgilendiren ödenekler aynı ödeme emri ile gönderilebilir.
İlçelere mali yıl başlarında veya yıl sonlarında ya da ivedi hallerde telgrafla da ödeme yetkisi verilebilir. Ancak, verilen yetki geçici olup bu yetkiye dayanılarak ödeme yada mahsup yapılmakla beraber, ödeme emrinin sonradan gönderilmesi ve sayman mutemetliklerininde bunu araması gerekir.
Alınan Ödeme Emirlerinde:
a - Gönderilen sayman mutemetliğinin ad ve kodunun doğru olup olmadığı,
b - İmzaların tamam olup olmadığı,
c - Rakam ve yazı ile yazılan miktarların birbirine uygun olup olmadığı,
d - Gösterilen program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kaleminin ödeneğin çeşidine uygun bulunup bulunmadığı,
e - Özel sıra numarasını izleyip izlemediği, hususları, sayman mutemetlerince incelenir.
Saptanan noksanlıklar il özel idaresi bütçe servisi ile temas kurularak giderilir.
Alınan, ödeme emirleri merkez saymanlığınca ve ilçe sayman mutemetlerince "bütçe giderleri ve ödeme emirleri defteri" ne kaydedilir ve alınan ödeme emirlerinin ikinci nüshaları özel numara sırası ile ayrı bir dosyada saklanır. Birinci nüshaları, ödenek kaydı için düzenlenen muhasebe fişine bağlanır.
Mali yıl sonunda tenkisler yapıldıktan sonra saymanlığa gelen ödeme emirleri hiç bir kayda tabi tutulmaksızın bir yazı ekinde geri gönderilir.
Tenkis Belgesi : (Örnek:43)
Madde 131 - Bir mali yıl içinde alınan ödeneklerden bir miktarının yılı içinde tenkisi istenildiği takdirde, merkez saymanlığınca veya sayman mutemetliklerince tenkis belgesi düzenlenerek il özel idaresi bütçe servisine gönderilir.Ödeneğin tamamının yada bir kısmının tenkis edilmesi il özel idaresi müdürü tarafından yazı ile istenir.
Üç nüsha olarak düzenlenen tenkis belgesine belgeyi düzenleyen sayman veya sayman mutemetliğinin adı, kodu ve mali yıl başında birden başlamak üzere verilen sıra numarası ile bütçe yılı yazıldıktan sonra, tenkis edilen ödeneğin kodu ve miktarı ilgili sütunlara ayrı ayrı kaydedilir.Tenkis edilen ödeneklerin toplamı alınarak belgenin altındaki özel sütuna yazı ile yazılır.
Program, alt program, ödenek türü ve faaliyet - proje belirtilmek şartıyla birden fazla harcama kalemini ilgilendiren ödeneklerin tenkisi aynı tenkis belgesi ile yapılabilir.
Tenkis belgesinin birinci nüshası bir yazıya bağlanarak il özel idaresi bütçe servisine verilir veya gönderilir. İkinci nüshası, muhasebe fişinin birinci nüshasına bağlanır ve üçüncü nüshası ise özel sıra numarasına göre bir dosyada saklanır.
Tenkis edilen ödenek miktarı aynı zamanda bütçe giderleri ve ödeme emirleri defterinin ilgili bölümündeki ait olduğu tertipten düşülür.
Yıl sonunda, mali yılın son ayına ait bütün ödeme ve mahsuplar işlendikten sonra bütçe giderleri ve ödeme emirleri defteri incelenerek, yılı içinde alınan ödeneklerden kullanılmayarak arta kalan miktarlar saymanlık ve sayman mutemetliklerince doğrudan tenkis edilir. Ancak, yılı içinde verilmiş olup mali yıl sonuna kadar mahsubu yapılamaması nedeniyle mahsup dönemine aktarılması gereken bütçe içi avans ve kredilerin karşılığı ödenekler alıkonularak ertesi yıla aktarılır. Mahsup dönemi sonunda kalan miktarlar da tenkis edilerek tenkis belgesi il özel idaresi bütçe servisine gönderilir.
Merkez saymanlığı ve ilçe sayman mutemetliklerince Yönetmeliğin 42'nci maddesinin (a, b, c ve d ) bentlerinde sayılan mali yıl sonunda iptal edilmeyip ertesi yıl bütçesine devredilmesi gereken ödenekler için de tenkis belgesi düzenlenir. Ancak, bu tür ödenekler, il özel idaresi bütçe servisi tarafından yıl sonunda iptal edilmeyip ertesi yıl bütçesine devredilir.
Kadro Dağıtımı :
Madde 132 - İl özel idareleri ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi kadrolarına ait; kadro ihdası, kadro iptali ile derece, ünvan ve sınıf değişiklikleri 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname gereğince Bakanlar Kurulu Kararıyla yapıldığından kararnameyle verilen kadrolara ait kadro dağıtım cetveli saymanlığa gönderilir.
Bu cetvelde (Örnek: 28) birimin adı, memurun adı ve soyadı, onay tarihi, onaylayan makam gibi bilgiler ile tahsis edilen kadroların sınıfı, ünvanı ve derecesi, dağıtılan kadronun gösterge ve ek göstergesi ile ilgili bilgiler yazılıdır.
Kadro - Aylık Kartı : (Örnek: 30)
Madde 133 - Memurların özlük durumlarıyla kendilerine ödenen aylık ve diğer özlük haklarına ilişkin bilgilerin kaydedildiği bu kartlar daireler itibariyle dosyalanır. Birimler itibariyle birden başlamak üzere her memura bir kart sıra numarası verilir. Kart sıra numarası aynı zamanda aylık bordrolarda o memurun sıra numarasını oluşturur.
Mali yılın ilk ayında memurun aylık ve diğer özlük haklarının tahakkuku ve bunlardan yapılacak kesintiler hesaplanarak ilgili sütunlara ayrı ayrı işlenir. Memurun durumunda her hangi bir değişiklik olmadığı takdirde, bundan sonraki aylarda, ilgili ay adının üzeri incelemeyi yapan memur tarafından paraf edilir.
Dairelerden gelen bordrolar her memur için tutulan kadro ve aylık kartındaki bilgilerle kontrol edilir.
Ayrılan memurlara ait kadro ve aylık kartları ayrı dosyalarda saklanır.
Kadro Defteri : (Örnek: 41)
Madde 134 - Bu deftere Bakanlar Kurulu Kararıyla verilen kadrolar ile bunlardan yapılan iptaller topluca kaydedilir.
Gelen kadrolar önce bu deftere, sonra ayrıntılı olarak kadro ve aylık kartına, yapılan iptaller ise önce kadro ve aylık kartına, sonra bu deftere işlenir.
İşçi Kadroları :
Madde 135 - İl özel idaresi ve il özel idaresine bağlı birlik, müessese ve işletmelerinin atölye, şantiye ve benzeri işçi istihdamını zorunlu kılan hizmet birimleri için 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 11 inci maddesinin (c) fıkrası gereğince Devlet Personel Başkanlığının görüşüne dayalı İçişleri Bakanlığınca vize edilmiş sürekli işçi kadro dağıtım cetveli (Örnek: 29) saymanlığa geldiğinde daireler itibariyle açılacak dosyada saklanır. Vizeli cetveller olmaksızın sürekli işçi çalıştırılamaz ve ödeme yapılamaz.
Taahhütler :
Madde 136 - 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre girişilen taahhütler nedeniyle, özel idarenin ve dolayısıyla saymanlığın yılı içinde ödemeyi taahhüt ettiği paraya karşılık o miktar ödeneğin bulunması ve bu ödeneğin başka bir işe kullanılmayarak saklanması gerekir. Girişilen taahhüde ait ödenek, taahhüde bağlandığı yıl bütçe giderleri ve ödeme emirleri defterinin açıklama bölümünde gösterilir.
Özel idare müdürü ,ihale komisyonuna katılmadan önce bütçe giderleri ve ödeme emirleri defterinden ihalesi yapılacak işin yılı içinde gerçekleştirilecek kısmını karşılayacak ödenek bulunup bulunmadığını belirler, yeterli ödenek bulunmadığı takdirde, bu hususun, kararda belirtilmesini ister.
Taahhüt Dosyaları :
Madde 137 - 1050 sayılı Muhasebe - i Umumiye Kanunu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 832 sayılı Sayıştay Kanunu ve yılları bütçe kararnamesi hükümlerine göre ihale ve tescil işlemleri tamamlanarak satınalma, yapma, kurma, onarma, taşıma ve benzeri giderler için bu işleri taahhüt eden kimselerle, ilgili daireler arasında yapılan sözleşme, anlaşma ve protokollere ait hazırlanan ihale dosyasının bir nüshası, düzenlenecek ilk hakedişle veya daha önce saymanlığa verilir. Saymanlıkça bu sözleşme, anlaşma ve protokollere dayanılarak taahhüt tutarı, taahhütler defterine; sözleşme, anlaşma ve protokoller gereği yapılacak ödemeler ise dosyası ile karşılaştırma yapılarak sözleşme hükümlerine uygunluğu tespit edildikten sonra, bütçe giderleri ve ödeme emirleri defteri ile taahhütler defterine kaydedilir.
Saymanlığa gelen sözleşme, anlaşma ve protokoller ile ihale dosyaları daireler itibariyle ayrı ayrı saklanır. Sözleşme, anlaşma ve protokoller kanuni nedenlerle veya yargı organlarının kararı ile bozulduğu veya değiştirildiği takdirde, bu hususlar tahakkuk daireleri tarafından en geç bir hafta içinde saymanlığa bildirilir. Alınan yazı dosyalarına konulur ve taahhütler defterindeki kayıtlar buna göre düzeltilir.
Taahhütler Defteri : (Örnek: 44/1 - 2)
Madde 138 - Gerek bir mali yıl içinde, gerekse ertesi yıl veya yıllara geçerli olarak yapılan sözleşme, protokol ve anlaşmalara dayanılarak girişilen taahhütler, bunlara yapılan ilaveler, fiyat farkı tutarları ile taahhüdün yerine getirilmesi nedeniyle nakden veya mahsuben yapılan hakediş ödemeleri ve ödemelerden yapılan kesintiler, taahhüt tutarından yapılan eksiltmeler, kısmen veya tamamen bozulan sözleşmelere ilişkin taahhütler ve diğer bilgiler taahhütler defterine kaydedilir.
Defterin birinci yaprağında "Taahhüde ait bilgiler", "Taahhütler", "Alınan teminatlar", "Verilen avanslar ve mahsuplar" ile "Borçlar ve temlikler" başlıklı beş tablo bulunmaktadır.
a) Taahhüde Ait Bilgiler Tablosu: Bu tabloya, taahhüde ait bilgiler yazılır.
b) Taahhütler Tablosu: Bu tablonun ilk sütununa, "Açıklama" başlıklı sütunda yeralan konulara ait belgenin yevmiye tarih ve numarası, "içinde bulunulan yıl taahhüt tutarı" sütununa, o mali yıl için geçerli taahhütler, "gelecek yıl veya yıllara ait taahhütler" başlığı adı altında yer alan sütunlara, ertesi yıl veya yıllara geçerli taahhütlerden her yıl için taahhüt edilen miktarlar sırasıyla kaydedilir. Bu sütunlarda kayıtlı miktarların yatay toplamları alınarak "Toplam" sütununa yazılır.
Defterin birinci yaprağındaki diğer üç tabloya, taahhütle ilgili alınan teminatlar, verilen avanslar ve mahsuplar ile borçlar ve temliklere ait bilgiler sütun başlıklarına göre kaydedilir. Defterin ikinci yaprağına, taahhüdün yerine getirilmesi dolayısıyla nakden veya mahsuben yapılan hakediş ödemeleri ve bu ödemelerden yapılan kesintiler sütun başlıklarına göre kaydedilir.
Taahhütlerden yapılan eksiltmeler ile kısmen veya tamamen bozulan taahhüt tutarları da "Hakediş tutarı" başlıklı sütuna kaydedilerek, taahhüt kaydedilmekle birlikte "Açıklama" bölümünde de durum belirtilir.
Geçen Yıl Bütçe Mahsupları :
Madde 139 - Mali yıl içinde herhangi bir memur ya da mutemede verilen bütçe içi avanslar ile açılan kredilere ait hizmet o yıl sonuna kadar yapıldığı veya mal teslim edildiği halde, herhangi bir nedenle mahsup belgeleri yılı geçtikten sonra verilenler veya mahsup belgeleri yılı içinde verildiği halde Saymanlıkça inceleme işinin sona ermemesi dolayısı ile yılı içinde bütçeden mahsubu yapılamamış olan belgeler tutarı Saymanlıkça, geçen yıl bütçe mahsupları hesabına kaydedilmek suretiyle mahsup dönemi sonuna kadar mahsup edilerek kayıtları bütçe giderleri ve ödeme emirleri defterinde geçen yıla ait program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kalemlerine işlenir.
Mahsubu yapılacak avans veya krediye ait karar, fatura, tesellüm belgesi, senet, alındı ve gerekli diğer belgelerin, avans veya kredinin verildiği veya açıldığı tarih ile en geç ait olduğu bütçe yılının son günü (son gün dahil) arasındaki bir tarihi taşıması gerekir.
Geçen Yıllar Borçları :
Madde 140 - Hizmet yapıldığı veya mal teslim alındığı halde, herhangi bir nedenle bedeli ödenemeyen ve yılı içinde veya sonunda bütçe emanetleri hesabına da alınmayan ve zaman aşımına uğramamış bulunan geçen yıllar borçlarına ait düzenlenen tahakkuk belgeleri dairelerinde alıkonur. Borcun miktarını, program, alt program, ödenek türü, faaliyet - proje ve harcama kalemi ile çeşidini, borç olarak devretmesi nedenini gösterir şekilde yazılacak bir yazı ile gerekli ödeneğin bütçeye konulması istenir. Buna ait ödenek bütçeye konduğu takdirde, bütçe giderleri ve ödenekler defterine kaydedildikten sonra, dairesinden verilecek tahakkuk belgelerine dayanılarak Saymanlıkça bütçeye gider kaydıyla ilgililerine ödenir.
Gider Tertiplerine Ait Kayıt Hata Düzeltmeleri :
Madde 141 - Gider tertiplerine ait hata düzeltmeleri, hesaplarla ilgilendirilmeksizin dört nüsha olarak düzenlenecek gider / gelir düzeltme belgesi (Örnek: 25) ile bütçe giderleri ve ödeme emirleri defteri (Örnek: 45) ve bütçe defteri (Örnek: 46) üzerinde yanlış kaydedilen tertipten düşülmek ve ilgili tertibe eklenmek suretiyle yapılır. Düzeltme belgeleri ilgili aya ait bütçe giderleri ve ödeme emirleri / ödenekler cetveline bağlanır.
Bütçe Giderleri ve Ödeme Emirleri Defteri : (Örnek: 45)
Madde 142 - Bu defter, merkez saymanlığı ile ilçe sayman mutemetliklerinde tutulur.
Bu deftere, merkez saymanlığına verilen ve sayman mutemetliklerine gönde - rilen ödeme emirleri ve bu ödeme emirlerinden yapılan tenkisler ile ödeneği bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bütçeye gider yazılan tutarlar kaydedilir.
Bu defter, bütçede tertibi açılmış faaliyet - projeler itibariyle bölümlere ayrılır. Bölümler, faaliyet ve projelere ait cari , yatırım harcama kalemleri için yeterli sayıda sayfalar ayrılır. Ayrıca defterin sonuna, bütçede tertibi açılmış transfer harcama kalemleri için sayfalar ayrılır.
Defterin sol sayfasında "I - Alınan Ödeme Emirleri ve Yapılan Tenkisler" ve "II Avans ve Ödemeler " olmak üzere iki tablo bulunmaktadır. Sağ sayfası ise "II Avans ve Ödemeler" tablosunun devamı şeklinde düzenlenmiştir.
I - Alınan Ödeme Emirleri ve Yapılan Tenkisler Tablosu: Bu tabloya, merkez saymanlığına verilen ve ilçe sayman mutemetliklerine gönderilen ödeme emirleri ile bunlardan kısmen veya tamamen tenkis edilen tutarlar tertiplerine göre kaydedilir.Ödeme emri bir iş veya kişi için gönderilmiş ise işin veya kişinin adı açıklama bölümüne yazılır. Saymanlık ve sayman mutemetliklerine gönderilen ödeme emirleri "alınan ödeme emirleri" bölümüne, yapılan tenkisler ise "tenkis edilen ödenekler" bölümüne yazılır. Ödeme emirlerinin ve tenkis belgelerinin tarih ve numarası ile muhasebe fişlerinin yevmiye tarih ve numaraları ilgili sütunlara yazılır. Bu iki sütun toplamları, mali yıl başından sonuna kadar devam ettirilir.
Alınan ödeme emirleri sütunları toplamlarının, aylık mizan cetvelindeki ödeme emirleri hesabının alacak toplamına, tenkis edilen ödenekler sütunları top - lamlarının da aynı hesabın borç toplamına eşit olması gerekir.
II - Avans ve Ödemeler Tablosu: Bu tabloda, "yevmiye tarih ve numarası ", "kime verildiği", "verilen avans ve krediler", "mahsup olunan avans ve krediler" sütunları ile "ayrıntı kodları (ödenen veya mahsup olunan)" başlığı altında dokuz adet ayrıntı kodu sütunu ve ayrıntı kodları toplamı sütunu yer almaktadır.
Verilen avans ve krediler: Bütçeden verilen avans ve açılan krediler bu sütuna kaydedilir.
Mahsup edilen avans ve krediler : Bu sütuna, mali yıl veya mahsup dönemi içinde nakden veya mahsuben kapatılan avans ve kredi miktarları kaydedilir. Mahsup belgelerine dayanılarak kapatılan avans ve kredi miktarları, aynı zamanda ilgili ayrıntı kodu sütununa da yazılır.
Ayrıntı kodları (Ödenen veya mahsup olunan) : Bu sütunlara, yapılan ödeme ve mahsuplar, tahakkukuna göre yevmiye tarih ve numarası ile kaydedilir.Her işleme ait ayrıntı kodları tutarları ilgili sütunlara işlenmekle beraber, yatay toplamları "Ayrıntı kodları toplamı" sütununa bir kalemde yazılır.
Ay sonlarında ayrıntı kodları sütünlarının ayrı ayrı dikey toplamları alınır. Ayrıca "Ayrıntı kodları toplamı" sütununun da dikey toplamı alınarak, ayrıntı kodları sütunları yatay toplamları ile eşitliği sağlanır. Bu toplamlar, aylar itibariyle mali yıl sonuna kadar devam ettirilir.
Tertibe ilişkin hata düzeltmelerinde hesaben herhangi bir işlem yapılmaz. Bu tür hatalar düzeltme belgesi ile defter üzerinde yanlış kaydedilen tertipden düşülerek ve ilgili tertibe eklenerek düzeltilir.
Mahsup dönemi işlemi olan saymanlık ve sayman mutemetliklerinde , mali yıl sonunda defter kapatılmayarak geçen yıl bütçe mahsupları hesabına kaydolunan miktarların yazılmasına devam edilir.
Ayrıntı kodları toplam sütunları toplamlarının, aylık mizan cetvelindeki bütçe giderleri hesabının borç artığına ve mahsup döneminde yapılan mahsup miktarlarının da yeni mali yılın ilgili ay mizanındaki geçen yıl bütçe mahsupları hesabının borç artığına eşit olması gerekir.
Verilen avans ve krediler sütununa yazılan miktarların artığı, gereğine göre yıl sonunda veya mahsup dönemi sonunda kişi borçları hesabına aktarılarak "mahsup olunan avans ve krediler" sütununa yazılır. Bu iki sütun toplamları, mali yıl veya mahsup dönemi sonunda birbirine eşit hale getirilir.
Mahsup dönemi sonunda, her harcama kalemine ait "alınan ödeme emirleri" tablosu toplamı ile "avans ve ödemeler" tablosundaki "ayrıntı kodları toplamı" incelenir ve ödenen miktara göre ödenek artığı bulunduğu takdirde, bu miktar tenkis edilerek her iki tablo toplamlarının eşitliği sağlanır.
Bütçe Defteri : ( Örnek : 46)
Madde 143 - Bu deftere, önceki yıldan devreden, bütçe, aktarma,ek ve olağanüstü ödenek vermek suretiyle eklenen ödenekler ile bu ödeneklerden aktarma, iptal ve ertesi yıla devir nedeniyle yapılan eksiltmeler, saymanlıklara gönderilen ödeme emirleri, alınan tenkis belgeleri ve aylar itibariyle ödeneğin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bütçeye gider kaydedilen tutarlar kaydedilir.
Bu defter bütçede tertibi açılmış faaliyet ve müstakil projeler itibariyle bölümlere ayrılır.Her bölümde; faaliyet - projelere ait cari, yatırım harcama kalemleri için yeterli sayfalar ayrılır.
Defterin sol sayfasında "I - Alınan ödenekler ile yapılan eksiltmeler" ve "II - Verilen Ödeme Emirleri" tablosu, sağ sayfasında ise "III - Gönderilen Ödeme Emirleri ve Yapılan tenkisler" ve "IV - Ödemeler ve Mahsuplar" tablosu bulunmaktadır.
I - Alınan Ödenekler ve Yapılan Eksiltmeler Tablosu: Bu tabloya,Geçen yıldan devreden ödenek, bütçe, ek, olağanüstü ve aktarma suretiyle verilen ödenekler ile iptal, aktarma ve ertesi yıla devir suretiyle yapılan ödenek eksiltmeleri, tertiblerine ve sütun başlıklarına göre kaydedilir.Verilen ödenekler ve yapılan eksiltmelerle ilgili belgelerin tarih ve numarası ile bunların muhasebe kayıtlarına ilişkin muhasebe fişlerinin yevmiye tarih ve sayısı ilgili sütuna yazılır.Aktarmalar ile ilgili işlemler için muhasebe fişi düzenlenmez ve yevmiye kaydı yapılmaz. Yalnız aktarma kararının tarih ve sayısı ile aktarma nedeniyle yapılan eklemeler ve eksiltmeler ilgili sütunlara verilen karara uygun olarak işlenmekle yetinilir.
II - Verilen Ödeme Emirleri Tablosu: Bu tabloya, mali yıl başından mali yıl sonuna kadar ilgili harcama kalemlerinden saymanlıklara gönderilen ödeme emirleri kaydedilir. Bu tablo, beş dikey sütuna ayrılmıştır.Birinci sütuna ödeme emri gönde - rilen saymanlığın kodu veya adı yazılır.İkinci sütuna düzenlenen ödeme emrinin tarihi yazılır.Üçüncü ve dördüncü sütunlara gönderilen ödeme emrinin genel ve özel numaraları yazılır. Ödeme emirlerine, düzenleyen bütçe servisince bir "genel", bir de saymanlıklara ait olmak üzere "özel" sıra numarası verilir.Gönderilen ödeme emirlerinin genel ve özel numaraları bu sütunlara yazılır. Miktarı sütununa, ödeme emri ile gönderilen ödenek miktarı yazılır.
III - Gönderilen Ödeme Emirleri ve Yapılan Tenkisler Tablosu: Bu tablodaki; "...... ilçesi" sütunlarından birincisi merkez ilçeye ait olmak üzere, ilçe sayman mutemetliklerinin her biri için ayrı ayrı sütunlar ayrılır.En son sütun ise, toplam sütunu olarak kullanılır. Merkez saymanlığı ve sayman mutemetliklerine bütçenin bu tertibinden gönderilen ödeme emri tutarları ilçeye ait sütuna kaydedilir.Gönderilen ödeneklerden yılı içinde bir tenkis yapıldığında tenkis edilen ödenek miktarı kırmızı mürekkepli kalemle ilgili saymanlıklara ait sütundan düşülür.Yıl sonu tenkisleri bu tabloya kaydedilmez. Sağ sayfada bulunan özel sütununa kaydedilir.
IV - Ödemeler ve Mahsuplar Tablosu: Bu tablo, merkez saymanlığı ve ilçe sayman mutemetliklerinde ödeneğine bakılmaksızın bir ay içerisinde tahakkuk ettirilip verile emrine bağlanarak bütçeye gider kaydedilen miktarlar, ay sonlarında topluca ilgili saymanlığa ait sütuna kaydedilir.Bu tablo, merkez saymanlığı ve ilçe sayman mutemetliklerinden alınan "bütçe giderleri ve ödenekler / ödeme emirleri cetveli" ndeki, ay toplamları yazılmak suretiyle düzenlenir.Yıl sonunda sütun toplamları alınır. İlçeye gönderilen ödeme emirleri ile bunlardan yapılan tenkisler, mahsup döneminde yapılan ödemeler ve yıl sonu tenkis miktarları bu tablonun altında bulunan yatay sütunlara kaydedilir ve bu işlemler arasında mutabakat sağlanır.
Bu defter, sırttan eklemeli zımbalı yapraklar halinde tab ettirilir.İlçe sayısı çok olan il özel idarelerinde defterin sağ yaprağı önlü ve arkalı bastırılır ve ilçe sayısına yetecek kadar sağ sayfa eklenir.
ONUNCU BÖLÜM : KİŞİ BORÇLARI İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Kişi Borçlarının Doğuşu :
Madde 144 - Kişi borçları hesabına alınarak takibi gereken zimmetler genellikle;
a) Sayıştay ve mahkemelerce verilip, ilgili dairelerden saymanlığa tebliğ olu - nan ilamlarla,
b) Müfettiş, kontrolör,kontrol memuru veya yetkili amirlerin yaptıkları ince - leme ve denetimler sonucunda düzenleyecekleri raporlarla,
c) Sayıştay denetçileri tarafından gider belgeleri üzerinde yapılan incelemelerle,
d) Saymanların gerek kendi yönetim dönemi, gerekse devraldıkları saymanın yönetim dönemine ait işlemler üzerinde görevleri gereği yapacakları incelemelerle,
ortaya çıkar.
Vergi ve benzeri il özel idaresi alacakları ile mahkemelerce verilip saymanlığa tebliğ edilen ilamlar içerisinde bulunan mahkeme giderleri, vekalet ücretleri ve para cezaları gibi alacaklar, kişi borçları hesabına kaydedilmez.
Sayıştay denetçileri tarafından belgeler üzerinde yapılan incelemeler sırasında tespit edilip saymanlığa sorgu kağıtları ile bildirilen hususlar, gerekli incelemeye tabi tutulduktan sonra denetci görüşüne uyulduğu takdirde hesaplara alınır.
Kişi Borçlarına Borç Kaydedilecek Paralar :
Madde 145 - Saymanlıkça;
a) Bütçe giderleri hesabına borç kaydı suretiyle ödenerek gerek yılı içinde, gerek yılı geçtikten sonra belgeler ve kayıtlar üzerinde yapılan incelemeler sonunda fazla veya yersiz ödendiğinin anlaşılması üzerine Sayıştay ve mahkeme ilamları ile borç hükmolunan,
b) Müfettiş, kontrolör, kontrol memuru veya yetkili amirlerin yaptıkları inceleme ve denetimler sonucunda düzenledikleri raporlara göre tespit olunan,
c) Saymanlar tarafından kayıtlar üzerinde yapılan incelemeler sırasında, kendi veya devraldığı saymanın yönetim döneminde bütçe giderleri hesabına borç kaydedilerek fazla veya yersiz verildiği tespit edilen,
d) Ayniyatın çalınmasından, kaybedilmesinden, kanunsuz veya yersiz harcanmasından dolayı doğan zararlara ait olmak üzere dairelerce bildirilen miktarlarla Sayıştay ve mahkemelerce bu doğrultuda hüküm altına alınan,
e) Mecburi hizmet kaydıyla çeşitli okullarda okutulan veya staj için gönderilen memur, öğretmen, öğrenci ve benzerlerinden başarılı olamayan veya herhangi bir şekilde akdi ihlal edenlerden alınması gereken,
f) Veznedarların muhafazası altında bulunan para, menkul kıymet ve diğer değerlerden noksan çıkan veya zimmete geçirilen,
g) Bütçe giderleri hesabı dışındaki diğer hesaplara borç veya alacak kaydı suretiyle verildiği, alındığı veya gönderildiği halde çalınan, kaybolan, fazla veya yersiz verilen ve noksan çıkan,
h) Bütçe içi veya bütçe dışı avans olarak verildiği veya gönderildiği halde kanun, tüzük, yönetmelik ve sözleşmelerle belirlenen süreler içerisinde mahsup edilmeyen veya zimmete geçirilen,
ı) Tahsildar, veznedar veya bu işlerle görevlendirilmiş bulunan memur ve mutemetler tarafından alındı veya diğer resmi belgeler karşılığında tahsil edildikten sonra zimmete geçirilen veya kaybedilen,
i) Valilikce bu hesaba kaydedilmesi bildirilen tutarlar ile bunlar için tahakkuk ettirilecek faizler, kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler veya ilgili hesaba alacak kaydedilerek takip ve tahsil edilir.
Saymanlıkça Sayıştay, adli ve idari mahkemelerce verilen ilam ve kararlar incelenerek daha önce hesaplara alınan tutarların dışındakiler aynen kayda geçirilir. Diğer rapor ve yazılarla bildirilen ve borç kaydı istenilen miktarlarla, ilgili yapılacak incelemeler sonucunda noksan veya fazla kaydedilmesi gereken hususların bulunduğu tespit edildiği takdirde, kayıtlar ona göre yapılarak durum rapor veya yazıyı gönderen makama bildirilir.
Kişi Borçları Hesabına Kaydı Gerekmeyen Paralar :
Madde 146 - Saymanlıkça aşağıda çeşitleri sayılan alacaklar kişi borçları hesabına kaydedilmez.
a) Vergi, resim ve harçlar gibi il özel idaresi alacakları,
b) Mahkemelerce verilip saymanlığa tebliğ edilen kararlar içerisinde bulunan mahkeme giderleri, vekalet ücretleri ve para cezaları gibi alacaklar,
c) Taksitle satılan taşınır ve taşınmaz mal bedelleri,
d) Kira ve ecrimisil alacakları,
Borç İzleme Dosyaları ve Borç Sıra Numaraları :
Madde 147 - Saymanlıkça, kişi borçları hesabında kayıtlı il özel idaresi alacaklarının her biri için ayrı ayrı bir izleme dosyası açılır. Bu dosyalara, borcun hesaplara alındığı mali yılın son iki rakamı ile bu rakamlardan sonra gelmek üzere, mali yıl başından birden başlayarak verilen rakamlardan oluşan borç sıra numarası verilir. Bu numaralar aynı zamanda kişi borçları hesabı yardımcı defterinin "Borç sıra numarası"nı da oluşturur. Borçların izlenmesi bu dosyalardan yapılır.
Kişi borçları hesabına alınan il özel idaresi alacakları için yukarıda belirtildiği şekilde verilen borç sıra numaraları, borcun tamamı tahsil edilinceye kadar aradan ne kadar zaman geçerse geçsin değiştirilmez.
Bu borçlar için tahakkuk ettirilerek yardımcı defterin faiz bölümüne kaydedilen faizlere de borcun aslına ait borç sıra numarası verilir ve faizlerin tahsili de aynı dosyadan izlenir.
Borçların Tahsil Şekilleri :
Madde 148 - Kişi borçları hesabına kayıtlı il özel idaresi alacakları özel kanunlarında yazılı hükümlere göre veya takas suretiyle ya da icra yoluyla tahsil edilir.
A - Özel Kanunlarında Yazılı Hükümlere Dayanılarak Yapılan Tahsilat
Kanunlarında tahsil şekli hakkında özel hükümler bulunan il özel idaresi alacakları bu hükümlere göre takip ve tahsil edilir. İta amiri mutemet avanslarından doğan borçlar, gerçek dışı bildirimde bulunarak fazla alınan yolluk tutarları ile kanunlarında 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edileceği belirtilen diğer alacaklar 6183 sayılı kanun hükümlerine, yolluk avanslarından doğan alacaklar ise 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 59 uncu maddesi hükmüne göre tahsil edilir.
B - Takas Suretiyle Tahsilat
818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 118 - 124 üncü maddeleri hükümlerine göre il özel idaresi alacağının takas suretiyle tahsil edilebilmesi için;
a) İl özel idaresi ile borçlu olan gerçek veya tüzel kişinin karşılıklı olarak alacaklı ve borçlu durumunda olmaları,
b) Takas edilecek olan karşılıklı borç ve alacağın nakit olması,
c) Takas edilecek olan karşılıklı borç ve alacağın her ikisinin de vadesi gelmiş olması,
d) Takas yapılmadan önce borçluya alacağının borcuna takas suretiyle mahsup edileceğinin bir yazı ile bildirilmesi veya alacağını talep ettiği zaman borcu ile takas edileceğinin bildirilmesi,
gerekir.
Borç ve alacaktan birisi şarta bağlı bulunuyorsa veya henüz vadesi gelmemişse takas yapılamaz. ancak, borçlunun isteği üzerine vadesi gelmemiş borçlarına mahsup yapılabilir.
Herhangi bir şahsın borcu, o şahsın ortak bulunduğu şirketin il özel idaresi alacağı ile takas edilemez.
Yukarıda belirtilen takas şartlarının varlığı halinde, memurun borçlu olduğu paraların aylık bordroların kesintiler sütununda gösterilmesi gerektiği Saymanlıkça ilgili tahakkuk dairesine bildirilerek il özel idaresi alacakları memur aylıklarından takas suretiyle tahsil edilir.
Borçlar Kanununun 123 üncü maddesi hükmü gereğince;
a) Saklanmak için bırakılmış, haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonmuş bir şeyin verilmesine veya karşılığının ödenmesine ilişkin alacaklar,
b) Nafaka veya işçi ücreti gibi borçlunun ve ailesinin geçimi için mutlak surette gerekli olup özel niteliği bakımından doğrudan doğruya alacaklıya ödenmesi gereken alacaklar,
c) Devlet, il özel idaresi, belediye ve köyler lehine olarak kamu hukukundan doğan alacaklar,
takas edilemez.
1475 sayılı İş Kanunu'nun 28 inci maddesi gereğince, işçilerin aylık ücretleri - nin dörtte birinden fazlası (işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar hariç) takas edilemez.
Ancak, yukarıda belirtilen borçluların, borçlarını rızaen ödemeyi yazılı olarak kabul etmeleri halinde, Saymanlıkça hakedişlerinden doğrudan takas suretiyle tahsilat yapılır.
C - İcra Yoluyla Tahsilat
Özel kanunlarındaki hükümler veya takas suretiyle tahsili mümkün olanlar dışında kalan il özel idaresi alacaklarından, Sayıştay ve mahkeme ilamları ile hüküm altına alındığı halde borçlu tarafından rızaen ödenmeyen alacaklar icra yoluyla tahsil edilir.
Yapılan icra takibinden kısa sürede sonuç alınabilmesi için il özel idaresinin hukuk işleri ile ilgili birimine veya personeline borç ve borçlu (varsa veli veya vasisi) hakkında Saymanlıkça ayrıntılı bilgi verilir.
Sayıştay ilamlarının icra yoluyla tahsili gerektiği takdirde, ilamın kesinleşip kesinleşmediği Sayıştay Başkanlığından sorularak, kesinleştiğinin bildirilmesi ha - linde, bu yazının aslı ilamın aslına eklenerek, ilamın icraen infazı sağlanmak üzere icra dairesine verilir. Kesinleşme yazısının tastikli örneği ile ilamın ikinci nüshası dosyasında saklanır.
İcra veya mahkemeye intikal ettirilen alacakların takibinin ne aşamada olduğunun Saymanlıkça, ilgili muhakemat müdürlüğü veya il özel idaresi avukatlığından zaman zaman sorulması ve tahsil edildiği bildirilen paraların icra dairelerinden alınarak borca mahsup edilmesi gerekir.
Sayıştay İlamları :
Madde 149 - Saymanların yönetim dönemlerine ait olmak üzere, Sayıştayca tazminine hükmedilen paralara ait ilamlar saymanlığa gönderildiğinde; Saymanlıkça, ilamda yazılı miktarlardan kısmen veya tamamen daha önceden kişi borçları hesabına kaydedilmiş miktarlar bulunduğu takdirde, tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın bu paraların hesaplara alınış kaydına ilişkin yevmiye tarih ve numarası ile miktarlarını gösteren bir liste düzenlenir. Söz konusu liste, ilam suretine bağlanarak ilam tutarından bu miktar düşüldükten sonra arta kalan miktarlar yevmiye ve yardımcı defterlere kaydedilir, daha önce hesaplara alınan ve listede gösterilen borçların yardımcı defter kayıtlarında; İlamın tarihi, numarası, yılı ve adına tazmin hükmolunan sayman, tahakkuk memuru ve varsa diğer sorumluların kimlikleri belirtilir. İlam kesinleşene kadar sorumlulardan icraya müracaat edilmeksizin tahsili izlenir. ilamın kesinleştiği tarihten itibaren icra takibine başlanır. Yargılamanın iadesi isteminde bulunmak, icrayı önlemez.
Sayıştayca temyiz, yargılamanın iadesi veya karar düzeltilmesi yoluyla borçlardan bir kısmının veya tamamının kaldırılmasına karar verildiği takdirde ve buna ait kararlar Sayıştay Başkanlığından saymanlığa gönderildiğinde kaldırılan miktar hesaplardan çıkartılır.
Borç Bilgi Fişi : (Örnek: 26)
Madde 150 - Saymanlıkça, Sayıştay ilamına dayanılarak kişi borçları hesabına kaydedilmiş bulunan borçlarla ilgili olarak, bir ay içerisinde nakden ve mahsuben yapılan tahsilat ile terkin, tenzil ve kaldırma işlemlerini gösteren borç bilgi fişi düzenlenir. Borç bilgi fişleri her yılın ilamı için ayrı ayrı düzenlenir. Bir ay içerisinde, herhangi bir yılın ilamı kapsamındaki borçların durumunda tahsil, terkin, tenzil ve kaldırma gibi nedenlerle bir değişiklik yoksa o yılın ilamı ile ilgili o ay için fiş düzenlenmez.
Tahsilat, sorumluların rücu edebileceği kişilerden yapıldığı takdirde fişe rücu edilen kişinin ismi değil, hangi sorumlu veya sorumluların müşterek veya münferit borcuna mahsup edilmişse o sorumlunun ismi yazılır.
Tebliğ olunan ilamların kayda geçirilmesi sırasında Yönetmeliğin 149 uncu maddesi gereğince, daha önce kişi borçları hesabına kaydedilmesinden dolayı ilam toplamından düşülecek paralardan , tahsil edilmiş miktarlar varsa bunlar içinde ayrı bir borç bilgi fişi düzenlenir.
Faiz ve Başlangıç Tarihi :
Madde 151 - Saymanlıkça, kişi borçları hesabına kaydedilmesi gereken ve çeşitleri Yönetmeliğin 145 inci maddesinde belirtilen borçlardan;
a) Vezne, mutemet, tahsildar ve ambar açıkları, borcun meydana geldiği tarihten,
b) Fazla ve yersiz ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten,
c) Noksan tahsilat veya kesintiler; tahsilat ve kesinti tutarının gelir kaydedil - mesi gerektiği tarihten,
d) İta amiri mutemetlerine verilen avanslardan kişi borçları hesabına aktarılanlar, avansın mahsup edilmesi gerektiği tarihten,
e) Sürekli görev yolluğu avanslarından kişi borçları hesabına aktarılanlar, memur ve ailesi atandığı memuriyet mahalline gitmişse varışları tarihinden itibaren bir ay sonundan, memur gitmemiş veya aile götürülmemişse avansın verildiği tarihten, sürekli görev yolluğuna esas tayinin iptal edilmesi halinde ise iptal emrinin ilgiliye tebliğ edildiği tarihi izleyen onbeşinci gün sonundan,
f) Geçici görev yolluğu avanslarından kişi borçları hesabına aktarılanlar, memurun asıl görev yerine dönüşünden itibaren bir ay sonundan, geçici görevlendirmeden vazgeçildiği takdirde iptal emrinin ilgiliye tebliğ edildiği tarihi izleyen onbeşinci gün sonundan, geçici göreve özel nedenlerle gidilmediği takdirde avansın verildiği tarihten,
g) Sözleşmeye dayanan alacaklar, akdin ihlal edildiği tarihten,
h) Taksitli alacaklar; Ödenmeyen taksidin muaccel olduğu tarihten,
ı) Sayıştay ve mahkeme ilamları ile tazminine karar verilen paralar, tazmin hükmünün verildiği tarihten,
i) Valilikce kişi borçları hesabına kaydettirilerek izlenmesi istenilen paralar; özel kanunlarında bir hüküm yoksa ve valilikce de bir tarih belirtilmemişse kayda geçirildiği tarihten,
İtibaren faize tabidir.
İta amiri mutemetlerine verilen avansları süresinde mahsup etmeyen mutemetlerden 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesi uyarınca gecikme zammı alınır.
Sürekli ve geçici görev yolluğu avanslarını süresinde mahsup veya iade etmeyen ve taahhütnamelerinde ayrıca bir faiz oranı belirtilmeyen borçlardan genel hükümlere göre faiz alınır.
Sayıştay ilamlarında gösterilen tazminler, hükmedildikleri tarihten itibaren genel hükümlere göre faize tabi olmakla birlikte alınacak toplam faiz, 832 sayılı Sayıştay Kanununun 64 üncü maddesi uyarınca tazminine karar verilen miktarın % 10'unu geçemez.
Yukarıda çeşitleri sayılanlar dışında kalan borçların hangi tarihten itibaren ne oranda faize tabi tutulacağı ilgili özel kanunlarından araştırılarak bulunur ve ona göre işlem yapılır.
Zamanaşımı Süresi, Başlangıcı, Kesilmesi ve Durması :
Madde 152 - Kişi borçları hesabında kayıtlı il özel idaresi alacaklarının zamanaşımı süresi, başlangıcı, kesilmesi ve durması aşağıda açıklanmıştır.
A - 6183 Sayılı Kanuna Tabi Alacaklar
Kişi borçları hesabında kayıtlı olup 6183 sayılı Kanuna göre tahsil edilmesi gereken alacaklar, vadesinin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılı başından itibaren beş yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar.
6183 sayılı Kanunun 103 üncü maddesi hükmü gereğince;
a) Ödeme,
b) Haciz uygulaması,
c) Cebren tahsil ve takip işlemleri sonucunda yapılan her çeşit tahsilat,
d) Ödeme emri tebliği,
e) Mal bildirimi. mal edinme ve mal artmalarının bildirilmesi,
f) Yukarıdaki bentlerde sayılan işlemlerden herhangi birinin kefile veya yabancı şahıs ve kurumlar temsilcilerine uygulanması veya bunlar tarafından yapılması,
g) İhtilaflı kamu alacaklarında yargı organlarınca bozma kararı verilmesi,
h) Kamu alacağının teminata bağlanması,
ı) Yargı organlarınca icranın tehirine karar verilmesi,
i) İki kamu idaresi arasında mevcut bir borç için alacaklı kamu idaresi tarafından borçlu kamu idaresine borcun ödenmesi için yazı ile talepde bulunulması,
halinde tahsil zamanaşımını keser.
Zamanaşımı, kesilmenin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılı başından itibaren yeniden işlemeye başlar. Zamanaşımının bir bozma kararıyla kesilmesi halinde, zamanaşımı başlangıcı yeni vade gününün rasladığı; kamu alacağının teminata bağlanması veya icranın yargı organlarınca durdurulması hallerinde, teminatın kalktığı ve durma süresinin sona erdiği tarihin rasladığı takvim yılını izleyen takvim yılının ilk günüdür.
Aynı kanunun 104 üncü maddesi hükmü gereğince, borçlunun yabancı memlekette bulunması, hileli iflas etmesi veya terekesinin tasfiyesi dolayısıyla hakkında takibat yapılmasına imkan yoksa bu hallerin devamı süresince zamanaşımı işlemez. Zaman aşımını kesen nedenlerin kalktığı günün sona ermesini izleyen günden itibaren yeniden başlar veya kesilmeden evvel başlamış olan sürenin işlemesi devam eder.
B - 818 Sayılı Borçlar Kanununa Tabi Alacaklar
Kişi borçları hesabında kayıtlı tahsil edilmesi gereken alacaklardan, 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 66 ncı maddesindeki haksız mal edinilmesinden kaynaklanan alacaklar nedeniyle açılacak davada, zarar görenin verdiğini geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihden başlayarak bir yıl ve hernedenle olursa olsun bu hakkın doğduğu tarihden başlayarak on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Aynı Kanunun 128 inci madesine göre genel olarak zamanaşımı, alacağın muaccel olduğu zamandan başlar; alacağın muacceliyeti bir bildirime bağlı ise zamanaşımı, bu bildirimin yapılabileceği günden işlemeye başlar.
Aynı Kanunun 133 üncü maddesi hükmü gereğince;
a) Borçlu, borcuna veya faizine mahsuben bir miktar para ödediği, borcunu kabul ettiği, rehin verdiği veya kefil gösterdiği,
b) Alacaklı dava veya def'i dava zımnında mahkemeye veya hakeme müracaatla veya icrayı takibat yahut iflas masasına müdahale ile hakkını istediği,
takdirde zamanaşımı kesilir.
Zamanaşımı kesilince, kesilme tarihinden itibaren yeni zamanaşımı süresi işlemeye başlar. Zamanaşımının, borçlunun borcunu bir senetle kabullenmesi veya mahkeme kararı ile kesilmesi halinde yeni süre on yıldır.
Borçlar Kanunu'nun 132 nci maddesinde belirtilen hallerde zamanaşımı durur. Bu durum ortadan kalktığında zamanaşımı, kaldığı yerden işlemeye devam eder
C - Özel Kanunlarındaki Hükümlere Tabi Olan Alacaklar
Kişi borçları hesabında kayıtlı il özel idaresi alacakları, kanunlarında belirtilen özel hükümlere göre takip ve tahsil edilir.
Zamanaşımından sonra borçlular tarafından rızaen ödeme yapılması mümkündür.
Yukarıda açıklanan esaslara göre; vezne, mutemet, tahsildar ve ambar açıklarında açığın öğrenildiği, yersiz ödemelerde dairesince bildirilmesi üzerine saymanlığın öğrendiği, öğrenim giderleri gibi sözleşmeye bağlı alacaklarda taahhüdün bozulduğu, ilama bağlı alacaklarda ilamın borçluya tebliğ edildiği, ita amiri mutemedi avanslarından doğan alacaklarda 1050 sayılı Kanunda belirtilen mahsup süresinin bittiği, yolluk avanslarından doğan alacaklarda 6245 sayılı Harcırah Kanununda belirtilen mahsup sürelerinin bittiği tarih, zamanaşımının başlangıcıdır.
Ayniyat hesaplarının denetimi sonucunda görülen açıklarda, fiil cezai nitelikte değilse zamanaşımının başlangıcı, düzenlenen raporun saymanlığa verildiği tarihtir.
Kişi Borçlarının Terkin İşlemleri :
Madde 153 - Saymanlar, 1050 sayılı Kanunun 133 ve 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 543 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen ek 7'nci maddesi hükmüne göre terkini gereken kişi borçları için "Kişi Borçları Terkin Talepnamesi" doldururlar. (Örnek: 27)
A - Saymanlık hesaplarında kayıtlı olup zaruri veya mücbir sebeplerle takip ve tahsil imkanı kalmayan kişi borçlarının 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 543 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen ek 7'nci maddesi ve 1050 sayılı Kanunun 133 üncü maddesi uyarınca terkin edilebilmesi için düzenlenecek terkin talepnamesine;
a) Ölümünde, taşınır ve taşınmaz hiç bir mal varlığı bırakmayan ve mirascıları da bulunmayan veya mirascıları Medeni Kanun hükümlerine göre mirası reddeden borçlulara ait borçların terkini için, borçlunun taşınır veya taşınmaz mal bırakmadığına ilişkin tapu, vergi dairesi ve mahalle muhtarlığından alınacak belgeler, mirascılarının bulunmadığına ait nüfus kaydı ile mirasçıların mirası reddettiğini kanıtlayan belgeler ve Medeni Kanunun 545 inci maddesi gereğince, borçlunun ölümü anında terekenin borca batık olduğu şayi veya sabit olduğu takdirde miras reddedilmiş olacağından buna ait ihtiyar kurulu belgesi ve zabıtaca yapılacak araş - tırma belgeleri,
b) Borçlu veya mirascısı mevcut olduğu halde adresleri bulunamadığı gibi mal varlıkları da tespit edilemediği takdirde, mahalli zabıta veya jandarmaya yaptırılan inceleme ve soruşturmaya ait belgelerle memur olan borçluların sicil bilgilerine ait belgeler,
c) Borcunu ödeyemeyecek durumda olan borçlu veya mirascılara ait usulüne göre alınmış aciz belgesi,
d) Herhangi bir borcun tahsili için açılan davada il özel idaresi aleyhine karar verildiği ve Yargıtay'ca da tasdik edilmek suretiyle hüküm kesinleştiği veya temyizinde il özel idaresi için bir yarar görülmemesinden dolayı temyizden vazgeçildiği takdirde;
1 - Mahkemece il özel idaresi aleyhine verilmiş olan kararın ve temyiz edilmişse Yargıtay ilamının pulsuz olarak çıkarılacak onaylı örnekleri,
2 - Mahkeme kararının temyizinden vazgeçilmişse buna ait müzekkerenin onaylı örneği,
bağlanır.
İcra tetkik mercii kararları mahkeme ilamı niteliğinde olmadığından, bu kararlar Yargıtay, İcra ve İflas dairesince onaylanmış olsa dahi bunlara dayanılarak borcun terkini yoluna gidilmez. Bu tür alacaklar için mahkemeye başvurulması gerekir.
Yukarıda gösterilen sebeplerle kişi borcunun takibinden vazgeçilerek terkin edilmesi isteğini kapsayan terkin talepnamesi valinin bu husustaki görüşü ile birlikte karara bağlanmak üzere il genel meclisine gönderilir, il genel meclisinden çıkacak karara göre işlem yapılır.
B - Af Kanunlarına Göre Terkin Edilecek Borçlar
Saymanlık hesaplarında kayıtlı borçlardan af kanunları kapsamına girenlerin terkin işlemleri, ilgili af kanunu hükümlerine göre sonuçlandırılır.
Kişi Borçları Defteri : (Örnek: 47)
Madde 154 - Bu defter, kişi borçları hesabında kayıtlı il özel idaresi alacakları için düzenlenir.
Defter iki bölüme ayrılarak; alacakların asılları birinci bölüme, tahakkuk ettirilen faizleri ikinci bölüme kaydedilir.
Defterin borç sayfasına tahakkuk ettirilen borçlar, alacak, sayfasına ise sözkonusu borçlardan yapılan tahsilat, terkin ve başka hesaplara aktarılan miktarlar kaydedilir.
Defterin borç sayfasındaki "Borç sıra numarası" sütununa; her borç için verilen ve borcun hesaba alındığı mali yılın son iki rakamı ile mali yıl başında birden başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan numara yazılır. Borcun tamamı tahsil edilinceye kadar aynı sıra numarası ile ertesi yıllara devredilir. Bu numara aynı zamanda alacağın dosya numarasını ve tahakkuk ettirilen faizin de borç sıra numarasını oluşturur.
Borcun doğuş veya ilamın kesinleştiği tarih sütununa; para veya diğer değer - lerin zimmete geçirildiği, fazla ödemenin yapıldığı, alacak ilama dayanıyorsa ilamın kesinleştiği tarih yazılır.
"Borcun aslı" ve "Tahsil olunacak miktar" bölümlerinde; Gelir kaydedilenler" ve "Diğerleri" başlıklı iki sütun bulunmaktadır. Bunlardan "Gelir kaydedilecekler" sütununa, yevmiyede kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydedilen tutarlar; "Diğerleri" sütununa ise yevmiyede kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler hesabı dışındaki hesaplara alacak kaydedilen miktarlar ilgisine göre yazılır.
Ay sonlarında, defterin borç sayfası "tahsil olunacak miktar" sütunları ile alacak sayfası "tahsil olunan miktar" sütunları toplamı alınarak bu ay toplamı olarak yazıldıktan sonra bu tutarın altına önceki aydan gelen toplam yazılır ve her iki rakam toplanarak mali yılı başından, ilgili ay sonuna kadar gelen genel toplam bulunur. Ay sonlarında defterin alacak sayfası "tahsil olunan miktar" bölümünün "gelir kaydedilecekler" sütunu bu ay toplamı, muhasebe fişiyle topluca tahsil edilecek gelirler hesabına borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.
Mali yıl sonunda, defterin borç sayfasındaki her borç için "tahsil olunacak miktar" sütunundan "tahsilatın ayrıntısı" sütununda kayıtlı tutarlar düşülerek bulunan henüz tahsil edilemeyen miktarlar, ertesi yıl için tutulacak defterin borç sayfasının "tahsil olunacak miktar" sütunlarından ilgili olanına birer birer aktarılmakla birlikte, borcun aslı da ilgili sütuna kaydedilir.
ONBİRİNCİ BÖLÜM : BÜTÇE GELİRLERİ İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Tahakkuk, Takip, Tecil, Terkin ve Tahsilat :
Madde 155 - Bütçe gelirlerinin tahakkuk, takip, tecil, terkin ve tahsiline ilişkin muhasebe işlemleri aşağıda açıklandığı şekilde yapılır.
A - Tahakkuk
Bir ay içinde ilgili servislerce tahakkuk bordrosu (Örnek: 7) ile muhasebeye bildirilen bütçe gelirleri toplam tahakkukları, ay sonlarında düzenlenecek muhasebe fişi ile ilgili hesaplara alınarak tahakkuk kayıtları yapılır.
Nitelikleri itibari ile tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak yapılan tahsilat da (Faiz, gecikme zammı ve önceden tahakkuku verilmeyen diğer gelirler) ay sonlarında, bütçe gelirleri hesabı yardımcı defterinin ilgili sütunundan tespit edilerek düzenlenecek muhasebe fişi ile tahakkuk kaydının yapılması için ilgili hesaplara kaydedilir.
B - Takip
Valilikce daha kısa bir süre belirtilmediği takdirde yıl sonlarında ilgili servislerce takipli borçlular / haciz varakaları sevk bordrosu (Örnek: 31) ile muhasebeye bildirilen takibe alınmış alacaklar, düzenlenecek muhasebe fişi ile ilgili hesaplara kaydedilerek takip kayıtları yapılır.
Yanlışlıkla takibe alınan veya taksit zamanına (Vadesine) dönüşen alacaklar, ilgili servislerce takipten kaldırılan alacaklar bordrosu (Örnek: 32) ile muhasebeye bildirildiğinde ay sonlarında düzenlenecek muhasebe fişi ile ilgili hesaplara kaydedilerek takip kaydından düşülür.
C - Terkin
Terkine ilişkin belgeler muhasebeye gönderildiğinde, ay sonlarında düzenlenecek muhasebe fişi ile yevmiye kayıtlarına kaydedilerek terkin edilen tutarlar kayıtlardan çıkarılır.
D - Tahsilat
Bir ay içerisinde kasa, banka veya ilgili diğer hesaplara borç, bütçe gelirleri hesabına alacak yazılmak suretiyle tahsil edilen ve bütçe gelirleri hesabı yardımcı defterinin ilgili sütunlarına kaydedilen tutarlar, ay sonlarında düzenlenecek muhasebe fişi ile topluca gelir tahakkukları hesabına borç, takipli alacaklardan yapılan tahsilat takipli borçlular hesabına, diğer tahsilat ise (tahakkuklu ve tahakkuksuz tahsilat) gelir tahakkuklarından borçlular hesabına alacak yazılır.
Düzeltme, Tecil ve Tecilin Kaldırılması :
Madde 156 - Bütçe gelirlerinin düzeltme, tecil ve tecilin kaldırılmasına ilişkin muhasebe işlemleri aşağıda açıklandığı şekilde yapılır.
A - Düzeltme Kayıtları
Gelir çeşitlerine ait hata düzeltmeleri hakkında hesaben herhangi bir işlem yapılmaz. Bu tür hatalar dört nüsha olarak düzenlenecek gider / gelir düzeltme belgesi (Örnek: 25) ile gelir hesapları yardımcı defterleri üzerinde, yanlış kaydedilen çeşitten düşülmek ve ilgili çeşide eklenmek suretiyle giderilir. Düzeltme belgeleri, ilgili aya ait bütçe gelirleri yardımcı hesaplar cetvellerine bağlanır.
Tahakkuk ve tahsilattan yapılan düzeltmeleri izlemek, tahakkuktan yapılan düzeltmelerin ay sonlarında muhasebe kayıtlarının yapılmasını sağlamak amacıyla muhasebe bölümünde servisler itibariyle ayrı ayrı düzeltme defteri (Örnek: 48) düzenlenir. Tek servisi bulunan il özel idarelerinde ve ilçe sayman mutemetliklerinde bir tek düzeltme defteri tutulur.
Bu defter önce genel bölüme, genel bölümden geriye kalan sayfalarda vergi ve gelir türlerine göre alt bölümlere ayrılarak tutulur. Servislerden gönderilen düzeltme fişleri, ilgili servisin düzeltme defterinin önce genel bölümüne, daha sonra da vergi ve gelir türlerine göre ilgili alt bölümlerine cilt ve sıra numaraları birbirini izleyecek şekilde kaydedilir. Bu kayıt sırasında düzeltme fişlerinden;
a) Takipsiz alacakları ilgilendirenler takipsiz bölüme,
b) Takipli alacakları ilgilendirenler takipli bölüme,
c) Yalnız tahakkuktan terkini gerekenler tahakkuktan azaltma sütununa,
d) Yalnız iadeyi gerektirenler ile iade ve terkini birlikte içerenler, tahsilattan azaltma sütununa,
kaydedilir.
Düzeltme fişlerinin işlenmesinden sonra defterin genel bölümünden alınan sıra numarası ilgili alt bölümlere, alt bölümlerdeki sıra numarası ise genel bölüme ilinti numarası olarak yazılır. Ay sonlarında defterin vergi ve gelir türlerine ilişkin alt bölümler toplamının genel bölüm toplamına uygun olması gerekir.
B - Tecil ve Tecilin Kaldırılması
Vergi Usul Kanunu, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve özel kanunları gereğince yapılan tecil ve tecillerin kaldırma işlemlerini izlemek ve ay sonlarında bunlara ilişkin muhasebe kayıtlarının yapılmasını sağlamak amacıyla, muhasebe bölümünde servisler itibariyle ayrı ayrı tecil defteri (Örnek: 49) düzenlenir. Bir servisi olan il özel idarelerinde tek tecil defteri tutulur. Tecil defteri; önce genel bölüme, genel bölümden geriye kalan kısımda vergi ve gelir türlerine göre alt bölümlere ayrılarak tutulur.
İlgili servislerden gönderilen tecil fişi ve kaldırma yazıları, tecil defterinin önce genel bölümüne, daha sonrada vergi ve gelir türleri itibariyle ilgili alt bölümlere, cilt ve sıra numaraları birbirini izleyecek şekilde kaydedilir. Bu kayıt sırasında tecil fişi ve kaldırma yazılarından;
a) Takipsiz alacakları ilgilendirenler takipsiz bölüme,
b) Takipli alacakları ilgilendirenler takipli bölüme,
kaydedilir.
Tecil fişi ve kaldırma yazılarının işlenmesinden sonra defterin genel bölümünden alınan sıra numarası ilgili alt bölümlere, alt bölümlerdeki sıra numarası ise genel bölüme ilinti numarası olarak yazılır.
Tecil defterinin genel bölümü ile vergi ve gelir türlerine ilişkin bölümlerinin ay sonlarında ayrı ayrı toplamları alınır. Bu toplamlardan, tecil bölümü "Takipsiz" ve "Takipli" sütun toplamlarının tecilli ve tehirli borçlar hesabının borç toplamına; kaldırma bölümü "Takipsiz" ve "Takipli" sütun toplamlarının ise aynı hesabın alacak toplamına eşit olması gerekir.
Bütçe Gelirleri Yardımcı Hesap Defteri : (Örnek: 50)
Madde 157 - Bu defter bütçe gelirleri hesabının ayrıntılarının izlenmesi amacıyla düzenlenir. Yaprak şeklinde olan defter, mali yıl sonunda ciltlenerek bütçe gelirleri yardımcı hesap defterini oluşturur.
Defterin borç bölümü tek sütun olup alacak bölümü ise ay sonlarında bu ay toplamlarının, gelir hesapları yardımcı defterlerine aktarılması ve tahakkuksuz tahsilatla ilgili tahakkukun verilmesi işlemlerine ait muhasebe kayıtlarının topluca yapılmasını sağlamak için "Tahakkuka bağlı tahsilat", "Tahakkuksuz tahsilat" ve "Takipli borçlulardan tahsilat" olmak üzere üç sütuna ayrılmıştır.
Bütçe gelirleri yardımcı hesap defterinde gelir türlerine göre kayıtlı hesapların ay sonları itibariyle toplamlarının, genel toplamı alınmak suretiyle aylık mizan cetveli ile uygunluğu sağlanır.
İl merkezinde, merkez saymanlığı bütçe gelirleri yardımcı hesap defteri yanında, merkez saymanlığı ve ilçe sayman mutemetliklerinin bütçe gelirleri tahsilatını kapsayan "İcmal Bütçe Gelirleri Yardımcı Hesap Defteri" tutulur. Bu defter şekil ve içeriği itibariyle "Bütçe Gelirleri Yardımcı Hesap Defteri" nin aynı olduğundan, "Örnek: 50" nin başlığına icmal defteri olduğuna dair şerh verilerek aynı defter tutulur. İcmal bütçe gelirleri yardımcı hesap defteri, merkez saymanlığı ve ilçe sayman mutemetliklerince düzenlenen aylık cetvellerden "Bütçe Gelirleri Yardımcı Hesap Cetveli"ndeki "ay toplamları" tek kalemde yazılmak suretiyle düzenlenir.
Gelir Hesapları Yardımcı Defteri : (Örnek: 51)
Madde 158 - Bu defter, gelir tahakkukları hesabı, gelir tahakkuklarından borçlular hesabı, takipli borçlular hesabı ile tecilli ve tehirli borçlular hesabının ay - rıntılarının izlenmesi amacıyla düzenlenir.
Her hesabın yardımcı hesabı için ayrı bir defter tutulur. Defterin başlık kısmındaki boşluğa, defter hangi gelir hesabının yardımcı hesabı için tutulacaksa, o yardımcı hesaba ait ana hesabın adı yazılır. Yaprak şeklinde olan defterler, mali yıl sonunda ayrı ayrı ciltlenerek ilgili gelir yardımcı hesap defteri oluşturulur.
Gelir yardımcı hesap defterlerinde gelir türlerine göre kayıtlı hesapların, ay sonları itibariyle toplamlarının, genel toplamı alınmak suretiyle aylık mizan cetveli ile uygunluğu sağlanır.
İl merkezinde, merkez saymanlığı gelir hesapları yardımcı defteri yanında, merkez saymanlığı ve ilçe sayman mutemetliklerinin gelir tahakkuk ve tahsilatını kapsayan "İcmal Gelir Hesapları Yardımcı Defteri" tutulur. Bu defter şekil ve içeriği itibariyle "Gelir Hesapları Yardımcı Defteri"nin aynı olduğundan "Örnek:51"in başlığına icmal defteri olduğuna dair şerh verilerek aynı defter tutulur.İcmal gelir hesapları yardımcı defteri merkez saymanlığı ve ilçe sayman mutemetliklerince düzenlenen aylık cetvellerden "Bütçe Gelirleri Yardımcı Hesaplar Cetveli"ndeki "ay toplamları" tek kalemde yazılmak suretiyle düzenlenir.
Ertesi mali yıla devreden ana hesapların, yardımcı hesapları da devredece - ğinden, defterden tespit edilen yardımcı hesap artıkları ertesi yıl için açılacak defterlere aktarılır.
ONİKİNCİ BÖLÜM : BÜTÇE İÇİ FONLARA İLİŞKİN İŞLEMLER
Borç Ödeme Fonu :
Madde 159 - Büyük yatırımlarını gerçekleştirmek için uzun veya orta vadeli kredi alan il özel idareleri, borçlarını ödeyebilmek için de il genel meclisinin kararıyla, il özel idaresi bütçesi içinde borç ödeme fonu oluşturabilirler.
Uluslararası kredi kuruluşlarına borçlanan il özel idareleri ile tahvil ihracı suretiyle kaynak yaratan il özel idarelerinde bu fonun oluşturulması zorunludur.
Borç Ödeme Fonunun Gelirleri :
Madde 160 - Fonun gelirleri şunlardır;
a) Dış ve iç kaynaklardan sağlanan kredilerle yaptırılan tesislerin ve alınan araç ve gereçlerin, bu işler için alınan borç ödeninceye kadar işletilmesinden elde edilecek net gelirler.
b) İl özel idarelerinin fon gelirleri ile satın aldığı hazine bonosu gelirleri,
c) Fon gelirlerinden elde edilen faizler,
d) Borcun ödenmesi için yapılan yardım ve şartlı bağışlar,
e) İl özel idaresi bütçesine borç ödemeleri için konulacak ödenekler,
f) Şartsız nakdi bağışların % 20'si,
g) Kredi ile yaptırılan tesis, alınan araç ve gereçlerden borcun ödenmesi bitmeden önce satılmasına karar verilenlerin satış bedelleri,
h) İhtiyaç fazlası fon mevcudundan nemalandırılmak üzere vadeli olarak yatırılan paraların, vade bitiminde faizi ile birlikte geri alınması,
ı) Fonun portföyünde mevcut hazine bono ve tahvillerinin satış bedelleri.
Fonun faiz niteliğindeki gelirleri dahil her türlü gelir ve kaynakları, gelir hesaplarında toplanarak, fonun paraları il özel idaresinin bankadaki genel hesabı dışında ve en fazla gelir getirecek şekilde Devlet veya milli bankalardan birine yatırılır.
Borç Ödeme Fonunun Giderleri :
Madde 161 - Fon paraları yurt içi ve uluslararası kredi kuruluşlarına olan uzun ve orta vadeli borçlarla bunların faizlerinin ödenmesi dışında başka bir amaçla kullanılamaz ve fon bakiyesi bankada nakit olarak saklanır.
Fonun giderleri şunlardır;
a) Uluslararası kredi kuruluşlarına olan borçlarla bunların faiz ödemeleri,
b) Yurt içi kredi kuruluşlarına olan borçlarla bunların faiz ödemeleri,
c) Tahvil ihracı suretiyle yapılan borçlanmalarla ilgili itfa giderleri,
d) İhtiyaç fazlası fon mevcudunun nemalandırılması için alınacak hazine bono ve tahvil bedelleri,
e) İhtiyaç fazlası fon mevcudunun vadeli olarak Devlet veya milli bir bankada nemalandırılması.
Yenileme Fonu :
Madde 162 - Mal varlıklarından amortisman ayırmak zorunda olan il özel idaresine bağlı kurumlar ile katma bütçeli kuruluş niteliğindeki işletmeler ve isteğe bağlı olarak meclis tarafından il özel idaresinin sahip olduğu mal varlıkları için amortisman ayrılmasına karar verilen il özel idarelerinde İl Genel Meclisinin kararıyla, il özel idaresi bütçesi içinde yenileme fonu oluşturulabilir.
Yenileme Fonunun Gelirleri :
Madde 163 - Yenileme fonunun gelirleri şunlardır;
a) İl özel idaresinin amortismana tabi kurumlarının sahip oldukları mal varlıkları için bütçelerine koydukları amortisman payları,
b) Amortisman ayrılan mal varlığının ekonomik ömrünü doldurmadan veya teknolojik gelişme nedenile yenileme amacıyla satılmasına karar verilmesi halinde satış bedelleri,
c) Amortisman ayrılan mal varlığı ekonomik ömrünü doldurmamakla birlikte, kaza, tabii afet veya sürekli arıza gibi sebeplerle kullanılamaz hale gelerek satılmasına karar verilmesi halinde satış bedelleri,
d) Ekonomik ömrünü dolduran mal varlıklarının satış bedelleri,
e) Fona yapılan bağışlar,
f) Fon gelirlerinden elde edilen faizler,
g) İhtiyaç fazlası fon mevcudundan nemalandırılmak üzere vadeli olarak yatırılan paraların, vade bitiminde faizi ile birlikte geri alınması,
h) Fonun portföyünde mevcut hazine bono ve tahvillerinin satış bedelleri,
Fonun faiz niteliğindeki gelirleri dahil her türlü gelir ve kaynakları, gelir hesaplarında toplanarak fonun paraları il özel idaresinin bankadaki genel hesabı dışında ve en fazla gelir getirecek şekilde Devlet veya milli bankalardan birine yatırılır.
Yenileme Fonunun Giderleri :
Madde 164 - Fonun giderleri, amortismana tabi malların yenileme harcamalarıyla mal varlığının ekonomik ömrünü uzatan, hizmet kapasitesini arttıran, üretilen mal veya hizmetin kalitesini arttıran ya da maliyetini azaltan yatırım harcamaları ve yenilenmesine karar verilen malın satın alınması ile ilgili her türlü vergi, resim ve harç gibi giderlerden oluşur.
Fon giderleri şunlardır;
a) Amortismana tabi mallarının yenileme harcamaları,
b) Yenileme ile ilgili malın satın alınmasının gerektirdiği her türlü vergi resim ve harçlar,
c) İhtiyaç fazlası fon mevcudunun nemalandırılması amacıyla alınacak hazine bono ve tahvil bedelleri,
d) İhtiyaç fazlası fon mevcudunun vadeli olarak Devlet veya milli bir bankada nemalandırılması,
Fonlarla İlgili Ortak İşlemler :
Madde 165 - Fonların gelir ve giderlerine ait ortak işlemler aşağıda açıklanmıştır;
A - Gelir ve Gider İşlemleri
Fonlara ait gelirler, yer aldığı bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilir. Fonlar tarafından yürütülmesi gereken hizmetlerin gerektirdiği giderler, yer aldığı bütçenin (A) işaretli cetvelinin transferler bölümündeki "03 Bütçe İçi Fon Hizmetlerine Ait Ödemeler" alt proğramında yer alan 900 - Transferler harcama kalemindeki ödeneklerden karşılanır. Ödeneklerin kullanılması ve fonlara ait gelirlerin tahsili ile muhasebe işlem ve kayıtları, içinde yer aldığı bütçenin usul ve esaslarına tabidir.
Bütçede tahmin edilen fon gelirleri fazlasının, fon gideri olarak ödenek kaydedilmesi ve ait olduğu bütçenin diğer tertiplerinde fonlar için konulmuş ödeneklerin "Bütçe İçi Fon Hizmetlerine Ait Ödemeler" tertibine aktarılması il daimi encümeni kararıyla yapılır.
Mali yıl sonunda "Bütçe İçi Fon Hizmetlerine Ait Ödemeler" tertibindeki harcanmayan ödenek artıkları iptal edilmeyip devir ödenek olarak ertesi mali yıla aktarılır.
B - Fonların Banka Hesapları
Bir ay içerisinde kasa veya banka hesabına borç, bütçe gelirleri hesabına alacak yazılmak suretiyle tahsil olunan ve bütçe gelirleri hesabı yardımcı defterinin, fonlarla ilgili gelir türleri tahsilatının kaydedildiği sütunların bu ay toplamlarının, genel toplamı bulunarak, bir muhasebe fişi ve gönderme emri düzenlenip il özel idaresinin bankadaki genel hesabından, fonların banka hesaplarına aktarılır ve aktarma ile ilgili muhasebe kayıtları yapılır.
C - Fonlarının Gelir ve Giderlerinin Denetimi
Fonların gelirleri ve giderleri il özel idaresine bağlı katma bütçeli kuruluş bütçeleriyle, il özel idaresi bütçesi içerisinde yer alır. Yıl sonu hesapları ise bilanço veya bütçe kesin hesabı içerisinde gösterilir.
Fon hesaplarının denetimi, yer aldığı bütçenin denetim usul ve esaslarına tabidir.
D - Vadeli Mevduat Hesap Kartı (Örnek: 33)
Fonların, ihtiyaç fazlası mevcudundan nemalandırılmak üzere vadeli olarak Devlet veya milli bir bankaya yatırılan paraların izlenmesi için bu kart düzenlenir. Kart, iki başlık ve dokuz sütundan oluşmuştur. Başlıklara vadeli hesap hangi fona ait ise o fonun ismi ve kart numarası yazılır. Bir nolu sütuna paranın yatırıldığı banka şubesinin adı ve yeri, iki nolu sütuna açılan banka hesabının numarası, üç nolu sütuna yatırılan paranın vade sonu tarihi, dört nolu sütuna paranın bankaya yatırıldığı tarih, beş nolu sütuna faiz oranı, altı nolu sütuna bankaya yatırılan paranın tutarı, yedi nolu sütuna vade sonunda para geri alınmışsa alınan ana para tutarı, sekiz nolu sütuna getirdiği faiz tutarı, dokuz nolu sütuna ise ana para tutarı ile faiz tutarının toplamı yazılır. Fonların portföyünde mevcut hazine bono ve tahvilleri ise menkul kıymetler defterinden izlenir.
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM : BÜTÇE EMANETLERİ İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Bütçe Emanetlerine Alınacak Paralar :
Madde 166 - Herhangi bir tutarın bütçe emanetine alınabilmesi için; hizmetin yapılmış veya malın teslim edilmiş bulunması, Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre bütün tahakkuk belgelerinin, tahakkuk dairelerince tamamlanarak ita amirine imzalattırılmış verile emri ekinde ödeme yapılmak üzere saymanlığa gönderilmiş veya verilmiş olması ve ödeneğinin bulunması gerekir.
Gerek mali yıl içerisinde, gerekse mali yıl sonunda nakit yetersizliği veya hakediş sahibinin müracaat etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen verile emri tutarı bütçe giderleri hesabına borç, kesintiler ilgili hesaplara, alacaklısına ödenmesi gereken miktar ise bütçe emanetleri hesabına alacak kaydedilir. Herhangi bir aylık veya diğer alacağın bütçeye gider yazılmak suretiyle dairesi maaş mutemedine ödendiği halde, mutemedin haksahibine ödeme yapamaması nedeniyle en geç bir ay içerisinde saymanlığa geri verilmesi gereken paralar kasa veya banka hesabına borç, ilgililerine ödenmek üzere bütçe emanetleri hesabına alacak kaydedilerek emanete alınır.
Bütçe emanetleri hesabına alınan paraların her biri için ayrı bir mahsup alındısı düzenlenerek hakediş sahibine verilir. Hakediş sahibine verilemeyen mahsup alındısı Saymanlıkça saklanır. Verile emri tutarı birden fazla kişiyi ilgilendirdiği takdirde, her birinin hakedişi için ayrı bir mahsup alındısı düzenlenir. Herhangi bir paranın bütçe emanetine alınması sırasında hakediş sahibinin imzasıaranmaz.
Tahakkuk ettirilecek alacak, müşterek olduğu ve ayrılması mümkün bulunmadığı veya ibraz olunacak veraset ilamına bağlı bulunduğu takdirde bir tek kayıt yapılarak ortakların veya mirascıların adları yazılır.
Tahakkuk belgeleri, ita amirine imzalattırılmış verile emri ekinde noksansız olarak saymanlığa verilmedikce, herhangi bir para bütçeye gider kaydedilerek bütçe emanetine alınamaz.
Bütçe Emanetlerinden Yapılacak Ödemeler :
Madde 167 - Bütçe emanetine alınan paralardan gerek mali yıl içinde, gerekse yılı geçtikten sonra yapılacak ödemeler için çeşitli ödemeler - iadeler fişi düzenlenir. Paranın emanete alınması sırasında hakediş sahibine verilen veya hakediş sahibine verilmediği için Saymanlıkça saklanan mahsup alındısının "Mükellef" nüshası çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır. Emanete alınan tutar bir defa da ödenmediği takdirde, daha sonra yapılacak ödemelere ilişkin fişe, mahsup alındısının bağlandığı ilk ödemeye ait fişin yevmiye tarih ve numarası yazılır.
Bütçe Emanetlerinde Zamanaşımı ve Zamanaşımı Dolayısıyla Gelir Kaydedilen Paraların Ödenmesi:
Madde 168 - 1050 Sayılı Kanunun 93 üncü maddesi gereğince, bütçe emanetleri hesabına alınan paralar, emanete alındığı tarihe bakılmaksızın hizmetin yapıldığı veya malın teslim edildiği tarihi izleyen mali yıl başından başlamak üzere beş yıl sonuna kadar ödenmediği takdirde il özel idaresi lehine zamanaşımına uğrar. Hizmetin yapıldığı veya malın teslim edildiği tarihi izleyen mali yıl başından itibaren beşinci yıl sonuna kadar ilgilisine ödenmeyen tutarların bir listesi çıkarılır ve düzenlenecek çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanarak bütçe emanetleri hesabına borç, bütçe gelirleri hesabına alacak yazılmak suretiyle gelir kaydedilir.
Beş yıllık zamanaşımı süresini doldurması nedeniyle bütçeye gelir kaydedilen paraların ödenebilmesi için, hakediş sahiplerinin 1050 sayılı Kanunun 94 üncü maddesine göre mazeretlerini adli organlarda kanıtlıyarak ilam almaları gerekir.
Bütçe Emanetleri Defteri : (Örnek: 52)
Madde 169 - Karşılıklı borç ve alacak sayfalarından oluşan bu defterin alacak sayfasına, bütçe emanetleri hesabına alınan paralar, borç sayfasına ise bu paralardan nakden veya mahsuben ödenen ve zamanaşımına uğraması nedeniyle bütçeye gelir yazılan miktarlar sütun başlıklarına göre kaydedilir.
Defter, zamanaşımı süresinin belirlenebilmesi için altı bölüme ayrılır. Birinci bölüme, o yıl sonunda zamanaşımı süresini dolduracak olan bütçe emanetleri kaydedildikten sonra izleyen dört bölüme, daha sonraki yıl sonlarında zamanaşımı süresini dolduracak bütçe emanetleri yıl sırası ile yazılır ve her bölümün toplamı alınır; altıncı bölüme ise yıl içerisinde emanete alınan tutarlar kaydedilir.
Bütçe emanetleri hesabına alınan paralardan, emanete alındığı tarih ne olursa olsun hizmetin yapıldığı veya malın teslim edildiği tarihi izleyen mali yıl başından başlamak üzere beş yıl sonuna kadar ödenmeyen miktarlar, il özel idaresi lehine zamanaşımına uğrayacağından; emanet paralar, hesaba alındığı yıla ilişkin bölüme değil, zamanaşımı yönünden ilgili olduğu bölüme kaydedilir.
Ay sonlarında defterin borç ve alacak sayfaları toplamlarının, aylık mizan cetvelindeki bütçe emanetleri hesabının borç ve alacak toplamlarına eşit olması gerekir.
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM : EMANET İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Emanet Olarak Nakden veya Mahsuben Yapılan Tahsilat :
Madde 170 - Emanet olarak nakden tahsil edilen paralar kasaya yatırılıyorsa tahsilat fişi, bankaya yatırılıyorsa teslimat müzekkeresi düzenlenir. Tahsilat fişi, parayı hangi daire veya kurum teslim ediyorsa o daire veya kurumca, Saymanlıkça doğrudan tahsil olunuyorsa muhasebe servisince düzenlenir. Bankaya yatırılan paralar için ise teslimat Saymanlıkça düzenlenir.
Emanet para, daire veya kurumlarca tahsilat fişi düzenlenmeksizin bir yazı ile gelmişse, bu takdirde tahsilat fişi muhasebece düzenlenerek dairesinden gelen yazı, tahsilat fişinin birinci nüshasına bağlanır ve fişin üçüncü nüshası ilgili daireye gönderilir.
Tahsilat fişine; parayı teslim ettiren dairenin adı veya teslim edenin adı ve soyadı, tahsil edilme nedeni ve açık adresinin yazılması gerekir.
Mahsuben yapılan tahsilat için tahsilat fişi veya teslimat müzekkeresi düzenlenmez. Para hangi hesaptan aktarılıyorsa o hesap için düzenlenen verile emri, avans ve kredi senedi, çeşitli ödemeler - iadeler fişi ve muhasebe fişi gibi belgeler aynı zamanda emanet tahsilatının belgesi sayılır.
Emanetlerden Nakden veya Mahsuben Yapılan Ödemeler :
Madde 171 - Emanetler hesabında kayıtlı paralardan nakden yapılan ödeme ve başka hesaplara aktarılan tutarlar için çeşitli ödemeler - iadeler fişi düzenlenir. Bu hesapta kayıtlı paralardan banka ile yapılan göndermelerde, gönderme emrinin bankaca onaylı nüshası, alındı karşılığı yapılan ödemelerde ise alındı, çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır. Emanete alınan para aynı kişiye geri ödeniyorsa ve emanete alınma sırasında kendisine vezne alındısı, banka alındısı veya mahsup alındısı verilmişse, bu alındı geri alınarak çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır.
Emanet olarak alınan paraların; gerek parayı teslim edene, gerek hakediş sahibi sıfatıyla başkalarına verilmesi veya gelir kaydedilebilmesi için; (Zamanaşımına uğramasından dolayı gelir kaydedilenlerle, kanunen veya gönderilen haciz kararına dayanılarak Saymanlıkça tevkif ve ilgili daire ve kurumlara ödenmesi gereken paralar hariç) parayı teslim ettiren daire veya kurumca usulüne göre düzenlenmiş onaylı bordro, bildirim veya bu dairelerce paranın ilgililerine verilmesine ilişkin bir yazının ya da alındı arkasına yazılmış onaylı bir açıklamanın bulunması gerekir.
Emanetlerin Çeşitlerine Göre Yardımcı Defterde Açılacak Bölümler ve Özellikleri:
Madde 172 - Saymanlıkça emanet olarak nakden veya mahsuben tahsil olunan paraların çeşitlerine göre emanetler defterinde açılacak bölümler ve her bölüme kaydedilecek paraların tahsil veya ödenmesinde yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır;
1 - İhale Teminatları
İl özel idaresi ihalelerine katılanlardan kanunları gereği nakden alınan geçici teminatlar; üzerinde ihale kalan isteklilerden nakden alınan veya hakedişlerinden kesilmek suretiyle tahsil edilen kesin teminatlar; emanet usulü ile yaptırılan işlerde taşaronlardan nakden alınan her türlü teminat tutarları bu bölüme kaydedilir.
Bu paralardan, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kununu'nun 83 üncü maddesi uyarınca ödenmemiş sigorta pirimleri ve gecikme zamları karşılığı olarak, kurumun bildirmesi üzerine yüklenicilere geri verilmeyerek tutulanlar, kurumun ilgili şube veya bürosuna gönderilir.
2 - Vergi Teminatları
Vergi kanunları uyarınca teminat olarak tahsil veya tevkif edilen paralar bu bölüme kaydedilir. Bu paralar, teminat alınmasını gerektiren işin sonucuna göre ilgilisine geri verilir veya gelir kaydedilir.
3 - Kefalet Aidatları
2489 sayılı Kefalet Kanunu ve bu kanuna dayanılarak çıkarılan "Hususi İdareler ve Belediyeler kefalet Sandığı Nizamnamesi"nin 14 üncü maddesi gereğince, kefalete tabi memurların aylıklarından kesilen giriş ve aylık aidatları bu bölüme kaydedilir. Bu paralar, kefalete tabi memurlar için tutulan kefalet cüzdanlarına da işlenir.
Zimmet ve ihtilası bulunanlar adına Kefalet Sandığınca ilgili daire ve kurumlara ödenen paralara karşılık ilgilisinden tahsil edilen paralar da bu bölüme kaydedilir.
Kefalet Sandığı adına tahsil edilen paralar en geç ertesi ay içerisinde "Kefalet Sandığına" gönderilir. Gerek giriş ve aylık aidat olarak, gerekse zimmet ve ihtilası bulunan ilgililerden tahsil edilen paraların bir listesi, üç ayda bir kefalet Sandığına gönderilir.
4 - İcra Kesintileri
İcra dairelerinden gönderilen haciz kararları üzerine, memur veya diğer hakediş sahiplerinden nakden veya mahsuben tahsil olunan paralar bu bölüme kaydedilir.
İcra daireleri adına yapılan tahsilat, gönderme emri ile bu dairelerin banka hesaplarına aktarılır.
İcra dairelerinin banka hesaplarına aktarılan paralar için borçlu ve alacaklının adı ve soyadı, kesinti miktarı ve icra takip dosyalarının numaralarını gösteren bir liste düzenlenerek ilgili icra dairesine gönderilir.
5 - Resmi Daire ve Kurum Alacakları
Resmi daire, katma ve özel bütçeli daireler ile Devlet sermayesiyle kurulmuş veya sermayesinde Devletin iştiraki olan bankaların alacakları için 6183 sayılı Kanun gereğince alınan haciz kararları veya hüküm alınmasına lüzum kalmaksızın tahsil olunacağı yazılı kanun hükümleri uyarınca dairelerinden gönderilen yazılar üzerine, memur, işçi ve diğer hakediş sahiplerinin aylık ve alacaklarından yapılan kesintiler veya kendilerinden nakden tahsil edilen paralar bu bölüme kaydedilir.
Bu paralar, tahsilini izleyen ay içerisinde ilgili idare ve kurumlara gönderilir. Posta ile göndermelerde, posta ücreti gönderilecek paradan ödenir ve durum bir yazı ile ilgili idare veya kuruma bildirilir. Postaneden alınacak alındı, çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır.
6 - Memur Yollukları
Bu bölüme;
a) 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 70 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğince ifraz taksim, yüzölçümü gibi işler için belediye sınırları dışına giden memurların yollukları karşılığı,
b) 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanunun 17 nci maddesi gereğince soruşturma ve infaz işlemlerinde görevlendirilecek memurların yevmiye ve taşıt giderleri,
c) Diğer kanun ve mevzuat hükümleri gereğince görevlendirilecek memurların yollukları,
karşılığı ilgili kişiler tarafından yatırılan paralar kaydedilir.
Yukarıdaki bentlerde sayılan hizmetler herhangi bir nedenle yapılmadığı takdirde, tahsil edilen paralar; parayı teslim ettiren dairenin bildirmesi üzerine, tahsilinde verilen alındı geri alınmak suretiyle ilgili kişiye ödenir. Hizmet yapılmış ise ilgili memur tarafından düzenlenip tahakkuk dairesi tarafından onaylanarak saymanlığa verilen geçici görev yolluğu bildiriminde gösterilen miktar, damga vergisi kesintisi yapıldıktan sonra, hizmeti yapan memurlara veya mutemetlerine ödenir. Bildirim tutarının, emaneten yatırılan paradan fazla veya daha az olması hallerinde; bildirim tutarı fazla ise farkı ilgili kişiler tarafından saymanlığa yatırılır. Daha az ise ödeme yapıldıktan sonra kalan artık ilgili dairenin yazısı üzerine parayı yatırana iade olunur. Bildirimler 6245 sayılı Harcırah Kanunundaki esaslara göre düzenlenir. Ancak, yukarıda (b) bendinde belirtilen memurlara, göreve gittikleri günler için sürelerine ve görevin belediye sınırları içinde veya dışında yapılmış olmasına bakılmaksızın, Harcırah Kanununa göre verilmesi gereken yevmiyeler tam olarak ödenir.
Dairelerce görevlendirilen memurların kimlikleri, emanete alınan paraya ait vezne veya banka alındısının tarih ve numarası ile avans olarak ödenmesi istenilen paranın tutarı bir yazı ile bildirildiğinde, bu çeşit paralar çeşitli ödemeler - iadeler fişi ile bütçe dışı avans ve krediler hesabına borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydedilerek dairenin yazısı fişe bağlanmak suretiyle görevli memurlara veya mutemetlerine avans olarak da ödenebilir. Verilen avanslar, avans ve krediler defterinde açılacak ayrı bir bölüme kaydedilir.
Hizmetin yapılması üzerine verilen mahsup belgeleri Saymanlıkça gerekli incelemeye tabi tutulduktan sonra çeşitli ödemeler - iadeler fişi ile emanetler hesabına borç, bütçe dışı avans ve krediler hesabına alacak kaydedilerek avans mahsup edilir.
Memur yollukları karşılığı yatırılan paralardan verilen bütçe dışı avanslar için, hizmet yapıldıktan sonra bir ay içerisinde mahsup belgelerini vermeyen görevliler hakkında Harcırah Kanunu'nun 59 uncu maddesi hükmü uygulanır.
7 - Hacizli Mallar Satışından Artan Paralar
Vergi, resim, harç ve diğer alacaklar karşılığında haczedilerek satılan taşınır ve taşınmaz mallardan elde edilen paraların, alacağa mahsubu yapıldıktan sonra, varsa artan miktarı bu bölüme kaydedilir ve ilgililerine ödenir.
8 - Sosyal Sigortalar Kurumu Aidatları
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 72 - 79 uncu maddeleri uyarınca, işçi ücretlerinden kesilen sigorta primleri ve karşılıkları bu bölüme kaydedilir. İşin veya iş yerinin sicil numarası ile bordronun ait olduğu ay yardımcı defterde gösterilir.
Sigorta primleri aynı Kanunun 80 inci maddesi hükmü uyarınca en geç ait oldukları ayı izleyen ayın sonuna kadar "İşyeri sicil numarası", "İşyeri adı", "ilgili olduğu ay" ve kesinti miktarını gösteren Saymanlıkça düzenlenen bir listeye göre gönderme emri ile kurumun hesabına gönderilir ve durum bir yazı ile bildirilir. Zorunlu nedenlerle ait oldukları ayı izleyen ay, ya da aylarda saymanlık kayıtlarına alınabilen primler, en geç kayıtlara alındığı ay sonuna kadar Kuruma ödenir.
Sigorta primlerini süresi içinde ve tam olarak ödemeyenlerden, ödenmeyen prim tutarları için sürenin bittiği tarihten başlayarak Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunda belirtilen gecikme zammı alınır.
9 - Yüklenici Hakedişlerinden Kesilen Sigorta Primi ve Gecikme Zamları
Sigorta Primlerinin Hakedişlerden Mahsup Edilmesi ve Ödenmesi ile Kesin Teminatların İadesi Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca iş veya işyerinden dolayı tahakkuku muhtemel sigorta primi ve gecikme zammını karşılamak üzere, yüklenicilerin her hakedişinden söz konusu Yönetmelik hükümlerine göre yapılan kesintiler bu bölüme kaydedilir. Bu kesintiler Saymanlıkça, muhasebe kayıtlarına alındığı ayı izleyen ayın yirmisine kadar Kuruma yatırılır veya gönderilir.
10 - Nefaset Kesintisi
26.04.1985 tarih ve 85/9453 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan "Muayene ve Kabul İşlemlerine Ait Yönetmelik" in 11'inci maddesinin (c) bendi ve 29.08.1984 tarih ve 84/8520 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla kabul edilen "Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi" nin 41 ve 44 'üncü maddeleri gereğince geçici veya kesin kabullerde işle ilgili kusurların giderilmesi için müteahhitten yapılan kesintiler bu bölüme kaydedilir.
11 - Sendika Aidatları
2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 23 ve 61 inci maddeleri ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nun 9 uncu maddesinde belirtilen üyelik ve dayanışma aidatları bu bölüme kaydedilir.
Sendika üyelik ve dayanışma aidatları, en geç tahsilini izleyen bir ay içerisinde ilgili sendikaya ödenir veya gönderilir.
12 - Memurlara Konut Edindirme Yardımı
3320 sayılı Memurlar ve İşçiler ile Bunların Emeklilerine Konut Edindirme Yardımı Yapılması Hakkında Kanun hükümleri uyarınca, Devlet memurlarına tahakkuk ettirilen konut edindirme yardımları tutarı bu bölüme kaydedilir.
Bu paralar en geç yardımın ait olduğu ay sonuna kadar, gönderme emri ile Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığının hesabına gönde - rilir ve gönderme emrinin tarih ve numarası ile tutarı, her daireye ait "Konut edindirme yardımı tahakkuk bildirimi"nin saymanlıkta kalan nüshasına yazılır.
13 - İşçilere Konut Edindirme Yardımı
3320 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, il özel idaresi birimlerinde çalışan işçilerden yardıma hak kazananlara tahakkuk ettirilen konut edindirme yardımı tutarları bu bölüme kaydedilir.
İşçilere ait konut edindirme yardım tutarları, en geç ait oldukları ayı izleyen ayın sonuna kadar Sosyal Sigortalar Kurumuna tutarları gönderilir. Zorunlu nedenlerle ait oldukları ayı izleyen ay ya da aylarda saymanlık kayıtlarına alınabilen yardım tutarları, en geç kayıtlara alındığı ay sonuna kadar Kuruma ödenir.
İşçilere ait konut edindirme yardımlarını süresi içerisinde göndermeyenlerden Amme Alacaklarının Tahsil Usülü Hakkında Kanuna göre gecikme zammı alınır.
14 - Memurlara Ait Tasarruf Kesintisi
3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun hükümleri uyarınca, memurların aylık ve ücretlerinden yapılan tasarruf kesintileri ile Devlet katkıları olarak tahakkuk ettirilen tutarlar bu bölüme kaydedilir.
Bu paralar, en geç aylık ödemelerin yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar gönderme emri ile T.C. Ziraat Bankasında personel adına açtırılan "Tasarrufu Teşvik Hesabı"na yatırılır ve gönderme emrinin tarih ve numarası ile tutarı her daireye ait "3417 sayılı Kanuna göre yapılacak tasarruf kesintisi ve Devlet katkıları tahakkuk bildirimi"nin saymanlıkta kalan nüshasına yazılır.
15 - İşçilere Ait Tasarruf Kesintisi
3417 sayılı kanun hükümleri uyarınca, il özel idaresi birimlerinde çalışan işçilerin ücretlerinden yapılan tasarruf kesintileri ile işveren katkıları olarak tahakkuk ettirilen tutarlar bu bölüme kaydedilir.
Bu paralar, en geç ücret ödemesinin yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar gönderme emri ile T.C. Ziraat Bankasında işçiler adına açtırılan "Tasarrufu Teşvik Hesabı"na yatırılır ve gönderme emrinin tarih ve numarası ile tutarı, "3417 sayılı Kanuna göre yapılacak tasarruf kesintisi ve işveren katkıları tahakkuk bildirimi"nin saymanlıkta kalan nüshasına yazılır.
İşçilerin ücretlerinden yapılacak tasarruf kesintileri ile sağlanacak işveren katkılarının süresi içerisinde ilgililerin banka hesaplarına yatırılamaması durumunda, yatırılması gereken tutarlar re'sen veya ilgililerin başvurusu halinde Sosyal Sigortalar Kurumunca 506 Sayılı Kanunun primlerin tahsiline ilişkin hükümlerine göre tahsil edilerek alınacak gecikme zammı ile birlikte ilgili banka hesabına yatırılır.
16 - Gelir Vergisi
Saymanlığın, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre memur aylığı, işçi ücretleri, hakediş ve diğer ödemelerden ilgili vergi dairesine beyan edilerek ödenmek üzere kestikleri gelir vergisi bu bölüme kaydedilir.
17 - Damga Vergisi
Saymanlığın, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca memur aylığı, işçi ücretleri, hakediş ve diğer ödeme ve işlemler nedeniyle ilgili vergi dairesine beyan edilerek ödenmek üzere tahsil ettikleri damga vergisi tutarları bu bölüme kaydedilir.
18 - Emeklilik Kesenekleri
5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun 14 üncü maddesine göre Emekli Sandığı geliri olarak memur maaşlarından kesilip Emekli Sandığına gönderilen paralar bu bölüme kaydedilir.
19 - Emekli Sandığı Borç Taksitleri
5434 sayılı Kanun hükümlerine göre memurların T.C. Emekli Sandığından aldıkları borç paralar; Saymanlıkça aylıklarından kesilerek bu bölüme kaydedilir. Bu şekilde tahsil edilen paralar, anılan Kanunun 23 üncü maddesinde belirtilen süre içerisinde, gönderme emri ile sandığa gönderilir. Gönderilecek paralar için tahakkuk dairelerince iki nüsha "Borç taksitleri alacak bordrosu" düzenlenerek saymanlığa verilir. Saymanlıkça dört nüsha "İcmal ve ihbar fişi" düzenlenir. İcmal ve ihbar fişinin üç nüshası ile borç taksitleri alacak bordrosunun bir nüshası bankaya gönderilir. İcmal ve ihbar fişinin dördüncü nüshası ile borç taksitleri alacak bordrosunun diğer nüshası saymanlıkdaki dosyasında saklanır.
20 - Fazla veya Yersiz Tahsilat
Bütçe geliri olarak tahsil edilen paralardan fazla veya yersiz tahsil edildiği gelir dairesince bildirilip, bütçe giderleri hesabına borç, emanetler hesabına alacak kaydedilerek ilgililerinin başvurmaları halinde ödenmek üzere emanete alınan paralar ile emanet olarak tahsil edilen paraların borca mahsup edildikten sonra artan tutarları bu bölüme kaydedilir.
21 - Saymanlık Nezdinde Açılan Krediler
Saymanlığın kendi nezdinde açtığı kredilerin kaydedildiği bu bölümdeki tutarlar hakkında, Yönetmeliğin 121 nci maddesininin (A) bendi uyarınca işlem yapılır.
22 - Niteliği Belirlenemeyen Paralar
Saymanlığa gelen ve hangi hesaba kaydedileceği tespit edilemeyen, kime ait olduğunun bilinmemesi nedeniyle saymanlığa teslim edilen paralar bu bölüme kaydedilir.
Bu bölümde toplanan paralar, kaydedilecek hesap veya iade edilecek kişi tespit edildiği takdirde, usulüne göre ilgili hesaba aktarılır veya sahibine iade edilir.
23 - Katma Değer Vergisi
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince ilgili vergi dairesine beyanname ile bildirmek ve nakden veya mahsuben ödemek üzere il özel idarelerinin tahsil ettikleri Katma Değer Vergileri bu bölüme kaydedilir.
24 - Savunma Sanayi Destekleme Fonu
3238 sayılı Savunma Sanayii Müsteşarlığının Kurulmasına Dair Kanun'un 12'nci maddesinin ikinci fıkrasının (h) bendi gereğince gelir ve kurumlar vergisi üzerinden ayrıca ödenen savunma sanayi destekleme fonu pay kesintisi bu bölüme kaydedilir.
25 - Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu
3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanun'un 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (e ) bendi gereğince gelir ve kurumlar vergileri üzerinden ayrıca ödenen sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik fonu payı kesintisi bu bölüme kaydedilir.
26 - Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu
3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu'nun 32'nci maddesinin (2) nolu bendinin (e) alt bendi gereğince gelir ve kurumlar vergileri üzerinden ayrıca ödenen çıraklık, mesleki ve teknik eğitimi geliştirme ve yaygınlaştırma fonu kesintisi bu bölüme kaydedilir.
27 - Çeşitli Emanetler
Yukarıda sayılan bölümlerle ilgili olmaksızın gelen veya tahsil edilen paralar bu bölüme kaydedilerek gereğine göre bütçeye gelir yazılır veya ilgilisine iade edilir.
Zamanaşımı Süresi ve Başlangıcı :
Madde173 - Saymanlıkça tahsil edilerek emanetler hesabına kaydedilen paralar zamanaşımı bakımından genel olarak on yıllık, beş yıllık, bir yıllık ve altı aylık zamanaşımına tabi olanlarla, zamanaşımına tabi olmayanlar olmak üzere beş grupta toplanır.
A - On Yıllık Zamanaşımına Tabi Olan Emanetler
a) Müteahhit ve taşaronlardan alınan geçici teminatlar
1 - İhale başkası üzerinde kaldığı taktirde, ihale kararının verildiği tarihi,
2 - Komisyonca ihaleden vazgeçildiği takdirde, bu husustaki karar tarihini,
3 - Geçici teminatını yatıran şahıs ihaleye girmekten vazgeçtiği takdirde, bu isteğini bildirdiği veya en geç ihalenin başkası üzerinde kaldığı tarihi,
izleyen günden başlamak üzere on yıllık zamanaşımına tabidir.
b) Müteahhit ve taşaronlardan alınan kesin teminatlar
1 - Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine getirilmesi nedeniyle teminatın geri verilmesi gerektiği tarihi,
2 - İdarece, müteahhit veya taşoran kusurlu görülerek sözleşme bozulduğu ve teminatını geri almak için müteahhit veya taşaron tarafından mahkemeden karar alındığı takdirde, hüküm tarihini,
izleyen günden başlamak üzere on yıllık zamanaşımına tabidir.
c) Memur yollukları, icra kesintileri, resmi daire ve kurumlara ait diğer emanetler bölümlerinde kayıtlı paralar alacaklısına iade edilmesi gerektiği; hacizli mallar satışından artan paralar için paranın saymanlığa verildiği; tarihten başlamak üzere on yıllık zamanaşımına tabidir.
B - Beş Yıllık zamanaşımına Tabi Olan Emanetler
İl özel idaresi hastanelerinde, huzur veya yetiştirme evlerinde ölen kimselerin üzerinde bulunup ölümünden sonra kaybolmaması için saymanlığa teslim edilen paralar, bu hususta usulüne göre yapılacak ilan tarihinden itibaren beş yıllık zamanaşımına tabidir.
C - Bir yıllık Zamanaşımına Tabi Olan Emanetler
Vergi kanunları uyarınca vergi, resim ve harçlardan fazla veya yersiz olarak tahsil edilmesi nedeniyle geri verilmek üzere emanete alınan paralar, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 120 nci maddesine göre düzeltme fişinin mükellefe tebliğ tarihinden itibaren bir yıllık zamanaşımına tabidir.
D - Altı Aylık Zamanaşımına Tabi Olan Emanetler
2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanun hükümlerine göre işverenler veya sorumlularca nakden veya hesaben alınan vergi iadelerinden hak sahiplerine süresi içerisinde ödenmeyerek saymanlığa geri verilen tutarlar; hak sahipleri veya kanuni mirascılarının talep etmemeleri halinde iade dönemini takip eden altı ay içinde zamanaşımına uğrar.
E - Zamanaşımına Tabi Olmayan Emanetler
a) İl özel idaresi hastanesine, huzur evlerine veya yetiştirme yurtlarına gelen veya getirilen kimselerin üzerinde bulunup kendi rızaları ile saklanmak üzere alınan paralar,
b) Kefalet Kanunu ve Tüzüğü gereğince müteselsil kefalete bağlı memurların aylıklarından, Kefalet Sandığı nam ve hesabına aidat olarak kesilen paralarla, zimmettar memurlardan sandık adına tahsil edilen paralar,
c) Teminatlardan, 506 sayılı Kanun gereğince kesilen sigorta primleri karşılıkları,
d) 3320 sayılı Kanun hükümleri uyarınca Devlet memurları ve işçilere yapılan konut edindirme yardımına ait tutarlar,
e) 3417 sayılı Kanun hükümleri uyarınca Devlet memurları ile işçilerin aylık ve ücretlerinden yapılan tasarruf kesintileri ile sağlanacak Devlet ve işveren katkılarına ait tutarlar,
f) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca Maliye'ye ödenmek üzere Devlet memurları ile işçilerin aylık ve ücretlerinden kesilen gelir vergileri,
g) 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca Maliye'ye ödenmek üzere Devlet memurları ile işçilerin aylık ve ücretlerinden kesilen damga vergileri,
h) 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince maliyeye ödenmek üzere, mal ve hizmet satışlarından tahsil edilen katma değer vergileri,
ı) 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun 14 üncü maddesi hükmü uyarınca sandık adına memur aylık ve ücretlerinden kesilen sandık gelirleri,
zamanaşımına tabi değildir.
Emanetler Defteri : (Örnek: 53)
Madde 174 - Bu defter Yönetmeliğin 172 nci maddesinde açıklandığı şekilde yapılan tahsilatın niteliğine göre bölümlere ayrılarak tutulur.
Defterin, alacak sayfasına emanet olarak nakden veya mahsuben yapılan tahsilat; borç sayfasına ise bu tutarlardan ilgili kişi veya dairelere ödenen, gönderilen veya başka hesaplara aktarılan miktarlar sütun başlıklarına göre kaydedilir.
Geri verilen, gönderilen veya mahsup olunan miktarlara ilişkin borç sayfası sıra numarası, defterin alacak sayfasındaki "Borç sayfası sıra numarası" sütununa, alacak sayfası sıra numarası ise borç sayfasındaki "Alacak sayfası sıra numarası" sütununa yazılır.
Defterin borç ve alacak sayfaları toplamı mali yıl sonuna kadar devam ettirilir.
Mali yıl sonunda, defterin her bölümünün alacak sayfası "Geri verilen veya mahsup olunan paraların ayrıntısı" sütunu toplamının, borç sayfası "Verilen veya gönderilen miktarlar" sütunu toplamlarına eşitliği sağlanarak, yıl sonuna kadar tamamen veya kısmen geri verilmemiş olan paralar, ertesi mali yıl için tutulacak defterin ilgili bölümlerine ayrıntılı olarak aktarılır. Ertesi yıla aktarılan bölümler toplamının, emanetler hesabının ertesi yıla devreden alacak artığına eşit olması gerekir.
ONBEŞİNCİ BÖLÜM : EMEKLİLİK KESENEKLERİ İŞLEMLERİ VE DÜZENLENECEK BELGELER
Saymanlıkça Tahsil Edilecek Emekli Sandığı Gelirleri :
Madde 175 - 5434 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre, Emekli Sandığı geliri olarak tahsil edilerek sandığa gönderilmesi gereken paralar aşağıda sayılmıştır.
a) İştirakçilerin, emeklilik keseneğine esas aylık tutarları üzerinden her ay kesilecek emeklilik kesenekleri,
b) Emeklilik hakkı tanınan bir göreve ilk defa girenlerin emekliliğe esas ilk tam aylıklarından kesilecek % 25 giriş kesenekleri,
c) Emekliliğe esas aylık veya ücretleri terfi suretiyle artanların ilk aya ait artış farkları,
d) Yukarıda ( a, b ve c) bentlerinde yazılı paralar için kurumlarınca verilecek karşılıklar,
e) İştirakçilerin aylık ve ücretlerinden kurumlarınca kesilen disiplin para cezaları,
f) 545 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle 5434 sayılı Kanuna eklenen değişik ek madde (Teselsül ettirilen ek madde: 8) gereğince, geçmiş hizmet borçlanmaları karşılığı olarak memurların emeklilik keseneğine esas aylıkları üzerinden yapılan kesintiler,
g) 5434 sayılı Kanunun 55 inci maddesine göre bağlanacak vazife malüllüğü aylıkları ile 66 ncı maddesinin (ç) bendine göre bağlanacak dul ve yetim aylıkları için her yıl kurum bütçelerinin aylıklar tertibine konulan ödeneklerin %4'ü oranındaki ek karşılıklar,
h) 5434 sayılı Kanunun 17 inci maddesi gereğince alınacak paralar,
ı) Anılan Kanunun 28. 34. 38 ve 39 uncu maddelerine göre ödenecek paralar.
Sandık Gelirlerinin Gönderilmesi ve Düzenlenecek Belgeler :
Madde 176 - Saymanlıkça tahsil edilen sandık gelirlerinin gönderme süreleri ve düzenlenecek belgeler aşağıda açıklanmıştır.
A - 5434 sayılı Kanunun 17 inci maddesi gereğince; saymanlar, bu yönetmeliğin 175 inci maddesinde sayılan sandık gelirlerinden;
a) a, b, c, d ve f bentlerinde belirtilenleri, aylığın ödendiği günü takip eden günden başlamak üzere anılan kanunda belirtilen süre içinde,
b) g bendinde belirtilen % 4'lerin tamamını, bütçenin yetkili makamlarca tasdik edildiği tarihi izleyen ay başından itibaren en çok altı ay içinde aylık eşit taksitlerle ve yıl içinde alınan ek ödeneklere ait % 4'lerin tamamını da o yılın son gününü geçmemek üzere, bunların alındığı tarihleri takip eden iki ay içinde,
c) h ve e bendlerinde belirtilenleri, tahsilleri gününü takip eden günden başlamak üzere anılan kanunda belirtilen süre içinde,
d) ı bendinde belirtilen sandık gelirlerini kanunun ilgili maddelerinde belirtilen süreler içinde,
Emekli Sandığına göndermekle yükümlüdürler, Paranın gönderilmesine ilişkin gönderme emrinin bankaca onaylı nüshası, düzenlenecek çeşitli ödemeler - iadeler fişine bağlanır.
Sandık gelirlerini tahakkuk ettirmeyen, yukarıda yazılı süreler içinde kesmeyen veya göndermeyen kurumların tahakkuk ve ödemeyle ilgili memurları ile saymanlarından, bu paralar % 10 fazlası ile sandığın talebi üzerine 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
Kendilerinden para cezası tahsil edilecek memur ve saymanların kurumları tarafından, gecikmenin zorunlu sebepler dolayısıyla meydana geldiği bildirildiği ve sandık yönetim kurulunca bu husus haklı görüldüğü takdirde, para cezasının tahsilinden vazgeçilir.
(d) bendinde yazılı süreler içerisinde yatırılmayan sandık gelirleri ise kurumlarından % 30 faiziyle birlikte 6183 sayılı kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
Ancak, kurumların bütçelerindeki ödeneğin yetmemesi veya ödenek mevcut olduğu halde mahalline ödeme emri gönderilmemesi nedeniyle sandık gelirlerinin zamanında gönderilmemesi halinde, bu paralar kurumundan % 20 gecikme zammı ile birlikte alınır.
B - Saymanlıkça Sandığa Gönderilecek Aylık Belgeler
a) Emekli Kesintileri İcmal ve İhbar Fişi (No: 1)
Bu fiş, Saymanlıkça her ay sonu örneğindeki açıklamalara uygun olarak üç nüsha düzenlenir ve iki nüshası gönderme emri ile birlikte paranın gönderileceği bankaya verilir, Fişin üçüncü nüshası, kurumlar kesenek defterinin kontrolünü sağlamak için saymanlıkta saklanır.
b) Emekli Kesintileri İcmal ve İhbar Fişi (No: 2)
Bu fiş, Saymanlıkça her ay sonu örneğindeki açıklamalara uygun olarak dört nüsha düzenlenir ve üç nüshası gönderme emri ile birlikte paranın gönderileceği bankaya verilir.
Fiili veya itibari hizmet zammına ilişkin, kurumlarınca üç nüsha olarak düzenlenen ve iki nüshası saymanlığa verilen "Şahıs emeklilik fişlerinde kayıtlı fiili veya itibari hizmet zammı icmal bordrosu" nun bir nüshası, bu fişe eklenerek sandığa gönderilmek üzere gönderme emri ile birlikte bankaya verilir, diğer nüshası ise saymanlıkta saklanır.
C - Saymanlıkça Yıl Sonlarında Sandığa Gönderilecek Belgeler
a) Şahıs Emeklilik Kesenekleri İcmal Bordrosu
Bu bordro, kurumca yıl sonlarında örneğindeki açıklamalara uygun olarak iki nüsha düzenlenir ve Saymanlıkça tasdik edilerek birinci nüshası, izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar sandığa gönderilir. İkinci nüshası ise kurumunda dosyada saklanır.
b) Kurumlar Kesenek Defteri
Bu defter, Saymanlıkça örneğindeki açıklamalara uygun olarak iki nüsha düzenlenir ve birinci nüshası, kurumlar yıllık icmal bordrosuna eklenir. İkinci nüshası saymanlıkta saklanır.
c) Kurumlar Yıllık İcmal Bordrosu
Bu bordro, Saymanlıkça yıl sonlarında örneğindeki açıklamalara uygun olarak iki nüsha düzenlenir ve birinci nüshası, ait olduğu yılı takip eden Ocak ayı içinde kurumlar kesenek defterinin birinci nüshası ile birlikte sandığa gönderilir. İkinci nüshası saymanlıkta saklanır.
Emekli Sandığına Fazla veya Yersiz Olarak Gönderilen Tutarlar Hakkında Yapılacak İşlemler :
Madde 177 - Herhangi bir nedenle sandığa fazla veya yersiz olarak gönde - rilen paralar hakkında aşağıda açıklandığı şekilde işlem yapılır.
a) Emekli Sandığına, hesap yanlışlığı veya toplam hatası gibi nedenlerle fazla veya yersiz olarak gönderilen paralar muhasebe fişi ile kişi borçları hesabına borç, emanetler hesabına (Emekli kesenekleri bölümüne) alacak kaydedilerek ertesi ay sandığa gönderilecek tutarlardan mahsup edilir veya sandıktan istenir.
b) Memur aylıklarından fazla veya yersiz kesilerek sandığa fazla gönderilen paraların tamamı sandık adına kişi borçları hesabına borç,il özel idaresince verilmiş olan karşılıklar tutarı tahsil edilecek gelirler hesabına, fazla kesintiden dolayı noksan hesaplanan gelir vergisi tutarı Maliye'ye ödenmek üzere, personelden fazla kesilen tutar ise memura ödenmek üzere emanetler hesabının ilgili bölümlerine alacak kaydedilerek ertesi ay sandığa gönderilecek tutarlardan mahsup edilir veya sandıktan istenir. Para, sandığa gönderilecek tutarlardan mahsup edildiğinde çeşitli ödemeler - iadeler fişi ile emanetler hesabına (Emeklilik kesenekleri bölümü) borç, kişi borçları hesabına alacak kaydedilerek ilgililerine ödenecek tutar emanetler hesabına borç, kasa veya ödenecek çekler hesabına alacak kaydı ile ilgilisine ödenir.
c) Memur aylığı haketmediği halde yanlışlıkla aylık tahakkuk ettirilerek dairesi mutemedine ödeme yapıldığı takdirde, aylığa ilişkin emekli kesenekleri toplamı, muhasebe fişi ile kişi borçları hesabına borç, tahsil edilecek gelirler hesabına alacak kaydedildikten sonra sandığa gönderilecek tutarlardan mahsup edilir veya sandıktan istenir.
Yukarıda belirtilen nedenlerle sandığa yersiz olarak gönderilmiş paraların daha sonraki aylarda, sandık alacaklarından mahsup edilmesi halinde, Sandığa bir yazı ile bilgi verilir. Sandıktan getirtilecek paralar da yazı ile istenir. Bu yazılarda; paranın fazla veya yersiz olarak gönderilme nedeni, hangi aylara ve kimlere ait olduğu, göndermeye ilişkin icmal ve ihbar fişinin sıra numarası ile gönderme emrinin tarihi, numarası ve tutarı belirtilir.
ONALTINCI BÖLÜM : KATMA DEĞER VERGİSİ İŞLEMLERİ VE DEFTER KAYITLARI
Vergi Konusunu Oluşturan İşlemler :
Madde 178 - 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1 inci maddesinin (g) bendi hükmü uyarınca il özel idaresi ve katıldığı birlik, işletme, müessese ve döner sermayeli kuruluşların Türkiye'de yaptıkları ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri (mal ve hizmet satışları) katma değer vergisine tabidir.
Teslim ve Hizmet :
Madde 179 - Teslim ve hizmet kapsamına giren konular aşağıda açıklanmıştır.
A - Teslim;
a) Teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere gönderilmesi veya verilmesi teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye verilmesi de mal teslimidir.
b) Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının iki veya daha fazla kimse tarafından zincirleme akit yapılmak suretiyle malın bu arada el değiştirmeden doğrudan, sonuncu kişiye devredilmesi halinde, aradaki safhaların her biri ayrı bir teslimdir.